صفحه اصلی  »  طراحی سازه های ساختمانی و صنعتی  »  کنترل ضریب نامعینی سازه (rho) در ایتبس مطابق ویرایش چهارم استاندارد 2800

کنترل ضریب نامعینی سازه (rho) در ایتبس مطابق ویرایش چهارم استاندارد 2800

ضریب نامعینی سازه در ویرایش چهارم استاندارد 2800 مانند بسیاری از ضرایب مانند ضریب اضافه مقاومت خود نمایی کرد اما مفهوم درجه نامعینی سازه چیست؟ اگر سازه برای زلزله تشدید یافته طراحی شود آیا نیازی به اعمال ضریب نامعینی سازه دارد؟

در این مقاله جامع به بررسی مفهوم ضریب نامعینی سازه  در استاندارد 2800 می پردازیم و در نهایت در قالب یک ویدئو جامع به کنترل ضریب نامعینی سازه در ایتبس خواهیم پرداخت.

 

با مطالعه این مقاله جامع چه می آموزیم؟

ضریب نامعینی سازه چیست؟

از درس تحلیل سازه ­ها به خاطر داریم که تعداد درجه نامعینی سازه برابر با تعداد قیدهایی از سازه است که وظیفه تحمل نیروهای وارده را بر عهده دارد. در واقع به تعداد قیدهای اضافه­ ای که علاوه بر 3 قید تکیه­ گاهی­ اصلی در سازه وجود دارد، به عنوان درجه نامعینی اطلاق می­ شود.

به عنوان مثال با در نظر گرفتن یک تیر طرّه در سه حالت الف، ب و پ می­ توان گفت که تیر الف دارای صفر درجه نامعینی، تیر ب دارای یک درجه نامعینی و تیر پ دارای سه درجه نامعینی است که به ترتیب با تشکیل یک، دو و سه مفصل پلاستیک به حالت ناپایدار در آمده و دیگر باربری نخواهند داشت.

 

 

ضریب نامعینی تیر طره

ضریب نامعینی تیر طره

 

هر چه درجه نامعینی سازه بیشتر باشد، مفاصل پلاستیک بیشتری تا انهدام کامل سازه تشکیل شده و استهلاک بیشتری از انرژی را رقم می­ زنند. اما همین ابتدای کار اجازه دهید یک سوال مطرح کنم:

 

چرا مهندسین به اعمال این ضرایب مهم، رغبت نشان نداده و به نوعی از آن طفره می­ رفتند؟ و یا چرا با وجود قید این ضرایب در چک­ لیست­ کنترل سازه، گاهاً کنترلِرهای نظام مهندسی هم از کنترل آن­ها سرباز می زدند یا از عدم کنترل آن توسط مهندس طراح چشم پوشی می­ کردند؟

 

در پاسخ شاید بتوان این­گونه عنوان کرد که ویرایش چهارم در توضیح استراتژی ورود و نحوه کنترل­ و اعمال این ضرایب کمی کلّی ­گویی کرده است و گاهاً ابهاماتی را در بین مهندسین و اساتید صاحب نظر ایجاد کرده است. بنابراین معرفی این ضرایب بدون هیچ گونه اشاره ­ای به چرایی و فلسفه آن­ ها، موجب ابهام در تفسیر و تعلّل در اعمال و کنترل آن­ ها توسط مهندسین گردید.

از طرفی برخی مهندسین با اعمال این ضرایب اضافه مقاومت (Ω0) و نامعینی(ρ) در سازه، متوجه شدند که مقدار مصالح مصرفی پروژه نسبت به حالت بدون اعمال این ضرایب، دچار افزایش شد. این افزایشِ مصالح مصرفی در پروژه که معادل افزایش هزینه برای کارفرما بود، به مذاق کارفرمایان خوش نمی­ آمد! و بالطبع مهندسین را به چشم ­پوشی از این ضرایب ترغیب کرد!

 

 

رابطه بین مفصل پلاستیک و درجه نامعینی سازه چیست؟

ایجاد مفصل پلاستیک

تعداد درجه نامعینی سازه

هر چه تعداد درجات نامعینی سازه بالاتر باشد، لازم­ است مفاصل پلاستیک های بیشتری تشکیل شود تا سازه ناپایدار گردد؛ در واقع بالا بودن درجه نامعینی یک سازه به منزله­ ی اطمینان از عملکرد مناسب آن در برابر بارجانبی زلزله است به نحوی که با از بین رفتن یک یا چند المان باربر جانبی (نظیر تیر و ستون در سیستم قاب خمشی، مهاربند ها و دیوارهای برشی در سیستم قاب ساده) در زلزله، لطمه­ ی چندانی به عملکرد لرزه ­ای سازه وارد نمی­ شود.

 

افزایش تعداد درجات نامعینی همراه با افزایش ضریب رفتار سازه (Ru) منجر به افزایش شکل ­پذیری و استهلاک انرژی زلزله می­ شود.

همه تخم­ مرغ­ ها را در یک سبد قرار نده!

طراحان حرفه­ ای که به عملکرد لرزه ­ای سیستم ­های باربر جانبی و چگونگی توزیع نیرو در المان ­ها واقف­ اند، معمولاً در صورت امکان (و نبود محدودیت معماری) به جای اینکه از یک دهانه­ ی مهاربندی با مقطع سنگین­ (مثلاً 2UNP20) استفاده کنند، ترجیح می­ دهند دو دهانه­ ی مجاور هم را مهاربندی کرده و نتیجتاً مقاطع سبک ­تری (مثلاً 2UNP12) را انتخاب کنند.

 

استفاده از دو دهانه مهاربندی برای افزایش ضریب نامعینی سازه

استفاده از دو دهانه مهاربندی برای افزایش ضریب نامعینی سازه

 

نظر شما در مورد تصمیم طراحان حرفه ای چیست؟

در جواب باید گفت که با افزایش تعداد دهانه­ های مهاربندی شده، درجه نامعینی سازه افزایش یافته و با خرابی مهاربندهای یک دهانه، سازه باربری جانبی خود را از دست نمی­ دهد؛ زیرا مهاربندهای دهانه­ ی دیگر این وظیفه را بر عهده می­ گیرد (که بیانگر ضرب­ المثل «همه تخم­ مرغ­ ها را در یک سبد قرار نده» است) و عملکرد مطلوب و مطمئن ­تری را می ­توان از آن انتظار داشت البته دلیل دیگر آن کاهش نیروی محوری نامتعادل در ستون ِمشترک در دو دهانه­ ی مجاور می باشد که منجر به سبک­ تر شدن مقطع ستون و کاهش آپلیفت (برکَنِش) در فونداسیون می شود.

ضریب نامعینی سازه در استاندارد 2800 به همراه مثال

در ادامه، قصد داریم به تشریح کامل بندهای مربوط به ضریب نامعینی  سازه در استاندارد 2800، در قالب مثال های متنوع بپردازیم.

بند مربوط به تاثیر ضریب نامعینی سازه در افزایش بار جانبی طراحی :

 

بند آیین­ نامه­ ای در مورد ضریب نامعینی

 

بند 3-3-2-1 استاندارد 2800 مشخص کرده است که اعمال ضریب نامعینی (ρ) در سازه باعث افزایش نیروی زلزله وارده به آن می­ شود که به­ طبع آن، المان ­های باربر جانبی (نظیر تیر و ستون در سیستم قاب خمشی، مهاربند ها و دیوارهای برشی در سیستم قاب ساده) برای نیروی زلزله ی بزرگ تری از نیروی زلزله­ ی طرح ، طراحی می­ شود تا عملکرد غیرقابل پیش ­بینی این قبیل سازه­ ها، کنترل­ شده ­تر باشد.

از جمله دوم بند 3-3-2-1 می ­توان استنباط نمود در صورت عدم کفایت درجه نامعینی سازه، این ضریب افزایشی (ρ) بایستی در برش پایه­ ی زلزله ضرب گردد تا با افزایش 20 درصدی برش پایه، سازه­ ی قو­ی­ تری نسبت به حالتی که سازه معینی کافی دارد، طراحی ­شود.
قوی­ تر شدن این اعضا، این اطمینان خاطر را ایجاد می­ کند که انهدام زودرس این المان ­ها در حین زلزله که منجر به گسیختگی و انهدام کل سازه می­ گردد، جلوگیری به عمل آمده است.

در صورتی که نیاز به اعمال ضریب نامعینی زلزله باشد، می­ توان آن را به صورت زیر در ترکیبات بارگذاری دخالت داد:

1.2D + L + ρE + 0.2S

0.9D + ρE

بند مربوط به سازه های دارای نامعینی کافی:

کفایت ضریب نامعینی سازه طبق استاندارد 2800

 

این بند از آیین نامه به صورت کلی شرایط و ویژگی­ های ساختمان ­هایی را مشخص می ­کند که از درجه نامعینی کافی برخوردار بوده و نیازی به اعمال جریمه در ترکیبات بارگذاری برای آن ­ها نیست. اما در ادامه به بررسی جزء به جزء این بند می پردازیم.

بند الف) کفایت نامعینی در ساختمان های منظم در پلان :

الف-1- لازم است دقت شود که «برش طبقات» با «نیروی برشی زلزله» متفاوت می باشد.

نیروی برشی زلزله با افزایش ارتفاع نسبت به تراز پایه افزایش یافته و در بالاترین طبقه به حداکثر خود می­ رسد (مطابق دیاگرام ب در شکل زیر)؛ در حالی­که برش طبقات برعکس این روند را داشته و مقدار آن در روی تراز پایه به حداکثر خود (که همان برش پایه است) می­ رسد؛ زیرا که برش یک طبقه برابر با نیروی جانبی وارده بر آن طبقه به علاوه­ ی نیروهای جانبی وارد بر طبقات بالای آن طبقه است (مطابق دیاگرام پ در شکل زیر).

 

تفاوت برش طبقات و نیروی برشی زلزله

تفاوت برش طبقات و نیروی برشی زلزله

 

الف-2- منظور از سیستم مقاوم جانبی چیست؟

الف-2-1-در سیستم قاب خمشی، تیرهایی که بین دو ستون با اتصال گیردار (صلب) متصل هستند، به عنوان سیستم باربر جانبی در نظر گرفته می­ شوند. از همین تعریف می­ توان استنباط کرد که تیرهای کنسول (هرچند با اتصال ­گیردار به یک ستون)، جزء سیستم باربر جانبی در سیستم قاب خمشی نمی­ باشند. برای درک این موضوع، مثال زیر را با دقت بررسی کنید:

مثال: در پلان منظم قاب خمشی بتنی زیر، برای راستای x وجود دو تیر روی هر آکس 1 و 2 در طرفین مرکز جرم طبقه، شرط لازم بند الف را تامین کرده و 1=ρx برای این راستا قابل اعمال است. از سوی دیگر در راستای Y در سمت راست مرکز جرم، دو آکس B و C را داریم که هر کدام دو تیر خمشی داشته و شرط بند الف تامین می نمایند ولی برای سمت چپ مرکز جرم که صرفاً یک تیر خمشی در آکس A وجود دارد، این شرط تامین نمی­ گردد (قبلاً گفته شد که تیرهای کنسول جزء سیستم باربر جانبی محسوب نمی­ شوند حتی در صورت اتصال گیردار به ستون!)

 

قاب خمشی بتنی

قاب خمشی بتنی

 

صبرکنید! هر چند سازه در راستای Y شرایط بند الف را تامین نکرده است، ولی هنوز شانس کنترل بند ب برای آن وجود دارد. (البته بایستی دقت کرد که حذف تیر آکس A به احتمال زیاد موجب کاهش بیش ­از 33درصد در مقامت جانبی طبقه خواهد شد. با تقریب بسیار زیادی می ­توان گفت راستایY این پلان نامعینی کافی را نداشته و لازم است 1.2= ρy برای این راستا به عنوان جریمه اعمال گردد).  توجه کنید که اگر سازه شرایط بند الف را ارضا نکند و طراح شرایط بند ب را برای آن کنترل نکند، بایستی ضریب 1.2= ρ در محاسبات وارد شود.

جمع بندی مثال بالا؛ اگر سازه نامنظم باشد و یا اینکه تعداد دهانه های باربر کافی نباشد، در این صورت طراح دو راهکار خواهد داشت:

  1. باید مقدار   ρ=1.2  را در هر دو جهت اعمال نمود.
  2. یا از روش ب استفاده کرد (به امید اینکه از این روش مقدار  ρ=1 به­ دست آید.)

نتیجه این مثال: در صورتی یکی ابعاد زمین ساختمان در حدود 6 الی 8 متر (یا کوچکتر) باشد، مهندس طراح باید تلاش کند که در این ضلع حداقل دو تیر دو سر گیردار (معادل 3 ستون) جانمایی کند تا در صورت ارضای شرایط بند الف، از اعمال ضریب جریمه­ ی 1.2= ρ در طراحی جلوگیری نماید. البته این امر بایستی با مشورت مهندس معمار پروژه صورت گیرد تا خللی در معماری و نمای ساختمان وارد نشود.

 

الف-2-2-در سیستم قاب ساده همراه با مهاربند، دهانه­ های مهاربندی­ شده با بادبند (با هر نوع پیکربندی نظیر ضربدری، هفتی، هشتی، واگرا و …) که وظیفه تامین مقامت لرزه ­ای سازه را بر عهده دارند، به عنوان المان باربر جانبی شناخته می­ شوند.

 

الف-2-3-در سیستم قاب ساده به همراه دیوار برشی، در صورتی که دیوار به صورت سرتاسری در کل طول دهانه امتداد داشته باشد (دیوار برشی عادی)، از تقسیم طول دیوار بر ارتفاع آن طبقه، تعداد سیستم ­های باربر جانبی آن طبقه حاصل می­ گردد و اگر دیوار برشی کوپله باشد، تعداد سیستم­ های باربر جانبی برابر کوچکترین مقداری است که از تقسیم فاصله افقی لبه­ ی دیوار از بَر ستون در طرفین بازشو بر ارتفاع بازشو حاصل می­ شود.

 

مثال: اگر در قاب ساختمانی مقابل که دو نوع دیوار برشی عادی و هم­بسته دارد، برای تعیین تعداد سیستم ­های باربر جانبی لازم است به صورت زیر اقدام شود:

 

تعیین تعداد سیستم ­های باربر جانبی در دیوار برشی

تعیین تعداد سیستم ­های باربر جانبی در دیوار برشی

 

طبق بندی از آیین ­نامه ASCE7-10 آمریکا، در صورتی­که در دیوارهای­ برشی­ عادی و هم­بسته (کوپله) نسبت طول دیوار به ارتفاع آن در بازه 0.5 تا 1 قرار گیرد، نیازی به کنترل بند ب برای آن ندارد و اگر سازه نامنظمی پیچشی شدید نداشته باشد، بایستی 1= ρ برای آن اعمال گردد.

 

الف-2-4- در سیستم دوگانه (مختلط)، که اتصالات عناصر مهاربندی(یا دیوار برشی) همراه با قاب خمشی اجرا می­ شوند؛ با توجه ماهیت این سیستم، درجه نامعینی سازه بسیار بالا بوده و معمولاً فرض 1=ρ برای این قبیل سازه ­ها قابل­ قبول است.

 الف-2-5- در سیستم کنسولی، تامین مقاومت جانبی سازه بر عهده ستون­ های آن است؛ زیرا که این سیستم مانند تیر کنسول چرخش یافته­ ای عمل می­ کند که اتصالات تیر به ستون معمولاً به صورت طرّه ­ای و مفصلی اجرا می­ شود، از این رو تیرها در باربری جانبی دخالتی ندارند.

الف-3- مرکز جرم طبقه در نرم افزار ایتبس پس از اختصاص دیافراگم صلب به کف طبقات تعیین می­ گردد. در صورتی که بخواهیم با تحلیل دستی مرکز جرم طبقه را مشخص کنیم، می­ توان با تقریب قابل قبولی مرکز سطح طبقه را به عنوان مرکز جرم انتخاب کرد.

بند ب- کفایت نامعینی در سایر ساختمان ها :

ب-1- منظور از سایر ساختمان­ ها، سازه های نامنظم و نیز سازه های منظمی که شرایط بند الف را ارضا نمی کنند.

ب-2- این بند برای اعمال و در نظر گرفتن 1= ρ برای ساختمان های نامنظم(در پلان یا ارتفاع) وجود هم زمان دو شرط را لازم می­ داند. این شروط عبارت­ اند از:

شرط اول- عدم کاهش مقاومت محسوس، در صورت حذف قسمتی از سیستم باربر جانبی :

با حذف قسمتی از سیستم باربر جانبی در طبقه بر اساس جدول 3-2 استاندارد 2800، افت مقاومت جانبی آن طبقه کمتر از 1/3 (معادل %33) مقاومت اولیه آن نباشد. در واقع آیین­ نامه بیان­ می­ کند که با حذف بحرانی­ ترین عضو باربر جانبی در یک طبقه، کاهش مقاومت جانبی محسوسی در طبقه رخ ندهد تا المان­ های غیرباربر جانبی، در باربری جانبی ناخواسته قرار نگیرند.

 

سازه های با یک درجه نامعینی

 

در مورد جدول بالا می­ توان اظهار داشت که هر چند حذف دیوار برشی آن را از چرخه ­ی باربری لرزه ­ای خارج می ­کند ولی در واقعیت بعد از گسیختگی دیوار برشی تحت زلزله، وزن این دیوار و مصالح خرد شده بر المان­ های متصل به آن وارد می­ شود که قابل چشم ­پوشی نیست. پس بهتر است به جای پاک کردن دیوار برشی از مدل ایتبس، ضرایب ترک خوردگی آن را مقدار بسیار کوچکی نظیر 0.01 وارد کنیم تا ضمن حذف آن از چرخه­ ی باربری ، وزن دیوار بر سازه اعمال شود. همین موضوع برای حذف مهاربند نیز (البته با حساسیت کمتر) قابل تامیم است.

 

با دیدن ستون دوم این جدول، این سوال مطرح می ­شود که «چگونه مهاربند، دیوار یا تیری را انتخاب کنیم که بیشترین تاثیر را در افت مقاومت جانبی طبقه و حداکثر نامنظمی پیچشی را ایجاد کند؟»

 

در جواب این سوال باید گفت بر اساس آیین­ نامه، بایستی حذف المان ­ها و کنترل شرایط برای همه­ ی اعضای سیستم باربر جانبی انجام شود ولی از آنجایی که مهندسین عمران در این مواقع خلاق ­تر عمل می­ کنند، می­ توان روش زیر را برای انتخاب المان بحرانی در پیش گرفت:

  • تعیین المان­ های موثر در کنترل مقاومت جانبی طبقه:
    در بحث مقاومت جانبی، المانی که بیش ترین انرژی را تحت بار زلزله جذب کرده باشد، موثرترین عضو و بهترین کاندیدا برای حذف است. از طریق خروجی نرم افزار ایتبس می­ توان دیاگرام انرژی المان­ ها را مشاهده و بحرانی ­ترین آن­ها را انتخاب و حذف نمود.
  • تعیین المان­ های موثر در کنترل نامنظمی پیچشی:
    از آن­جایی که مقدار پیچش ایجاد شده با فاصله­ ی المان از مرکز سختی رابطه مستقیم دارد؛ حذف المان­ های باربر جانبی دورتر از مرکز سختی (تیرهای پیرامونی در قاب خمشی) پتاسیل بیشتری برای ایجاد نامنظمی پیچشی در سازه دارد. هر چه ابعاد تیر بیشتر و طول آن کمتر باشد سختی بیشتری دارد و جذب نیروی بیشتری از زلزله را دارد و می تواند بحرانی­ ترین المان سازه برای پیچش باشد.

شرط دوم- ساختمان تحت بار زلزله دچار نامنظمی شدید پیچشی نباشد؛

زیرا که وجود این نوع نامنظمی، نیروی ناخواسته ­ای را به اعضای باربرجانبی غیر هم راستا با زلزله نیز اعمال می­ کند که وضعیت آن­ها بحرانی و رفتار سازه را غیر قابل پیش­ بینی می­ کند. همان­طور که می­ دانیم در تعیین مقدار نامنظمی پیچشی طبقه، اگر ضریب بزرگنمایی (Aj) از 1.4 بزرگتر باشد، سازه مشمول نامنظمی پیچشی شدید است. دقت شود که از شرط دوم برداشت می ­شود که در سازه­ های نامنظم شدید پیچشی، همواره 1.2= ρ خواهد بود و نیازی به بررسی شرط اول ندارد.

مواردی که کنترل ضریب نامعینی لازم نیست :

 

عدم اعمال ضریب نامعینی در سازه مطابق استاندارد 2800

 

در بند 3-3-2-3 استاندارد 2800 مواردی را مشخص کرده است که اعمال ضریب 1.2= ρ برای طراحی یا کنترل آن­ها لازم نمی ­باشد (هر چند خود سازه مشمول اعمال این ضریب باشد).

 

کنترل ضریب نامعینی سازه در etabs

برای انجام کنترل ضریب نامعینی در سازه، که در واقع یکی از 9 کنترل مهم در طراحی سازه هاست ویدئو جامعی را قرار داده ایم که در این ویدئو رایگان 24 دقیقه ای گام به گام به شما آموزش خواهیم داد چگونه ضریب نامعینی سازه را در etabs کنترل کنید. حتما برای درک این موضوع و البته تمامی مطالب بیان شده در این مقاله حداقل یک بار ویدئو زیر را مشاهده کنید.

 

 

 

منابع:

استاندارد 2800 ویرایش چهارم

 

 

خرید لينک هاي دانلود

با عضویت بدون وارد کردن اطلاعات رایگان دریافت کنید.

دانلود و ذخیره فقط همین آموزش ( + عضو شوید و یا وارد شوید !)

دانلود سریع و رایگان

پیش از همه باخبر شوید!

تعداد علاقه‌مندانی که تاکنون عضو خبرنامه ما شده‌اند: 37,298 نفر

تفاوت خبرنامه ایمیلی سبزسازه با سایر خبرنامه‌ها، نوآورانه و بروز بودن آن است. فقط تخفیف‌ها، جشنواره‌ها، تازه‌ترین‌های آموزشی و ... مورد علاقه شما را هر هفته به ایمیلتان ارسال می‌کنیم.

نگران نباشید، ما هم مثل شما از ایمیل‌های تبلیغاتی متنفریم و خاطر شما را نخواهیم آزرد!

تولید کنندگان آموزش
با ارسال 63اُمین دیدگاه، به بهبود این محتوا کمک کنید.
نظرات کاربران
  1. amir

    سلام وقتتون بخیر
    طبق توضیحات ویدیو برای کنترل افت مقاومت از آیین نامه fema نباید ۵۰ درصد بیشتر کاهش مقاوت داشته باشیم بعد از مفصلی کردن، امکانش هست رفرنس بند آیین نامه فما را بگید با تشکر
    سوال دوم اینکه برای کنترل افت مقاومت تیر ها از زلزله Ex یا Ey باید استفاده بکنیم؟
    و همچنین برای کنترل کاهش مقاومت ستونها اگر تحلیلمون دینامیکی باشه میتونیم از ترکیب بار های دنامیکی بعد از مفصلی کردن تیر مورد نظر استفاده بکنیم؟

    پاسخ دهید

  2. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    با سلام
    ۱- واژه Redundancy Factor را در آیین نامه Fema p-750 سرچ کنید در صفحه ۱۲۲ فلوچارتی قرار داده شده که به این ۵۰ درصد اشاره کرده است.

    ۲- برای کنترل افت مقاومت جانبی هر راستا باید از زلزله همان راستا استفاده کنید.

    ۳- اگر از ترکیبات دینامیکی استفاده کنید تعادل نیروها به دلیل تغییر سختی سازه بهم میخورد و نتایج فاقد اعتبار است. پس از حذف عضو در طبقه و تغییر سختی طبقه، توزیع نیروها در طبقات (ارتفاع سازه) تغییرمی کند. در نتیجه با وجود اینکه در هر دو سازه (اولیه و تضعیف شده ) برش پایه دینامیکی همپایه شده است، توزیع نیروی زلزله در ارتفاع سازه و در نتیجه نیروی برش طبقه مورد نظر در دو سازه همسان نخواهد بود و بنابراین مقایسه نسبت تنش ستونها در این دو سازه (در طبقه مورد نظر) صحیح نیست. بنابراین باید از ترکیبات بار استاتیکی استفاده کنید. زیرا در زلزله استاتیکی با دوسرمفصل کردن و یا حذف یک عضو نیروی برش طبقه تغﻴﻴر نمی کند. یعنی در هر دو سازه اولیه و سازه تضعیف شده مقدار برش جانبی که بر طبقه اثر می کند یکسان و برابر است. و بنابراین مقایسه نسبت تنشها در این حالت (که برش وارد شده بر طبقه برابر است) صحیح است.

    پاسخ دهید

  3. شادی عبدی

    سلام مهندس. وقت بخیر. اگر طبق فرمایش شما لازم باشه که در مدل ضعیف شده، تحلیل استاتیکی کنیم پس در مدل اصلی هم باید تحلیل و طراحیمون استاتیکی باشه؟

    پاسخ دهید

  4. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام. وقت بخیر. بله برای مقایسه باید در فایل اصلی نسبت تنشها تحت ترکیب بارهای با زلزله استاتیکی استخراج شود.

    پاسخ دهید

  5. ZAREI

    با عرض سلام و وقت بخیر
    تشکر بابت صبوری و پاسخگویی جنابعالی
    سؤال
    سازه فولادی قاب خمشی در یک جهت نامنظمی پیچشی شدید و در جهت دیگر منظم می‌باشد .
    ۱.اعمال ضریب نامعینی در هر دو جهت صورت میگیرد یا در جهت نامنظمی کافیست ؟
    ۲.اعمال ضریب نامنظمی ۱.۲ در ترکیب بار های کنترل خاک و طراحی فونداسیون نیز الزامیست ؟
    ۳.با توجه به نامنظمی سازه ، علاوه بر اعمال ضریب نامعینی ، برون مرکزی اتفاقی نیز باید محاسبه و اعمال گردد ، ضمن اینکه کل سازه بایستی برای ترکیب بار ۱۰۰-۳۰ نیز طراحی شود ؟ با توجه به اینکه ستون فولادی برای ترکیب بار بحرانی نیز طراحی میشود ، اعمال ضریب نامعینی لازم نیست .
    موارد بند ۳ مورد تأیید جنابعالی هست ؟
    با تشکر

    پاسخ دهید

  6. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    با سلام
    ۱- اگر سازه در حالت اولیه (یعنی بدون حذف عضو و بررسی نامعینی) مشمول نامنظمی پیچشی شدید باشد باید بدون هیچگونه بررسی اضافی ضریب نامعینی را در هر دو راستا ۱٫۲ اعمال کنید. اما اگر بعد از حذف عضو و بررسی نامعینی یک راستا مشمول نامنظمی پیچشی شدید شد کافی است فقط در همان راستا ضریب نامعینی را ۱٫۲ اعمال کنید.

    ۲- بله

    ۳- مواردی که گفتید صحیح است. فقط جمله آخرتون را متوجه نشدم. منظورتون این است که ستون فولادی تحت ترکیبات بار تشدید یافته باید کنترل شود و نیاز به ضریب نامعینی نیست؟
    اگر منظور این باشد صحیح است. طبق بند ۳-۳-۲-۳ چ) استاندارد ۲۸۰۰؛ در کلیه اعضایی که مشمول طراحی برای زلزله تشدید یافته می شوند و نیروی زلزله آن ها در ضریب امگاصفر ضرب می شود نیازی به اعمال ضریب نامعینی نمی باشد.

    پاسخ دهید

  7. خلیلی

    ممکن است پاسخ این سوالات را به ما هم بگید در پروژه نیاز داریم

    پاسخ دهید

  8. مهندس مهران کیانی (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس، من سوالات رو به گروه پشتیبانی علمی سبزسازه انتقال داده ام، در اسرع وقت جواب رو برای شما ارسال خواهم کرد.

    پاسخ دهید

  9. شایان

    با سلام
    ۱) در سازه هایی که سیستم باربر در دو جهت X و Y دیوار برشی است تعداد دهانه های مقاوم در هر طرف مرکز جرم مجموع “تیر های دو سر گیردار” و “نسبت طول به ارتفاع دیوار” می باشد؟ یا فقط باید نسبت طول به دیوار بزرگتر از یک باشد؟ زیرا در ویدئو تعداد “تیر های دو سر گیردار” را با “نسبت طول به ارتفاع دیوار” جمع کرده است و می گوید چون بزرگتر از ۲ است، دهانه مقاوم داریم.
    ۲) اگر در یک طرف مرکز جرم نسبت طول به ارتفاع دیوار برابر با ۰٫۵ باشد و ۳ عدد تیر دو سر گیردار هم وجود داشته باشد می توان نتیجه گرفت ۳٫۵ دهانه مقاوم در یک طرف مرکز جرم داریم؟

    پاسخ دهید

  10. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام
    ۱- تعداد دهانه های مقاوم برابر مجموع تیرهای دو سرگیردار و نسبت طول به ارتفاع دیوار می باشد.

    ۲- بله. تعداد دهانه مقاوم باربر جانبی در این حالت ۳٫۵ است.

    پاسخ دهید

  11. شایان

    این توضیح را هم اضافه کنم که سیستمی که انتخاب کرده ام “سیستم باربر جانبی دوگانه” می باشد و ضابطه ۵۰-۲۵ را نیز کنترل کرده ام.

    پاسخ دهید

  12. محمد علی معمار

    با سلام. اگر سازه ای نامنظم بود نیاز به کنترل پیچش و افت مقاومت است. آیا برای کنترل نامعینی هر راستا باید یک عضو از همان راستا حذف نمود یا حذف یک عضو بحرانی از یک راستا برای کنترل نامعینی دو راستا کافی است؟

    پاسخ دهید

  13. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام، برای هر راستا باید عضو بحرانی در همان راستا را حذف و سپس نامنظمی پیچشی و افت مقاومت را بررسی کنید. به صورت کلی برای انجام این کنترل باید فایل های زیر بسازید:

    ۱- فایل Torsion X: در این فایل عضو بحرانی بر اساس معیار پیچش تحت زلزله راستای X تعیین و دو سر مفصل می شود. پس از دو سر مفصل کردن تیر بحرانی سازه نباید دچار نامنظمی شدید پیچشی شود.

    ۲- فایل Torsion Y: در این فایل عضو بحرانی بر اساس معیار پیچش تحت زلزله راستای Y تعیین و دو سر مفصل می شود. پس از دو سر مفصل کردن تیر بحرانی سازه نباید دچار نامنظمی شدید پیچشی شود.

    ۳- فایل Strength X: در این فایل عضو بحرانی بر اساس معیار افت مقاومت تحت زلزله راستای X تعیین و دو سر مفصل می شود. پس از دو سر مفصل کردن عضو بحرانی افت مقاومت سازه باید کمتر از ۳۳% باشد.

    ۴- فایل Strength Y: در این فایل عضو بحرانی بر اساس معیار افت مقاومت تحت زلزله راستای Y تعیین و دو سر مفصل می شود. پس از دو سر مفصل کردن عضو بحرانی افت مقاومت سازه باید کمتر از ۳۳% باشد.

    پاسخ دهید

  14. علیرضا صمدزاده

    مرسی از شما
    حالا اگه بعد از حذف تیر دچار نامنظمی زیاد شدیم و ratio مثلا شد ۱٫۲۸۷ باید چکار کنیم؟

    پاسخ دهید

  15. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام، مطابق بند ۳-۳-۲-۲- ب) استاندارد ۲۸۰۰، چنانچه حذف جزئی از سیستم مقاوم باربر جانبی موجب کاهش مقاومت جانبی طبقه به میزان بیشتر از ۳۳ درصد نشود و در طبقه نامنظمی شدید پیچشی ایجاد نگردد ضریب نامعینی را می توانید برابر ۱ در نظر بگیرید. در مثال شما نامنظمی شدید پیچشی اتفاق نیافتاده و همچنان ضریب نامعینی برابر ۱ می باشد. اما باید کاهش افت مقاومت طبقه رو هم بررسی کنید تا اگر کاهش مقاومت بیشتر از ۳۳ درصد نشده باشد ضریب نامعینی را همان ۱ منظور کنید.

    پاسخ دهید

  16. اشکان فقیهی

    سلام یک سوال داشتم راجع به نامعینی اگر یک پلان ۵ دهانه در ۵دهانه داشته باشیم و توی هرجهت دو دهانه رو مهاربند بزنیم توی هردو جهت هم مهاربند بزنیم کا مهاربند رو جانمایی کنیم تا بیشترین نامعینی رو داشته باشیم

    پاسخ دهید

  17. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام
    متوجه منظورتون نشدم. اگر منظورتون اینه در هر راستا بیایید ۲ دهانه مهاربند هر سمت مرکز جرم بزنید برای اینکه درجه نامعینی کافی داشته باشید حرفتون صحیح است.
    ولی ابتدا باید ببینید پلان معماری به شما این اجازه را می دهد که این تعداد دهانه مهاربندی داشته باشید یا خیر.

    اگر فرض کنیم سیستم سازه ای در پروژه شما قاب ساده+مهاربند است و سازه شما از لحاظ پیچشی منظم می باشد و همچنین در هر دو راستا دو دهانه مهاربندی در هر سمت مرکز جرم داشته باشید، طبق بند ۳-۳-۲-۲- الف) استاندارد ۲۸۰۰ سازه شما نامعینی کافی دارد و می نوانید ضریب نامعینی را ۱ بگیرید.

    اما اگر سازه شما از لحاظ پیچشی نامنظم باشد باید از بند ب نامعینی سازه را کنترل کنید که در این حالت بعد از حذف جزیی از سیستم باربر جانبی نباید سازه مشمول نامنظمی شدید پیچشی شود و همچنین کاهش افت مقاومت طبقه بیشتر از ۳۳ درصد نشود، در این صورت می توانید ضریب نامعینی سازه را ۱ در نظر بگیرید.

    پاسخ دهید

  18. اشکان فقیهی

    بحث پلان نامنظم و اینکه طبق ۲۸۰۰نامعینی کافی داره نیست مورد اینه که سازه کاملا منظم و ما مجاز به استهفاده از دو دهانه مهاربند از بین ۵تا دهانه هستیم کدوم دهانه ها رو مهاربندی کنیم تا بالاترین نامعینی رو بدست بیاد بیشتر روی فلسفه نامعینی نه بند ایین نامه ای

    پاسخ دهید

  19. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    درجه نامعینی سازه قابلیتی از سازه می باشد که متناسب با آن اگر تعداد المان های باربر جانبی دچار آسیب جدی شوند در این صورت سایر اعضای لرزه بر قادر به تامین باربری و پایداری جانبی و ثقلی ساختمان باشند. به عبارتی قابلیت توزیع مفاصل پلاستیک در سازه می باشد که برای ایجاد ناپایداری در سازه به مفاصل پلاستیک بیشتری نیاز است. بنابراین افزایش تعداد سیستم های باربر جانبی در سازه این اطمینان را به طراح می دهد که از بین رفتن یک یا چند عضو باربر جانبی در زلزله موجب فروریزش سازه نخواهد شد. این یعنی در نامعینی سازه تعداد المان های باربری جانبی اهمیت دارد نه محل جانمایی آن ها.

    البته باید به این نکته توجه داشته باشید که محل جانمایی مهاربند را به صورتی در نظر بگیرید که سازه را به پیچش شدید نندازد که در این صورت ناچارا باید نیروی زلزله را ۲۰ درصد افزایش دهید. این یعنی باید ببنید مهاربند بین کدام دو دهانه می تواند از نظر پیچشی وضعیت مطلوب تری را برای سازه ایجاد کند. زیرا اگر سازه مشمول نامنظمی پیچشی باشد باید از بند بند ۳-۳-۲-۲-ب) استاندارد ۲۸۰۰ نامعینی را کنترل کنید که دو معیار پیچشی و مقاومت طبقه در این کنترل حائز اهمیت است.

    پاسخ دهید

  20. جواد کریم زاده

    با سلام
    وقتتون بخیر
    ۱-آیا سیستم دوگانه قاب خمشی +دیوار برشی که معمولا اجرا می شود درجه نامعینی بالایی دارد؟ و نیازی به کنترل rho دارد؟ اگر نیاز به کنترل دارد چگونه کنترل شود؟
    ۲-در جدول ۳-۲ ۲۸۰۰ منظور از سیستم با دیوار برشی عادی، همون سیستم دوگانه قاب خمشی+دیوار برشی هست یا خیر؟؟؟
    من پکیج گروه شما هم خریداری کردم ولی در این موردها چیزی نبود.
    ممنون از گروه خوبتون

    پاسخ دهید

  21. javad k

    سلام مهندس جان وقت بخیر
    من چند پکیج از گروه شما خرید کردم عالی بودن ممنون.
    و پکیچ ۹ کنترل هم خرید کردم و در مورد ضریب نامعینی سوال داشتم،
    ۱_ برای امتحان پیچش و مقاومت میشه تیری که انتخاب میکنیم برای دو امتحان پیچش و مقاومت یکی نباشه و حتی طبقه مختلف باشه؟ یعنی اشکالی نداره پیچش طبقه ۲ چک کنم و مقاومت طبقه ۳؟
    ۲_من با ایتبس ۹٫۷ کار میکنم، خروجی داده ها مشکل تره نسبت به ایتبس ۲۰۱۶؟ مثلا واسه تیر ۱۰ نقطه مختلف لنگر رو خروجی میده، و قسمتی که حداکثره نسبت تغییر لنگر کمتر از ۵۰ درصده ولی یه نقطه با لنگر کمتر تغییرش ۱۰۰ درصده، من کدوم رو ملاک قرار بدم؟

    پاسخ دهید

  22. مهندس مرتضی قلندری (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس
    ۱- بله مهندس جان…ملاک پیچش و مقاومت طبقات میتونه متفاوت باشه و الزامی نداریم که در یک طبقه این دو معیار حاکم بشن…غالبا هم این موضوع اتفاق میافته.یعنی اینکه معیار پیچش میتونه در طبقه دوم باشه مثلا و معیار مقاومت در طبقه چهارم
    ۲- استفاده از روشی گفته شده در پک کنترل سازه ای یک روش تقریبی طبق راهنمای لرزه ای آمریکاست. یعنی اگر نسبت تقاضا در المان کمتر از ۵۰ درصد بشه میتونیم فرض کنیم افت مقاومت جانبی طبقه کمتر از ۳۳ درصد میشه.این روش در ایتبس ۲۰۱۶ بر اساس خروجی هاش کنترل ساده تری داره.اما در ایتبس ۹٫۷٫۴ این کنترل طبق گفته خودتونم از طریق این روش وقت گیرتر هستش…دو تا راه دارید
    الف- بعد تحلیل و طراحی از خروجی های ایتبس یعنی از قسمت display سپس show table و قسمت Design Data برای ستون ها قسمت pmm Ratio برداشت کنی. از اونجایی که تو ایتبس ۹٫۷٫۴ قابلیت فیلتر کردن سلول نیست یکم باید زحمت بیشتر بکشی و وقتی داده هارو به اکسل انتقال میدی مرتب کنی.در مورد تیرها هم میتونی نسبت میلگردها را کنترل کنی…کنترل به این روش تقریبی و طبق گفته برخی از اساتید فقط مقاومت ستون کنترل بشه کافیه. اما در برخی کتب مانند سری عمران تیرها رو مقایسه میکنن…
    ب-میتونی با استفاده از روش دوم که در ایتبس ۹٫۷٫۴ کنترلش راحت تر هستش و به سادگی انجام میشه عمل کنی…مراحل زیر رو برای انجام این کنترل انجام بده
    یک کپی از فایل اصلی بگیرید و این مراحل را انجام دهید:
    a- تاثیرگذارترین عضو را در کاهش مقاومت طبقه را از حالت باربری جانبی خارج کنید (برای تیر خمشی دوسرمفصل کنید). برای اینکه تشخیص دهید کدام تیر باید حذف شود.کافیه بعد تحلیل از منوی display سپس گزینه Enery/Virtual Work Diagram استفاده کنی. تیری که جذب انرژیی آن ۱۰۰ درصد باشه ملاک ما برای انجام این کنترل میشه
    b-تمامی ضرایب زلزله (۶ زلزله استاتیکی) را ۳۳ درصد کاهش دهید. به عبارتی ضرایب زلزله را در ضریب ۰٫۶۷ ضرب کنید (این کنترل به روش استاتیکی انجام شود. چون نتایج کنترل به روش دینامیکی قابل قبول نیست. زیرا حذف عضو بخاطر تغییر سختی سازه باعث برهم خوردن تعادل نیروها میشه
    c- نسبت تنش ها در سازه نباید از نسبت تنشهای موجود در فایل اصلی بیشتر شود (توجه کنید نسبت تنش با نسبت اولیه عضو مقایسه می شود نه با یک).برای ستون ها همون گزینه Ratio را برداشت میکنی…برای تیرها هم نسبت آرماتورها مقایسه می شود.
    ۴- اگر نسبت تنش نسبت به قبل بیشتر شد یا ضریب نامعینی را ۱٫۲ بگیرید یا با تحلیل غیرخطی، میزان کاهش مقاومت دقیق طبقه را محاسبه کنید.

    پاسخ دهید

  23. وحید جهانگیری

    سلام خدمت دوستان زحمت کش…خواستم بگم فوق العاده سایت مفیدی دارید و به شخصه خیلی استفاده کردم و هر سوال یا ابهامی که داشتم با کمک سایت خوب سبز سازه مرتفع شد و این قوت قلب بزرگی برای همه مهندسین هست…خیلی خیلی سپاسگذارم

    پاسخ دهید

  24. مرضیه صبور (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام جناب مهندس، خیلی خوشحالم که این مجموعه مورد توجه شما قرار گرفته است.
    پیشنهاد می کنم به شهریادگیری سبزسازه سر بزنید ما اونجا مطالب علمی رو دسته بندی کردیم و یادگیری رو برای شما راحت تر کردیم.

    پاسخ دهید

  25. امین اسلامی

    عااالیی

    پاسخ دهید

  26. مرضیه صبور (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام جناب مهندس
    خیلی ممنون از لطفتون
    اگر پیشنهادی در جهت بهتر شدن سایت دارید حتما با ما در میون بذارید.

    پاسخ دهید

question