همانطور که می دانید هر سازه ای پس از طراحی یک سری کنترل های سازه ای را باید طی کند که یکی از این کنترل ها، کنترل دریفت سازه است اما چند سوال دریفت آیا مجاز سازه همان تغییر مکان جانبی نسبی طبقه است؟ چگونه دریفت سازه خود را مشاهده کنیم؟ اگر در سازه نامنظمی پیچشی داشتیم دریفت را چطور کنترل کنیم؟
در این مقاله جامع ابتدا به بررسی مفاهیم و تعریف دریفت در سازه پرداخته و پس از بیان فرمول و نحوه محاسبه دریفت، گام به گامِ نحوه ی کنترل دریفت در ایتبس را مطابق ویرایش 4 آیین نامه 2800 انجام می دهیم.
در انتهای همین مقاله ویدئو رایگان 23 دقیقه ای قرار داده شده که دریفت سازه بتنی را بررسی می کند برای درک بهتر مطالب این مفاله حتما یک بار این ویدئو را مشاهده کنید.
در این مقاله چه می‌آموزیم؟
این بار بدون هزینه برنده شوید!
دریافت رایگان “3 ایبوک طراحی سازه بتنی” به همراه “هدیه ویژه”
همین الان این پک فوق‌العاده را دانلود کرده و هر زمان که فرصت داشتید، باحوصله مطالب آن را مطالعه کنید.
دریفت سازه چیست؟
برخی دریفت را با نسبت دریفت اشتباه می گیرند در صورتی که هر کدام از اینها کاملا با هم فرق می کنند! بنابراین قبل از این که به کنترل دریفت در ایتبس بپردازیم، اجازه دهید تا با چند تعریف آشنا شویم.
دریفت تغییر مکان جانبی نسبی هر طبقه است، در حالیکه نسبت دریفت تغییر مکان هر طبقه تقسیم بر ارتفاع طبقه است.
دریفت Δ : تغییر مکان نسبی هر طبقه
نسبت دریفت Δ/h : نسبت تغییر مکان جانبی نسبی طبقه به ارتفاع طبقه
تفاوت دریفت با نسبت دریفت
اگر سازه از لحاظ پیچشی منظم باشد کنترل دریفت بر اساس تغییر مکان های مراکز جرم صورت می گیرد اما اگر نامنظمی پیچشی داشته باشیم این کنترل بر اساس لبه های کناری ساختمان (مطابق تصویر بالا) صورت می گیرد.
تغییر مکان جانبی نسبی طبقه :
طبق بند 3-5-1 استاندارد 2800 تغییر مکان جانبی نسبی واقعی هر طبقه، که اختلاف بین تغییر مکان های جانبی واقعی مراکز جرم کف های بالا و پایین آن طبقه است با استفاده از تحلیل غیرخطی سازه قابل محاسبه است، ولی می توان آن را با تقریب خوبی از رابطه زیر به دست آورد:
ΔM = Cd * Δeu
که در این رابطه Cd ضریب بزرگنمایی تغییر مکان است که از جدول (3-4) آیین‌نامه و Δeu اختلاف بین تغییر مکان های جانبی در تحلیل های خطی است.
دریفت مجاز سازه :
طبق بند 3-5-2 حداکثر دریفت مجاز بدین صورت محاسبه می شود:
برای ساختمان های تا 5 طبقه:
Δa = 0.025h
در سایر ساختمان ها:
Δa = 0.02h
به عنوان مثال در ساختمان های تا 5 طبقه که ارتفاع هر طبقه 3 متر است هر طبقه حداکثر می تواند 7.5 سانتی متر دریفت نسبی داشته باشد. همینطور می توان نتیجه گرفت که برای ساختمان های بلندمرتبه تر که ارتفاع هر طبقه آنها 3 متر است، میزان دریفت مجاز 6 سانتی متر خواهد بود. چرا؟
دریفت مجاز و دریفت طبقه در سازه
طبق بند 3-5-3 آیین نامه 2800 در محاسبه تغییر مکان نسبی هر طبقه، مقدار برش پایه را می توان بدون منظور کردن محدودیت مربوط به زمان تناوب اصلی ساختمان T تعیین کرد. ولی در ساختمان های با اهمیت خیلی زیاد محدودیت آن بند در مورد زمان تناوب اصلی باید رعایت شود.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که در کنترل دریفت سازه :
ساختمان با اهمیت زیاد، متوسط، کم
تحلیلی T=T
ساختمان با اهمیت خیلی زیاد
min = تحلیلیT , تجربی1.25T
کنترل دریفت در ایتبس بصورت گام به گام
- ساخت الگوهای بار زلزله دریفت
- محاسبه دریفت مجاز
- محاسبه دریفت طبقات
- مقایسه دریفت مجاز با دریفت طبقات و نتیجه گیری
گام1: ساخت الگوهای بار زلزله دریفت
همانطور که پیش تر گفته شد برای ساختمان های با اهمیت کم، متوسط و زیاد در کنترل دریفت می توان از زمان تناوب تحلیلی استفاده نمود. بنابراین طبق بند 3-3-3-3 ضرایب سختی ستون ها را 1 و تیرها را 0.5 وارد می کنیم.
ضرایب سختی ستون ها در تعیین زمان تناوب تحلیلی
ضرایب سختی تیرها در تعیین زمان تناوب تحلیلی
توصیه می شود که مراحل این گام را در پروژه ای دیگر به نام period انجام دهید.
سپس پروژه خود را آنالیز کرده و از مسیر display>choose tables را انتخاب کنید. بعد از این مرحله از طریق مسیر نشان داده شده در تصویر زیر modal participating mass ratios را انتخاب کنید.
تعیین زمان تناوب تحلیلی
حال می توانید زمان تناوب های تحلیلی خود را مشاهده کنید. همانطور که در تصویر زیر می بینید زمان تناوب سازه در جهت y برابر 0.905 ثانیه می باشد، زیرا بیشترین مشارکت (حدود 81%) را در ارتعاش کلی سازه دارد. با همین استدلال می توان نتیجه گرفت که زمان تناوب تحلیلی سازه در جهت x برابر 0.905 ثانیه می باشد.
زمان تناوب تحلیلی سازه در دو جهت x و y
سپس با استفاده از زمان تناوب های به دست آمده از مرحله قبل، ضریب بازتاب B را طبق بند 2-3 محاسبه کنید. از آنجایی که C=ABI/R بنابراین می توانید الگوهای بار زلزله دریفت خود را به راحتی تعریف کنید.
حال می توانید الگوهای بار زلزله دریفت خود را از طریق گزینه load pattern در ایتبس بسازید.
تعریف الگوی بار EXdrift در ایتبس
فقط به این نکته توجه داشته باشید که نوع بار را از نوع seismic drift انتخاب کنید. با این کار ایتبس فقط در کنترل دریفت از این الگوهای بار استفاده خواهد کرد و در طراحی سازه از آنها استفاده نخواهد کرد.
تعریف الگوی بار EYdrift در ایتبس
گام2: مقدار مجاز دریفت
از آنجایی که در این مثال پروژه ما یک ساختمان 4 طبقه بوده و از 5 طبقه کمتر است بنابراین مقدار دریفت مجاز طبق بند 3-5-2 برابر 0.025h خواهد بود.
نسبت دریفت در سازه بتنی با سیستم قاب خمشی و تعداد طبقات تا 5 طبقه حداکثر می تواند 0.0055 باشد.
اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم ما در اینجا نسبت دریفت مجاز را کنترل کردیم!
گام3: محاسبه دریفت طبقات
کنترل تغییر مکان جانبی نسبی طبقات
تفاوت گزینه های diaphragm center of mass displacements و diaphragm max/avg drift در کنترل دریفت چیست؟
در بحث کنترل دریفت طبقات، دو روش تقریبی و دقیق وجود دارد؛ درصورتی که از گزینه diaphragm max/avg drifts جواب بگیریم، حتما از گزینه diaphragm center of mass displacements که در واقع برای محاسبه ی دقیق دریفت مورد استفاده قرار می گیرد، نیز جواب می گیریم. (اما بدلیل زمانبر بودن کنترل به روش دقیق، همیشه نتایج مورد اول را با وجود مقداری محافظه کاری ملاک کنترل دریفت قرار می دهیم.)
نسبت نشان داده در شکل زیر نباید از 0.0055 بیشتر باشد. اگر این مقدار بیشتر از حد مجاز آن باشد به ناچار بایستی ابعاد مقاطع را افزایش دهیم تا جایی که دریفت جوابگو باشد.
مشاهده دریفت مرکز جرم طبقه، دریفت مرکز جرم تقریبا با دریفت میانگین طبقه برابر است.
اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم ما در اینجا نسبت دریفت طبقات را مشاهده کردیم.
گام4:مقایسه دریفت مجاز با دریفت طبقات و نتیجه گیری
اگر نامنظمی پیچشی داشتیم نحوه کنترل دریفت به چه صورت خواهد بود؟
طبق بند 3-5-4 در ساختمان های نامنظم پیچشی و یا نامنظم شدید پیچشی، برای محاسبه تغییر مکان نسبی هر طبقه به جای تفاوت بین تغییر مکان های جانبی مراکز جرم کف ها، باید تفاوت بین تغییر مکان های جانبی کف های بالا و پایین آن طبقه در امتداد محورهای کناری ساختمان مدنظر قرار گیرد.
بنابراین اگر در سازه نامنظمی پیچشی وجود داشته باشد (ratio>1.2) بایستی از گزینه max drift برای کنترل دریفت طبقات خود استفاده کنیم.
نتیجه‌گیری:
- از آنجایی که مقدار avg drift ایتبس تقریبا برابر با تغییر مکان جانبی مراکز جرم کف های بالا و پایین می باشد بنابراین می توان با تقریب خوبی از این گزینه استفاده کرد.
- در صورتیکه نامنظمی پیچشی داشته باشیم کنترل دریفت بر اساس لبه های کناری ساختمان (که قطعا دریفت بیشتری دارند) صورت می گیرد. بنابراین تحت این شرایط بایستی از گزینه max drift استفاده کنیم.
کنترل دریفت در تحلیل دینامیکی طیفی
واضح است که برای کنترل دریفت با تحلیل طیفی باید با انجام این تحلیل در نرم افزار آشنا باشید. مقاله رایگان تحلیل دینامیکی طیفی راهنمای جامعی برای یادگیری این تحلیل در نرم افزار ایتبس می باشد.
اگر در تحلیل طیفی همپایه سازی برش پایه های استاتیکی و دینامیکی را به صورت 85% و 90% انجام داده باشید جواب گرفتن از دریفت برایتان راحت تر خواهد شد. در ادامه به مراحل کنترل دریفت تحت زلزله های طیفی می پردازیم.
- ابتدا الگوهای بار زلزله دریفت طیفی را بسازید. منظورمان SXdrift و SYdrift می باشد. توجه کنید scale factor اولیه یعنی AgI/Ru را برای تعریف این 2 الگوی بار وارد کنید.
- سپس سازه را آنالیز کنید.
- با توجه به منظمی یا نامنظمی پروژه، SXdrift را با EXdrift و SYdrift را با EYdrift همپایه کنید.
- حال میتوانید دریفت را تحت الگوهای بار SXdrift و SYdrift مطابق مطالبی که در این مقاله گفته شد بخوانید.
کنترل دریفت سازه در سازه های بتنی
فیلم آموزشی زیر درک خوبی در ارتباط با کنترل دریفت سازه در ایتبس به شما خواهد داد برای تسلط کامل روی این کنترل سازه ای حداقل یک بار ویدئو آموزشی رایگان زیر را مشاهده کنید.
کاربردهای خروجی های Displacement در ایتبس برای کنترلهای سازه
منابع:
آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله(استاندارد 2800 ویرایش 4)
مسیر یادگیری برای حرفه ای شدن
- 4
- 5
- 6
- کنترل دریفت در ایتبس؛ مرحله به مرحله بررسی دریفت سازه بتنی به همراه ویدئو آموزشی رایگان
- 8
- 9
- 10
- 9+
مطلبی میخواهید که نیست ؟ از ما بپرسید تا برایتان محتوا رایگان تولید کنیم!
- ارسال سوال برای تولید محتوا
سلام یک ساختمان نامنظم پیچشی زیاد داریم که باید تحلیل طیفی انجام بدهیم سوال مهم بنده این هست که :
آیا در کنترل دریفت (که بنده یک save as میگیرم از فایل اصلی وروی اون کار میکنم ) بعد از همپایه کردن باید تشدید سازه رزو هم انجام داد چون آیین نامه تصریح میکنه برای تشخیص نامنظمی پیچشی AJ رو یک بگیریم یعنی فقط متوجه بشیم که هست یا نه ولی میخوام بدونم برای کنترل دریفت بعد از همپایه کردنآیا باید تشدید رو رو بار دینامیکی انجام بدیم یا خیر ؟
پاسخ دهید
با سلام
بله بعد از تشدید، لازم است که کنترل دریفت بر اساس زلزله همپایه شده صورت بگیرد
پاسخ دهید
سلام و صمن تشکر بابت آموزشهای پر محتوای شما لینک دریافت فایل پی دی اف کنترل دریفت قابل دریافت نیست.اکه میشه لینک را اصلاح بفرمایید.
پاسخ دهید
سلام مهندس وقتتون بخیر
مهندس به واحد فنی ارجاع میدم که بررسی بشه
لطفا یه عکس از اروری که براتون میاد به آیدی تلگرام زیر ارسال کنید مشکلتون برطرف میشه @sabzsupport
پاسخ دهید
سلام؛
ممنون از سایت عالی تون
سوالی که دارم اینه چرا برای کنترل دریفت فقط از بارهای جانبی EQX و EQY استفاده شد؟ چرا ترکیب بارهایی که ترم زلزله دارن کنترل نشدن؟آیا آیین نامه اشاره کرده که فقط برای زلزله در دو جهت متعامد و بدون حضور بارهای ثقلی در ترکیب بارهای مختلف این کنترل باید انجام بشه؟
ممنون
پاسخ دهید
با سلام
اگر به رابطه (۳-۱۱) استاندارد ۲۸۰۰ مراجعه کنید پارامتر Delta eu تغییرمکان جانبی نسبی طبقه تحت اثر “زلزله طرح” می باشد. این یعنی صحبتی پیرامون بار ثقلی نشده و واژه زلزله را عنوان کرده است. البته جابجایی بارهای ثقلی زیاد نیست و اثر قابل توجهی ندارند.
پاسخ دهید
با سلام وتشکر از زحمات شما.برای کنترل دریفت دینامیکی بعضی از مراجع می گویند که نمی توان دریفت دینامیکی را با دریفت استاتیکی هم پایه کرد ودر مرکز جرم اگر سازه منظم بود مانند حالت استاتیکی تغیر مکانهای طبقات را ازهم کم نمود و به ارتفاع طبقه تقسیم کرد.چون در تحلیل دینامیکی ترکیب مودها صورت می گیرد ونمی توان مانند حالت استاتیکی دریفت را استخراج کرد.می گویند یا باید در نزدیک مرکز جرم نقطه ای را پیدا کرد واز joint استفاده کرد ویا نیروهای برش طبقات از یک دیگر کسر و با نیروهای برشی دینامیکی معادل سازی شود وسپس از هر ایتمی که عبارت drift دارد بسته به منظم ونا منظم بودن دریفت دینامیکی را بدست اورد.لطفا با حل یک مثال نحوه کنترل دریفت دینامیکی را توضیح دهید تا این ابهامات رفع شود.
پاسخ دهید
سلام، دریفت سازه را می توانید تحت حالات بار دینامیکی کنترل کنید. فقط نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که دریفت را باید تحت خروجی هایی که ایتبس گزارش می کند و آخرش به Drift ختم می شود کنترل کنید. یعنی تحت حالات بار دینامیکی برداشت نتایج از Displacement صحیح نیست. زیرا نمیتوان هیچ عملیات ریاضی جدیدی روی زلزله های دینامیکی انجام داد. منظور از عملیات ریاضی همان تفاضل تغییرمکان های دو طبقه می باشد.
اما نکته ی دیگری که وجود دارد این است زمانی که سازه منظم پیچشی باشد می توان دریفت را طبق بند استاندارد ۲۸۰۰ در مرکز جرم سازه کنترل کرد اما مشکل اینجاست مستقیما نمیتوان از Avg Drift که ایتبس گزارش می کند نتایج رو برداشت کرد. اگر به تصویری که در استاندارد ۲۸۰۰ برای موضوع نامنظمی پیچشی می باشد توجه کنید میبینید که اولا باید برای کنترل نامنظمی پیچشی دیافراگم صلب باشد (در کنترل نامنظمی پیچشی باید دیافراگم صلب باشد، کنترل دریفت می تواند نیمه صلب باشد)، ثانیا حداکثر تغییرمکان و حداقل تغییرمکان در لبه ها اتفاق میافتد و از میانگین گیری این حداکثر و حداقل، تغییرمکان متوسط بدست می‌آید که این موضوع تحت حالت بار استاتیکی صادق است اما در دینامیکی حداقل تغییرمکان در لبه اتفاق نمیافتد بلکه یه جورایی در وسط اتفاق میافتد و این مورد نظر آیین نامه نیست و در کنترل دریفت نمیتواند درست باشد. به همین دلیل از Avg Drift استفاده نمیکنیم و از Joint Drift این مورد را کنترل میکنیم که باید یک نقطه نزدیک مرکز جرم انتخاب کنید و سپس دریفت را تحت Joint Drift کنترل کنید. در حالت نیمه صلب هم تحت حالات بار استاتیکی با یک تقریب بیشتری میتونیم همچنان از Ave Drift برای کنترل دریفت در مرکز جرم استفاده کنیم. اما زمانی که سازه نامنظم پیچشی باشد باید دریفت در محورهای کناری ساختمان کنترل شود که به راحتی میتوانیم از Max Drift که ایتبس گزارش می کند استفاده کنیم.
پاسخ دهید
عرض سلام و ارادت.
عذرمیخوام در سازه من وقتی میخوام از قسمت story response plot دریفت رو چک کنم ، خط افقی story7 و خود کلمه story7 حذف شده . علت چیه و چطور میتونم درستش کنم؟
پاسخ دهید
سلام روزتون بخیر، چشم فایلشو بررسی میکنیم مهندس جان
پاسخ دهید
سلام و تشکر . سوال بنده:در قاب ۲۰ طبقه مهاربندی من دریفت جواب نداده و هر چه مقاطع رو تغییر میدم تاثیری نداره. موارو مختلف رو چک کردم اما مقدار دریفت تقریبا ۳ برابر حد مجاز
پاسخ دهید
سلام
من چند وقت پیش این مشکل رو داشتم و چون دریفت جهت مهاربند جواب نمیداد برای امتحان اتصالات جهت مهاربندی رو هم گیردار کردم و جواب داد بعد متوجه شدم اصلا مهاربندا توی تقسیم نیرو نقش نداشتن، مهاربندارو حذف و مجدد ترسیم کردم به راحتی جواب داد
پاسخ دهید
با سلام
در این مورد نمی توان اظهار نظر کرد و باید فایلتون بررسی شود. اصولا وقتی مهاربند میزنید به دلیل سختی بالای مهاربند، دریفت سازه را ساده تر می توان جواب گرفت و این که گفتید دریفت ساختمان سه برابر دریفت مجاز شده غیرمنطقی به نظر میرسد. تعریف مقاطع، تعریف مصالج (مدول الاستیسیته)، تعریف ضریب زلزله و تعریف Mass Source و سایر موارد را مجددا در فایلتون بررسی کنید.
پاسخ دهید
سلام خسته نباشید
قسمت diaphragm cm disacements
هر کار میکنم اطلاعات و نشون نمیده بهم.از ایتبس۹٫۷٫۴ استفاده میکنم
چه شکلی این مشکل و حل کنم؟؟؟؟
پاسخ دهید
سلام
بررسی کنید که به کف ها دیافراگم اختصاص داده باشید.
پاسخ دهید
با سلام و خسته نباشید
ایتبس ۲۰۱۸ مقدار AVG و MAX دریفت رو به صورت MM یا CM یا M و … نشون میده واسه همین حتی به متر هم بزاری بیشترین عددی که بدست میاد از ۰٫۰۱ کمتر در نمیاد در حالی که باید توی اون نقشه از ۰٫۰۰۵۶ کمتر باشه ولی عدد ۰٫۰۰۵۶ هیچ واحدی نداره من باید چیکار کنم Ratio این نقشه هم کمتر از ۱٫۲ هست . این اصلا با هیچ آموزشی همخونی نداره از ایتبس ۲۰۱۵ استفاده کنم مشکل حل میشه ؟
پاسخ دهید
سلام
می توانید از قسمت Displacement گزینه Diaphragm Max Over Avg Drifts را بزنید و مقدار Drift را در سربرگ های گزارش شده بخونید. اعداد گزارش شده در سربرگ Max و Avg نسبت دریفت می باشند یعنی تغییرمکان نسبی طبقه تقسیم بر ارتفاع طبقه می شود که در این صورت یک پارامتر بی بعد می باشد و واحد ندارد.
پاسخ دهید
سلام خسته نباشید ، من بار دینامیکی رو تعریف کردم با خروج از مرکزیت و بدون خروج از مرکزیت در راستای x, y وقتی میخوام پیچش رو کنترل کنم مقداری که میده sx max هستش یعنی ماکسیمم اضافه کرده
علتش چیه
مقدار ratio هم بالای ۱.۶ گزارش میده
پاسخ دهید
سلام
چون آثار مودها برای هر بازتاب با هم ترکیب آماری می شوند، مقدار بدست آمده همیشه مثبت است. به همین دلیل عبارت Max نوشته می شود.
توصیه می شود کنترل نامنظمی پیچشی را با الگوهای بار استاتیکی انجام دهید. استفاده از الگوهای بار دینامیکی به صورت مستقیم صحیح نیست و باید از روش ترکیب مودهای ارتعاشی استفاده کنید که زمان بر است.
پاسخ دهید
سلام ،این ویدئو ۲۳ دقیقه ای ادامه نداره،منظور راهکار کاهش مقدار دریفت هست که تو ویدئو گفته میشه در ادامه توضیح داده خواهد شد،متشکر میشم پاسخ بدید.
پاسخ دهید
سلام مهندس
این ویدئو قسمت کوتاهی از دوره طراحی سازه های بتنی هست. برای دیدن ادامه اش باید دوره رو تهیه کنید.
پاسخ دهید
سلام وقتتون بخیر
من مراحل را به طور کامل انجام میدم اما مقدار ux و uy را صفر نمایش میدهم
پاسخ دهید
سلام…این امکان وجود داره زمانی که میخواستید پای ستون های متصل به فونداسیون (تراز Base) را گیردار کنید گزینه All Story یا Similar Story فعال بوده باشه و پای تمام ستون های طبقات گیردار شده باشه که در این صورت مقادیر UX و UY صفر گزارش میشه…این موضوع را کنترل کنید و اگر این اتفاق افتاده برای رفعش کافیه گره های تمام طبقات را انتخاب کنید (راه راحت تر اینه میتونید گزینه All که در سمت چپ ایتبس قرار داره را بزیند که کل سازه انتخاب شه) و بعد از منوی Assign>Joint>Restraints روی آیکون دایره شکل بزنید که تمام تیک های مربوطه برداشته بشه…سپس روی گزینه One Story قرار بدید و پای ستون های تراز Base را انتخاب کنید و از مسیر گفته شده تیک های گیرداری را بزنید که این ستون ها گیردار شوند…
پاسخ دهید
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما
برای جواب گرفتن دریفت برای ساختمان ۶ طبقه دیوار برشی بکار برده ام ولی از ظوابط قاب خمشی برای سازه استفاده کرده ام ولی جا نمایی دیوار ها بگونه ای میباشد که باز هم دریف تحت بارهای EXP ,EXN,EYP, EYN جواب نمیدهد ایا میتوان از پریود تحت ضرایب ترک خوردگی ۰٫۵ و ۱ استفاده کرد؟ لطفا نحوه کنترل صحیح دریفت را بفرمایید؟ضرایب ترک خوردگی دیوار و ستون های چسبیده به آن چگونه باشد؟مچکرم
پاسخ دهید
عرض سلام و ارادت…در این مقاله کاملا روش کنترل دریفت توضیح داده شده است. به هرحال دوباره روش انجام را توضیح میدم…
اینکه سازه ۶ طبقه شما با دیواربرشی دریفتش جواب نداده یکم شک برانگیزه…زیرا زمانی که از دیوار استفاده میکنیم به علت سختی بالای دیوار برشی خیلی نگران مسئله دریفت نیستیم…یک بازنگری در فایلتون داشته باشید که مطمئن بشید از درستی این کنترل…
کنترل دریفت:
طبق بند ۳-۵-۳ استاندارد ۲۸۰۰ در محاسبه تغییرمکان نسبی ساختمان می توان از “زمان تناوب تحلیلی” (از ایتبس برداشت می شود) استفاده کرد. البته در ساختمان های با اهمیت خیلی زیاد محدودیت مربوط به زمان تناوب (همان مقایسه زمان تناوب تحلیلی با ۱٫۲۵ زمان تناوب تجربی) باید رعایت شود.
طبق بند ۳-۳-۳-۳ استاندار ۲۸۰۰ برای برداشت زمان تناوب تحلیلی اثر ترک خوردگی اعضا در سختی خمشی آن ها باید در نظر گرفته شود. برای همین منظور از فایل اصلی یک Save as به اسم Real Period میگیریم. در این فایل ضرایب سختی تیرها را ۰٫۵، ستون ها و دیوارها را ۱ وارد می کنیم…توجه شود در فایل اصلی ضرایب سختی تیرها ۰٫۳۵، ستون ها ۰٫۷ و دیوارها بر اساس ترک خورده یا نخورده بودنشان ۰٫۳۵ یا ۰٫۷ وارد شده است…ستون های کنار دیوار برشی جزو دیوار برشی هستن و ضرایب ترک خوردگی آن ها هم مشابه ضرایب ترک خوردگی دیوار وارد می شود.
بعد از برداشت زمان تناوب تحلیلی به فایل اصلی برمیگردیم. در این فایل ابتدا زلزله های دریفت را میسازیم. این حالات بار دریفت بر اساس زمان تناوب تحلیلی که از مرحله قبل برداشت شده ساخته میشوند. طبق بند ۳-۵-۴ زمانی که ساختمان نامنظم پیچشی زیاد و یا شدید باشد برای محاسبه تغییر مکان نسبی هر طبقه به جای تفاوت بین تغییرمکان مراکز جرم کف ها باید تفاوت بین تغییرمکان های محورهای کناری ساختمان مد نظر قرار گیرد…بر همین اساس زمانی که سازه نامنظم پیچشی باشد ۴ تا زلزله دریفت میسازیم به نام های EXPDRIFT، EXNDRIFT، EYPDRIFT، EYNDRIFT و زمانی که سازه منظم پیچشی باشد زلزله های EXDRIF و EYDRIF را میسازیم…
مجددا تاکید میکنم برای ساخت این حالات بار از زمان تناوب تحلیلی استفاده می شود…
شاید سوالی پیش بیاید که چرا برای سازه های نامنظم پیچشی ۴ تا حالت بار ساخته شده و برای سازه منظم دو حالت بار…در حالت کلی برای کنترل دریفت در هر سازه ای باید تمام شش حالت بار ساخته شود…اما در سازه های منظم پیچشی چون تغییرمکان مرکز جرم مد نظر ما است نیازی به حالت بارهای با خروج مرکزیت نیست و نتایج این حالت بارها بهم نزدیک می باشد…
در مرحله آخر با این حالت بارهای ساخته شده اقدام به کنترل دریفت می کنیم…کافی است بعد از تحلیل سازه از مسیر Display>Show Table>Analysis>Result> Displacement>Diaphram Max/ave Drift اقدام می نماییم. زمانی که سازه نامنظم پیچشی باشد نتایج max Drift و زمانی که سازه منظم پیچشی باشد نتایج Avg Drift را برداشت و با دریفت مجاز آیین نامه (طبق بند ۳-۵-۲ استاندارد ۲۸۰۰) مقایسه می کنیم…توجه شود این مسیری که برای برداشت دریفت مرکز جرم (Avg Drift) گفته شده یک روش تقریبی می باشد که با روش دقیق اختلاف ناچیزی دارد…برای استفاده از روش دقیق باید از گزینه Diaphgram Center Of mass Displacement اقدام شود…
پاسخ دهید
سلام جناب مهندس ممنونم از پشتیبانی بسیار عالی گروه محترم سبزسازه.
سوالی داشتم خدمتتون.
اگر در کنترل نامنظمی سازه رشیو کمتر از ۱/۴ باشه میتونیم از تحلیل استاتیکی استفاده کنیم؟آیا مشمول جریمه تحلیل دینامیکی نمیشود؟
بازهم تاکید میکنم رشیو کمتر از ۱/۴ باشد
پاسخ دهید
سلام مهندس
اگر Ratio بیشتر از ۱٫۲ شود و سازه بالای ۳ طبقه باشد انجام آنالیز دینامیکی الزامی است. توجه شود که در سازه های کوتاه تر از ۳ طبقه محدودیتی در نوع تحلیل نداریم و مجاز به استفاده از هر دو تحلیل استاتیکی و دینامیکی هستیم حتی اگر Ratio بیشتر از ۱٫۲ شده باشد…همچنین اگر Ratio کمتر از ۱٫۲ شود سازه منظم پیچشی است و تا ارتفاع ۵۰ متری از تراز پایه می توانیم از تحلیل استاتیکی استفاده کنیم.
پاسخ دهید
سلام محضر مهندسین معزز سوالی داشتم خدمتتون
تفاوت بین max drift و max displacements چیه؟برای ساختمان های نامنظم پیچشی کدوموباید چک کنیم؟
ساختمان من برای max drift از قسمت story response plot جواب میده ولی برای max displacement جواب نمیده
ممنون میشم راهنمایی کنین
پاسخ دهید
سلام. با توجه بند ۱-۷-۱ استاندارد ۲۸۰۰ ما نیاز به حداکثر و متوسط تغییرمکان نسبی (همون دریفت) در هر طبقه داریم.
طبق تعریف displacement و drift ما باید از نسبت دریفت طبقه در ایتبس استفاده کنیم نه نسبت تغییرمکان مطلق طبقه
طبق بند ۳-۵-۴ از ۲۸۰۰، برای کنترل دریفت در سازه های نامنظم، باید از تغییر مکان نسبی لبه ساختمان استفاده بشه
مقدار avg drift میشه دریفت مرکز جرم سازه
مقدار max drift میشه دریفت لبه های کناری ساختمان
گزینه max displacement فقط برای محاسبه ضریب بزرگنمایی برون مرکزیت استفاده داره.
پاسخ دهید
ممنون بابت مطالب مفید سایت.
پاسخ دهید
سلام خانم مهندس
خواهش میکنم، خیلی خوشحالیم که این مقاله برای شما مفید واقع شده
پاسخ دهید
سلام درود و خسته نباشید . این مراحل در ایتبس ۹.۷.۴ هم به همین صورت هست دقیقا؟ اگر که نه میشه لطفا به طور دقیق راهنمایی بفرمایید . خیلی متشکرم
پاسخ دهید
سلام. بله مراحل کاملا مشابه هست فقط در خواندن دریفت مرکز جرم و لبه های کناری به این نکات باید توجه کنید:
۱- در سازه های منظم که در ایتبس ۲۰۱۳ به بعد از avg drift استفاده میکنیم، در ایتبس ۹ باید از Diaphragm CM displacement استفاده کنید که در مسیر زیر قرار دارد
show tables-analysis resault-displacements-displacement data
۲- در سازه های نامنظم که از دریفت لبه های کناری یا Max Drift در ایتبس ۲۰۱۳ به بعد استفاده میکنیم، در ایتبس ۹ باید از story drift یا diaphragm drift استفاده کنیم که باز هم در مسیر قبل قرار دارد.
پاسخ دهید
سلام
ممنون از مقاله عالیتون.
خداقوت
پاسخ دهید
ممنون از محبت شما جناب مهندس
پاسخ دهید
باسلام
ممنون از آموزش هاتون
من یه مشکل دارم در پنجره ای که دریفت طبقات نشان میدهد از Baseتا Roofبرام میاد بااین که خرپشته هم تعریف شده است
ممنون میشم مشکل منو جواب بدین
هرکار میکنم خرپشته نمیاد
پاسخ دهید
سلام. احتمالا دریفت رو تحت الگوی باری کنترل میکنید که از بیس تا بام تعریف شده و خرپشته رو در بر نمیگیره
پاسخ دهید
سلام. ممنون از آموزش خوبی که گذاشتید. یک سوالی دارم، چرا هنگام کنترل دریفت، ضرایب ترک خوردگی را افزایش میدهیم؟
پاسخ دهید
سلام در کنترل دریفت تحت زلزله طرح شما مجاز به تغییر ضرایب ترک خوردگی نیستید و باید ۰٫۳۵ و ۰٫۷ را استفاده کنید.
شما فقط مجازید دریفت در فایل اصلی (با ضرایبی که اشاره شد) را تحت زلزله ناشی از زمان تناوب تحلیلی سازه با ضرایب ترک خوردگی ۰٫۵ و ۱ کنترل کنید. یعنی مراحل به این صورا است:
۱- ساخت فایل جدید با ضرایب ترک خوردگی ۰٫۵ و ۱
۲- خواندن زمان تناوب تحلیلی در این فایل
۳- محاسبه ضریب زلزله سازه با فرض این زمان تناوب تحلیلی
۴- ساخت زلزله دریفت در فایل اصلی با وارد کردن ضریب زلزله مرحله قبل
۵- کنترل دریفت سازه در فایل اصلی تحت این الگوی بار جدید
پاسخ دهید
سلام خسته نباشید
سوالی که برام پیش اومده اینه که برای بدست آوردن زمان تحلیلی سازه های با سیستم ترکیبی قاب خمشی+ دیوار برشی برای کنترل دریفت آیا باید ضریب ترک خوردگی تیر ها را ۰٫۵ و ستونها را یک در نظر بگیریم؟ ضریب ترک خوردگی دیوار را هم ۰٫۷
ممنون میشم پاسخ بدین با تشکر
پاسخ دهید
سلام
چرا مقدار ratio برای من ۱ شده ؟
پاسخ دهید
با سلام. اگر برای تمام الگوهای بار زلزله دقیقا ۱ شده این طبیعی نیست. احتمالا در تعریف مشخصات سازه ای و مدلسازی ایرادی وجود دارد. سازه را آنالیز کنید از قسمت start animation ببینید آیا اصلا سازه تکان میخورد؟ اگر جابجایی ها منطقی است، ببینید آیا به کف ها دیافراگم اختصاص داده اید؟ آیا مدلسازی ایرادی ندارد؟ به هر حال نمیتوان نظر قطعی داد باید پروژه را بررسی کرد…
پاسخ دهید
سلام
ضمن تشکر
در ایتبس ورزن۹ در قسمت define static load cases name صحبتی از دریفت نشده
و یا در قسمت ریزالت میانگین گیری نمیشه
لطفا راهنمایی کنید
پاسخ دهید
با سلام. میتوانید الگوهای بار زلزله دریفت را بسازید ولی این بارها را در ترکیب بارهای طراحی سازه نیاورید و فقط برای کنترل دریفت از این الگوهای بار استفاده کنید.
به جای گزینه Avg drift نیز می توانید از روش دقیق تر و همچنین وقتگیر تری استفاده کنید. مثلا اگر سازه منظم پیچشی است جابجایی های مراکز جرم (center of mass displacement) را برداشت کنید. مثلا تغییرمکان نسبی طبقه ۳ برابر است با جابجایی مرکز جرم طبقه ۳ منهای جابجایی مرکز جرم طبقه ۲
و یا اگر سازه نامنظم پیچشی است باید بیشترین تغییر مکان را برداشت کنید. برای این کار یا می توانید از گزینه mass drift یا story drift استفاده کنید و یا اینکه موس خود را روی لبه های سازه حرکت دهید و بیشترین تغییر مکان را برداشت کنید.
پاسخ دهید
سلام .. با تشکر از مطالب مفیدتون
بعد از انجام مراحله انالیز در choose table گزینه ی modal result به ما نمایش داده نمیشود .. میشه توضیح بدین مشکلش چیه ؟؟
پاسخ دهید
با سلام.
به منوی Analyze بروید سپس در قسمت load cases to run مورد modal حتما باید در وضعیت run قرار داشته باشد اگر چنین نیست قفل نرم افزار را باز کنید و وضعیت را از do not run به run تغییر دهید تا آنالیز مودال انجام شود. اگر اصلا modal در این قسمت دیده نمیشود احتمالا حذف شده است. از منوی define و سپس modal cases این کنترل را انجام دهید.
پاسخ دهید
سلام
خیلی خیلی ممنونم
از اینکه با شما همراه هستم خیلی خوشحالم انشالله بتوانم مفید واقع شوم در بعضی مسائل
من به جز نرم افزار عمران که رشته اصلی بنده است نرم افزارهای معماری مثل تری دی مکس و وی ری و اتوکد و رویت سازه و معماری را بصور ت حرفه ای آموزش میدهم.
خوشحال میشم بتوانم در این زمینه ها با شما همکاری داشته باشم
با تشکر فراوان
داود بیتاء
پاسخ دهید
با عرض سلام و احترام،سوالی از محضر مبارکتان دارم:در یک سازه که از روش تحلیل طیفی استفاده میشود (از رابطه۹VS/VDY.)آیا برای کنترل دریفت هم میتوانیم از رابطه ۹Vs(DRIFT)/Vdy(DRIFT).استفاده کرد?
پاسخ دهید
با سلام. بله میتوان این کار را کرد. نحوه کنترل دریفت تحت زلزله های طیفی بدین صورت است:
۱- ابتدا الگوهای بار زلزله دریفت طیفی را از قسمت load cases بسازید. منظورمان SXDRIFT و SYDRIFT می باشد. توجه کنید scale factor اولیه یعنی AgI/Ru را برای تعریف این ۲ الگوی بار وارد کنید.
۲- سپس سازه را آنالیز کنید.
۳- با توجه به منظمی یا نامنظمی پروژه، SXDRIFT را با EXDRIFT و SYDRIFT را با EYDRIFT همپایه کنید.
۴- حال میتوانید دریفت را تحت الگوهای بار SXDRIFT و SYDRIFT از قسمت max drift یا avg drift (بر حسب منظمی یا نامنظمی پروژه) بخوانید.
پاسخ دهید
با سلام خدمت اساتید گرام
ضمن تشکر از مقاله و سایت بسیار مفیدتون، چنتا سوال برای من در خلال پروژم پیش اومده، ممنون میشم اگه پاسخ بدید.
اول اینکه؛ نظم پیچشی ساختمون رو با چه ترکیب‌بارهایی باید چک کنیم، فقط زلزله دریفت (EX Drift) یا بارهای معمولی‌ای که به ساختمون وارد میشوند مثل مرده و زنده و زلزله EX؟
زمان تناوب تحلیلی ساختمون چطور؟ با چه بارهایی؟
اگر سازه پیچشی شدید یا زیاد بود، ضریب اصلاح خروج از مرکزیت رو برای EX Drift هم تأثیر بدیم یا خیر؟
برای کنترل دریفت در سازه پیچشی شدید، DRIFT MAX چه چیزی رو نشون میده؟ مقدار جابجایی به ارتفاع یا فقط مقدار جابجایی؟ چون برای DRIFT AVERAGE شما گفته بودید که مقدار جابجایی به ارتفاع رو نشون میده.
از قبل از لطفتون سپاسگزارم.
پاسخ دهید
با سلام
۱- نظم پیچشی ساختمان را با بارهای EXP ,EXN ,EYN ,EYP کنترل میکنیم.
۲- برای به دست آوردن زمان تناوب تحلیلی ساختمان از بار خاصی استفاده نمیکنیم بلکه با آنالیز مودال اینکار را انجام میدهیم. این موضوع را قبلا در مقاله کنترل زمان تناوب تحلیلی توضیح داده ایم. http://sabzsaze.com/period-check/
۳- بله باید تاثیر دهید.
۴- drift نسبت جابجایی به ارتفاع است. چیزی که drift max نشان میدهد حداکثر میزان جابجایی به ارتفاع است. حداکثر میزان جابجایی همانطور که قبلا گفته شد در لبه ها اتفاق می افتد.
پاسخ دهید
بسیار سپاسگزارم. توضیحات کامل بود.
پاسخ دهید
البته با عرض پوش، زمان تناوب رو که نمیشه فقط با EX Drift بدست آورد، پس بارهای معمولی‌ای که برای طراحی نیاز داریم میمونه تا زمان تناوب تحلیلی رو بدست‌آورد.
پاسخ دهید
برای به دست آوردن زمان تناوب از الگوهای بار استفاده نمیکنیم بلکه همانظور که در مقاله گفته شد از قسمت modal participating mass ratios مشارکت مدهای مختلف در ارتعاش کلی سازه را بررسی میکنیم. مدهایی که بیشترین مشارکت را در هر یک از جهات xو y داشته باشند مدهای مورد نظر ما هستند. در واقع چون مد اول و دوم بیشترین سهم را از ارتعاش کلی سازه دارند، زمان تناوب های این دو مود (یعنی اول و دوم )زمان تناوب های تحلیلی ما هستند.
پاسخ دهید
Kheili mamnun.besyar ali va amuzande
پاسخ دهید
سلام عالی بود برای تحلیل دینامیکی هم می تونید نحوه بدست آوردن دریفت را بگذارید؟
پاسخ دهید
با سلام.
ابتدا الگوهای بار زلزله دریفت طیفی را بسازید. منظورمان SXDRIFT و SYDRIFT می باشد. توجه کنید scale factor اولیه یعنی AgI/Ru را برای تعریف این ۲ الگوی بار وارد کنید. برای این منظور میتوانید به مقاله تحلیل طیفی، فیلم همپایه سازی و همچنین فیلم تحلیل طیفی مراجعه کنید.
سپس سازه را آنالیز کنید.
با توجه به منظمی یا نامنظمی پروژه، SXDRIFT را با EXDRIFT و SYDRIFT را با EYDRIFT همپایه کنید.
حال میتوانید دریفت را تحت الگوهای بار SXDRIFT و SYDRIFT مطابق مطالبی که در این مقاله گفته شد بخوانید.
پاسخ دهید
سلام.مطلب خیلی کاربردی و کاملی رو گذاشتید.به امید موفقیت روز افزونتون.سپاس
پاسخ دهید
خیلی مفید بود.ممنونم از زحمات تون.همیشه تو درک این مبحث مشکل داشتم خدا خیرتون بده.
پاسخ دهید
درجه یک بود -خیلی گشتم هیچ جا انقد واضح نگفته بود-واقعا بدرد خوورد اونم موقع بحرانی و تحویل کار—دمت گرم
پاسخ دهید
سپاس از محبت شما مهندس عزیز
حتما باقی مقالات سبزسازه رو هم بررسی کنید، سعی کردیم مفید و کاربردی باشند.
موفق باشید
پاسخ دهید
با سلام و عرض خسته نباشید خدمت بزرگواران و اساتید سبزسازه
واقعا دستتون درد نکنه،این مقالات مختصر و پربار خیلی مفید هستند و امیدوارم ادامه داشته باشن.یک اشتباه تایپی هم داره این مقاله که به جای بند ٣-۵-٣ ، ٣-۵-٢ نوشته شده.
بازم ممنون موفق باشید.
پاسخ دهید
سلام جناب مهندس امینی عزیز، ممنون از لطفی که به سبزسازه دارین. ما هم برای شما آروزی موفقیت و سربلندی را داریم.
پاسخ دهید
خدا خیرتون بده.واقعا عالی بود
پاسخ دهید
سلام مهندس سلطانی عزیز
ممنون از اینکه سبزسازه دنبال می کنید. امیدوارم سایر محتوای سایت نیز براتون مفید باشه
پاسخ دهید
با درود و تشکر
مطلب بسیار مفیدی بود.
پاسخ دهید
متشکر از مطالب مفیدتون توفیق رفیق راهتان باد
پاسخ دهید
سلام خدمت شما مهندس امید عزیز
سپاس از نهایت لطفی که به ما دارید و ما رو با نظرات خوبتون دلگرم می کنید.
امیدواریم باز هم مطالبی باشه که برای شما مفید واقع بشه.
ماندگار باشید. یا حق
پاسخ دهید
با سپاس از پیام پر مهر شما
پاسخ دهید