کف سازی ساختمان؛ معرفی انواع مصالح مصرفی به همراه بررسی مراحل و نکات اجرایی

در این مقاله چه می‌آموزیم؟

• 1. تعاریف
  • 1.1. تعریف کف‌ سازی
  • 2.1. بخش‌های مختلف کف‌ سازی و عوامل مؤثر بر آن
• 2. انواع مصالح مصرفی در کف‌ سازی
  • 1.2. انواع مصالح مورداستفاده در بخش روسازی (کف‌پوش)
    • 1.1.2. سنگ
    • 2.1.2. بتن
    • 3.1.2. موزاییک
    • 4.1.2. آجر
    • 5.1.2. سرامیک
      • 1.5.1.2. تعاریف
      • 2.5.1.2. روش‌های ساخت
      • 3.5.1.2. دسته‌بندی سرامیک‌های ساختمانی مصرفی در کف
    • 6.1.2. سرامیک موزاییکی
    • 7.1.2. مواد پلاستیکی
    • 8.1.2. کف‌پوش‌های لاستیکی
    • 9.1.2. پوشش چوبی
    • 10.1.2. کف‌پوش‌های قیری
    • 11.1.2. آجر ماسه آهکی
    • 12.1.2. کف‌پوش‌های فلزی
  • 2.2. انواع مصالح مورداستفاده در بخش زیرسازی
    • 1.2.2. مصالح سنگی و خاک
    • 2.2.2. انواع مصالح بتنی
      • 1.2.2.2. بتن با پوکه معدنی یا صنعتی
      • 2.2.2.2. فوم بتن
    • 3.2.2. انواع شاسی کشی‌های فلزی و چوبی
• 3. دستورالعمل‌ها و نکات اجرایی در کف‌ سازی فضاهای مختلف
  • 1.3. کف‌ سازی فضای اقامت
    • 1.1.3. کف‌ سازی‌ های سنتی
      • 1.1.1.3. مقدمه
      • 2.1.1.3. ضوابط و نکات اجرایی
    • 2.1.3. کف‌ سازی نوین (کف‌ سازی با کف کاذب)
  • 2.3. کف‌ سازی حیاط‌ها و پیاده‌روها
    • 1.2.3. کف‌ سازی بخش پیاده‌رو حیاط و یا پیاده‌روها
      • 1.1.2.3. مقدمه
      • 2.1.2.3. نکات اجرایی
    • 2.2.3. کف‌ سازی بخش سواره‌رو حیاط
    • 3.2.3. سایر الزامات آیین‌نامه‌ای در خصوص کف‌ سازی حیاط‌ها
  • 3.3. کف‌ سازی بام‌ها
    • 1.3.3. ایزولاسیون صوتی
    • 2.3.3. ایزولاسیون حرارتی
      • 1.2.3.3. بتن سبک حرارتی
      • 2.2.3.3. لایه‌های پلاستیکی (نظیر پلاستوفوم و …)
    • 3.3.3. ایزولاسیون رطوبتی
  • 4.3. کف‌ سازی سرویس‌های بهداشتی
  • 5.3. کف‌ سازی فضاهای مجاور خاک
  • 6.3. کف‌ سازی پارکینگ‌ها
  • 7.3. نکات و الزامات آیین‌نامه‌ای در سایر فضاها
    • 1.7.3. کف‌ سازی پله‌ها
    • 2.7.3. کف‌ سازی آشپزخانه
    • 3.7.3. کف‌ سازی استخر
• 4. نتیجه گیری

1. تعاریف

1.1. تعریف کف سازی

عملیات کف سازی بخشی از عملیات نازک‌کاری صورت گرفته در پروژه می‌باشد که در طی این عملیات، سطح نهایی کف فضاهای مربوطه مطابق با مشخصات فنی موردنیاز پروژه، اجرا گردیده و به مرحله بهره‌برداری می‌رسد. عملیات کف سازی ساختمان به‌طورکلی شامل دو بخش زیرسازی و روسازی (کف‌ پوش) می‌باشد که هر دو بخش عملیات مذکور بسته به شرایط اجرایی دارای جزئیات متفاوتی می‌باشد.

در این مقاله ما قصد داریم در ابتدا با عوامل مؤثر بر عملیات کف سازی ساختمان آشنا شده و سپس در بخش‌های بعدی با ارائه نکات اجرایی و … به بررسی انواع روش‌های کف‌ سازی در مکان‌های مختلف بپردازیم.

عملیات کف سازی ساختمان علیرغم سادگی در جزئیات اجرایی متأسفانه ازجمله عملیات‌های پراشتباه اجرایی در ساختمان‌سازی می‌باشد بطوریکه امروزه در اکثر پروژه‌ها نمونه‌های متعددی از ضعف‌های اجرایی آن در پروژه‌های مختلف دیده می‌شود.

2.1. بخش‌های مختلف کف‌ سازی و عوامل مؤثر بر آن

همان‌طور که اشاره شد عملیات کف سازی ساختمان شامل دو بخش زیرسازی و کف‌پوش می‌باشد که جزئیات هر یک از این دو بخش بسته به عوامل مؤثر بر آن متغیر بوده و بر اساس آن تعیین می‌گردد.

مطابق به مفاد بند 2-13-1 نشریه 55 و سایر نشریات و مباحث مرتبط، به‌طور مختصر عوامل مؤثر بر کف سازی های ساختمان را می‌توان به شرح زیر خلاصه نمود.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید عوامل مؤثر بر کف‌ سازی بسیار متعدد بوده بطوریکه اگر بخواهیم برای عملیات کف‌ سازی در پروژه‌ها و فضاهای مختلف تنها به یک دیتایل بسنده کنیم دچار امری غیر مهندسی و اشتباه شده‌ایم.

در این مقاله جهت جلوگیری از پراکندگی مطالب ما قصد داریم پس از آشنایی با انواع مصالح مورداستفاده در کف‌ سازی، در قالب بررسی چند مثال از کف‌سازی فضاهای مختلف (نظیر فضای مسکونی، حیاط‌ها، سرویس‌های بهداشتی، طبقه‌های مجاور پی، پارکینگ‌ها و بام‌ها) به بررسی انواع دیتایل ها بپردازیم.

2. انواع مصالح مصرفی در کف سازی

همان‌طور که اشاره شد کف‌ سازی مشتمل بر دو بخش زیرسازی و کف‌پوش می‌باشد که در این قسمت ما قصد داریم به معرفی و بررسی مصالح گوناگون مورداستفاده در هر دو بخش بپردازیم.

1.2. انواع مصالح مورداستفاده در بخش روسازی (کف‌پوش)

مطابق با ضوابط بند 2-13-2 نشریه 55 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، به‌طور عمده مصالح پرمصرف در بخش کف‌پوش‌های ساختمانی به شرح زیر می‌باشند.

موارد اشاره‌شده در این نشریه، تنها بخشی از کف‌پوش‌های مورداستفاده در کف سازی های ساختمانی بوده و ممکن است بسته به شرایط اجرایی از متریال های دیگری جهت کف‌ سازی‌ های ساختمانی استفاده شود.

پیش از بررسی هر یک از موارد فوق لازم به ذکر است در این قسمت از مقاله، با توجه به ارائه توضیحات کامل در خصوص هر یک از مصالح مذکور در نشریه 55، از ارائه توضیحات بیشتر صرف‌نظر شده است و مطالعه نشریه 55 به علاقه‌مندان توصیه می‌شود.

1.1.2. سنگ

همان‌طور که می‌دانید سنگ به‌عنوان یکی از مصالح قدیمی پرمصرف در بخش کف‌ سازی‌ های ساختمانی می‌باشد که رعایت ضوابط و الزامات زیر در خصوص آن‌ها ضروری می‌باشد.

مطابق با ضوابط بند 2-1-3 نشریه 55 و همچنین مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان، سنگ‌های مصرفی در بخش کف‌ سازی می‌بایست حداقل شرایط ارائه‌شده در این بند را تأمین نمایند که در این قسمت از مقاله تنها به ارائه بخشی از ضوابط آن اکتفا شده است.

❓ حال شاید این سؤال مطرح شود که در صورت عدم تأمین هر یک از شرایط مذکور آیا امکان استفاده از سنگ‌های مذکور ممکن می‌باشد؟

در پاسخ به این سؤال، لازم است به این موضوع دقت کنیم که مصرف سنگ‌های غیراستاندارد در صورتی مجاز است که در مشخصات و نقشه‌های مصوب، این موضوع ذکرشده باشد و نمونه‌های آن قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.

❓ حال شاید این سؤال مطرح شود که آیا امکان استفاده از هر نوع سنگی در کف‌ سازی مناسب بوده و ممکن است؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که مطابق ضوابط بند 2-1-4 نشریه 55، سنگ‌های مناسب جهت عملیات کف سازی به‌صورت زیر می‌باشند.

2.1.2. بتن

بتن به‌عنوان یک مصالح پرکاربرد در بحث عملیات کف سازی های ساختمانی و غیر ساختمانی دارای نکات بسیار زیادی می‌باشد. خوشبختانه در خصوص الزامات و شرایط بتن مورداستفاده در عملیات کف‌ سازی، در بند 2-13-2-2 نشریه 55 توضیحات بسیار کاملی ارائه‌شده است که توصیه می‌شود تمامی این ضوابط توسط ناظرین و مجریان محترم به‌دقت موردمطالعه و استفاده قرار بگیرد.

در این قسمت جهت تفهیم بهتر ضوابط این بند سعی شده است بخشی از الزامات مهم ارائه‌شده در این بند در قالب جدول و چارت زیر در اختیار علاقه‌مندان قرار بگیرد.

در پایان این قسمت، لازم به ذکر است ضوابط ارائه‌شده در این قسمت تنها مربوط به بتن‌های مورداستفاده در عملیات کف سازی ساختمان بوده و لازم است سایر شرایط اجرا و عمل‌آوری بتن‌های معمولی نیز در خصوص آن مطابق با ضوابط آیین‌نامه بتن ایران رعایت گردد.

3.1.2. موزاییک

مطابق با توضیحات ارائه‌شده در بند 2-13-2-3 نشریه 55، در خصوص موزاییک‌های مصرفی در پروژه‌ها لازم است به موارد زیر توجه شده و موارد زیر رعایت گردد.

4.1.2. آجر

امروزه استفاده از این نوع کف سازی ها بسیار کاهش‌یافته است. در خصوص آجرهای مصرفی در کف مطابق با توضیحات موجود در بند 2-13-2-4 و لازم است شرایط و الزامات زیر رعایت گردد.

از مهم‌ترین نکات قیدشده در این بند می‌توان به لزوم اجرای آجرها به‌صورت نره در مکان‌های پررفت‌وآمد اشاره کرد.

❓ حال شاید این سؤال برای شما مطرح شود که اجرای آجر به‌صورت نره در چه حالتی می‌باشد؟

در پاسخ به این سؤال لازم است پیش از هر چیز بدانید که اجرای آجر به‌صورت نره در سه حالت نره سر، نره راسته و نره خفته می‌باشد که در جدول زیر توضیحات و تصاویر مربوط به هر حالت رو مشاهده می‌کنید.

5.1.2. سرامیک

سرامیک به‌عنوان یکی از پرمصرف‌ترین مصالح در بحث اجرای سطح نهایی کف‌ سازی‌ های ساختمانی شناخته می‌شود، لذا در این قسمت سعی کرده‌ایم علاوه بر ارائه ضوابط نشریه 55، با توجه به پرکاربرد بودن این نوع از مصالح به بررسی بیشتر استانداردها و ضوابط آن بپردازیم.

1.5.1.2. تعاریف

مطابق با مفاد استاندارد شماره 25، سازمان استاندارد ملی ایران و همچنین نشریه 55 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، سرامیک یا همان کاشی‌های سرامیکی به سه روش A، B و C تولید می‌شوند که در ادامه با انواع روش‌های ساخت و تعاریف آن آشنا خواهیم شد.

2.5.1.2. روش‌های ساخت

همان‌طور که در قسمت فوق اشاره شد، روش تولید کاشی‌های سرامیکی در سه حالت A، B و C صورت می‌پذیرد که در خصوص هر یک از این روش‌ها منطبق بر مفاد بندهای 4-2، 3-6 و 3-7 استاندارد شماره 25، شرایط تولید سرامیک‌های ساختمانی در دو حالت A و B به شرح زیر و مطابق فیلم‌های قرار داده‌شده می‌باشد.

3.5.1.2. دسته‌بندی سرامیک‌های ساختمانی مصرفی در کف

همان‌طور که می‌دانید دسته‌بندی سرامیک‌های ساختمانی بر اساس معیارهای گوناگونی صورت می‌پذیرد که در خصوص سرامیک‌های کف، دسته‌بندی سرامیک‌های مصرفی بر اساس مقاومت سایشی آن مطابق با مفاد پیوست ژ استاندارد 25 سازمان استاندارد به شرح زیر می‌باشد.

6.1.2. سرامیک موزاییکی

یکی دیگر از کف‌پوش‌های رایج در بحث کف‌ سازی ساختمان‌ها، سرامیک‌های موزاییکی می‌باشد.
این نوع از کف‌پوش‌ها به‌طورمعمول در بحث کف‌ سازی استخرها و گاها در سرویس‌های بهداشتی مورداستفاده قرار می‌گیرند.

7.1.2. مواد پلاستیکی

مواد پلاستیکی مورداستفاده در کف‌ سازی‌ ها به‌طور عمده در چندین گروه مختلف دسته‌بندی می‌شوند که در تصویر زیر بخشی از انواع آن را مشاهده می‌کنید.

لازم به ذکر است در این قسمت از مقاله با توجه به کم‌کاربرد بودن این نوع از مصالح در تمامی ساختمان‌ها، از بررسی کامل شرایط و ضوابط آن‌ها صرف‌نظر شده و مطالعه ضوابط بند 2-13-2-8 به علاقه‌مندان توصیه می‌شود.

8.1.2. کف‌ پوش‌ های لاستیکی

امروزه به‌طور عمده این نوع از کف‌ پوش‌ ها در ایران در کف‌سازی‌های پارک‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند و استفاده از آن‌ها در کف‌ پوش ساختمان‌ها بسیار جزئی و کم می‌باشد.

9.1.2. پوشش چوبی

مطابق با ضوابط بند 2-13-2-10 نشریه 55، پوشش‌های چوبی مورداستفاده در کف سازی ها به‌صورت زیر تعریف و دسته‌بندی می‌شوند که در این قسمت سعی شده است ، بخشی از مهمترین ضوابط این کف پوش ها به منظور تفهیم بهتر در قالب فلوچارت در اختیار علاقه مندان قرار گیرد.

شکل 11 انواع پوشش چوبی

شکل 12جزئیات مهمترین کفپوش های چوبی

10.1.2. کف‌پوش‌های قیری

یکی دیگر از کف‌پوش‌های بسیار مهم در صنعت ساخت‌وسازهای شهری،کف‌پوش‌های قیری می‌باشد که به‌طور عمده در بحث کف‌ سازی معابر، محوطه‌ها و بام‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مطابق با ضوابط بند 2-13-2-12 نشریه 55، کف‌پوش‌های قیری در دو گروه آسفالت ماستیک و کاشی سفالی یا آسفالت تایل دسته‌بندی می‌شوند.

شکل 13 انواع کف‌پوش‌های قیری

11.1.2. آجر ماسه آهکی

مطابق با ضوابط بندهای 2-2 و 2-13-2-13، شرایط ساخت و استفاده آجرهای ماسه آهکی در موضوع کف‌ سازی به شرح زیر می‌باشد که لازم است در خصوص رعایت ضوابط و ویژگی‌های آن دقت لازم صورت پذیرد.

12.1.2. کف‌پوش‌های فلزی

همان‌طور که مشاهده می‌کنید مطابق با توضیحات بند 2-13-2-14 بخش عمده مصارف فلزات در بحث کف‌ سازی، مربوط به مراکز صنعتی نظیر کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و سایر موارد می‌باشد، البته امروزه با گسترش کف های کاذب استفاده از این مصالح در سایر ساختمان‌ها نیز گسترش‌یافته و مورداستفاده قرار می‌گیرد.

در این قسمت با بخش عمده‌ای از مصالح مورداستفاده در بخش روکش کف‌ سازی آشنا شدیم. در قسمت بعدی قصد داریم به بررسی مصالح مورداستفاده در بخش زیرسازی کف‌ سازی آشنا شویم.

2.2. انواع مصالح مورداستفاده در بخش زیرسازی

در این قسمت پیش از هر چیز قبل از اینکه بخواهیم با مصالح مورداستفاده در بخش زیرسازی کف‌ سازی‌ها آشنا شویم، لازم است در ابتدا با اهداف زیرسازی آشنا شویم.

همان‌طور که در قسمت‌های قبل مشاهده کردید، تأمین بخش عمده‌ای از اهداف موردنیاز در موضوع کف‌ سازی به عهده مصالح روکش می‌باشد (تأمین ویژگی‌های معماری، ظاهری و سایر عوامل سطحی نظیر تأمین میزان سختی، سایش و …) حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که:

علیرغم تأمین بخش عمده‌ای از اهداف کف‌ سازی توسط مصالح روکش، به چه دلایلی باید از مصالح زیرسازی استفاده نماییم؟

پاسخ این سؤال را می‌توان در اهداف عملیات زیرسازی جستجو کرد.

به‌طورکلی اهداف عملیات زیرسازی را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد.

همان‌طور که در بخش‌های قبل نیز اشاره شد، مصالح مورداستفاده در عملیات کف‌ سازی دارای تنوع بسیار زیادی بوده و بسته به شرایط اجرایی دارای متریال های مختلفی می‌باشد لذا با توجه به این تنوع قصد داریم در این قسمت از مقاله، تنها به بررسی مصالح پرکاربرد در این عملیات بپردازیم.

1.2.2. مصالح سنگی و خاک

مصالح سنگی و خاک‌ها به‌عنوان قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی، به‌منظور تأمین اهدافی که در قسمت قبل اشاره شد، در حالات و ابعاد مختلفی (نظیر قلوه‌سنگ، لاشه‌سنگ‌ها، شن و ماسه) در عملیات کف‌سازی می‌توانند مورداستفاده قرار گیرند.

لازم به ذکر است نحوه استفاده از این مصالح با توجه به شرایط کف‌سازی و اهداف موردنیاز متفاوت بوده و می‌بایست بسته به شرایط اجرایی تعیین و تأمین شوند.

شکل 18 بلوکاژ

شکل 19 سنگ‌ریزی زیر راه

2.2.2. انواع مصالح بتنی

بتن به‌عنوان یک ماده پرکاربرد ساختمانی، می‌تواند علاوه بر استفاده به‌عنوان مصالح روکش به‌عنوان مصالح زیرسازی نیز به‌کاربرده شود. بتن‌ها بسته به شرایط موردنیاز می‌توانند در حالات مختلف و با رده‌های مقاومتی گوناگون مورداستفاده قرار گیرند.

در خصوص ضوابط و الزامات بتن‌های مصرفی معمولی در عملیات کف‌سازی در قسمت‌های قبلی به‌تفصیل به بررسی این مصالح پرداختیم اما در ادامه بحث قصد داریم در این قسمت از مقاله به بررسی توضیحات مربوط به بتن‌های سبک که بخش عمده‌ای از مصالح پرکاربرد در عملیات‌های زیرسازی پروژه‌های ساختمانی را به خود اختصاص داده‌اند، بپردازیم.

امروزه استفاده از دو مصالح فوم بتن و بتن با مصالح متخلخل (بتن با پوکه صنعتی یا معدنی) جهت کف‌ سازی ساختمان‌ها بسیار رایج می‌باشد که در دو قسمت زیر به بررسی هر یک از این دو مصالح می‌پردازیم.

1.2.2.2. بتن با پوکه معدنی یا صنعتی

در ساخت این نوع از بتن‌ها، همان‌طور که از نام آن مشخص است از پوکه‌های معدنی یا صنعتی جهت سنگ‌دانه مصرفی در بتن استفاده می‌شود که مطابق با توضیحات بند 2-9-2 نشریه 55، در خصوص این نوع از پوکه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

همان‌طور که در توضیحات فوق مشاهده می‌کنید، پوکه‌های صنعتی و معدنی، به‌عنوان مصالح سبک دانه و با ایجاد عایق مناسب حرارتی و صوتی از عناصر مهم کف‌ سازی در ساختمان‌ها شناخته می‌شوند.

2.2.2.2. فوم بتن

فوم بتن به‌عنوان یک بتن سبک کفی که در ساخت آن از مواد حباب‌ساز (کف زا) به جهت سبک‌سازی بتن استفاده می‌شود شناخته می‌شود.
به‌طورکلی می‌توان فوم بتن را به‌صورت زیر تعریف کرد:

فوم بتن ملاتی است که از ترکیب آب، سیمان، مواد حباب‌ساز و در صورت نیاز از ماسه‌بادی یا ماسه نرم تشکیل می‌شود.

3.2.2. انواع شاسی کشی‌های فلزی و چوبی

یکی دیگر از مصالح پرکاربرد در بحث زیرسازی استفاده از شاسی کشی‌های فلزی، چوبی و … می‌باشد که امروزه با فراگیر شدن کف های کاذب کاربرد فراوانی پیداکرده‌اند. این نوع از زیرسازی‌ها نیز به‌مانند سایر مصالح بسته به شرایط پروژه می‌بایست شرایط و ضوابط گوناگونی را تأمین نمایند که در این قسمت با توجه به تنوع شاسی کشی‌های مذکور از بررسی این ضوابط و شرایط صرف‌نظر شده است.

شکل 23 شاسی کشی فلزی

3. دستورالعمل‌ها و نکات اجرایی در کف‌ سازی فضاهای مختلف

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی اشاره شد در این قسمت قصد داریم در قالب بررسی چند مثال از کف‌ سازی فضاهای مختلف (نظیر فضای اقامت، حیاط‌ها، بام‌ها، سرویس‌های بهداشتی، طبقه‌های مجاور پی و پارکینگ‌ها) به بررسی انواع دیتایل ها و ضوابط و دستورالعمل‌های مربوط به آنها بپردازیم.

1.3. کف‌ سازی فضای اقامت

همان‌طور که می‌دانید، امروزه در صنعت ساختمان‌سازی (به‌خصوص برج‌سازی)، طراحان معمار غالباً به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که فضاهای اقامت در طبقات غیر همکف و در فضاهای به‌دوراز رطوبت قرار بگیرند. لذا در این فضاها عمده موضوع مؤثر در بحث کف‌ سازی، تأمین شرایط ظاهری، سایش، ایزولاسیون صوتی و حرارتی بوده و بحث‌های ایزولاسیون رطوبتی تأثیر چندانی ندارد.

همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره شد. تخصیص یک دیتایل به‌خصوص به یک فضا، ازنظر مهندسی امری اشتباه می‌باشد لذا در این قسمت سعی شده است با بررسی یک دیتایل سنتی (کف‌سازی با سرامیک یا موزاییک و یا …) و یک دیتایل نوین (کف‌سازی با کف کاذب) به بررسی ضوابط و الزامات این نوع از فضاها پرداخته شود.

1.1.3. کف‌ سازی‌ های سنتی

1.1.1.3. مقدمه

در تصویر زیر جزئیات اجرایی مربوط به یک کف‌ سازی سنتی را مشاهده می‌کنید.

در این کف‌سازی‌ها عمده مصالح مصرفی جهت پوشش نهایی کف، مصالحی از قبیل سرامیک، آجر، موزاییک، سنگ، کاشی لعابی و یا حتی ترکیبی از مصالح مذکور با پارکت و … می‌باشد که در بخش‌های قبل به‌طور کامل با این نوع از مصالح آشنا شدیم. همان‌طور که در قسمت‌های قبل مشاهده کردید در خصوص پوشش نهایی و ملات مورداستفاده در این نوع از کف‌سازی‌ها ممکن است با توجه به نوع پوشش نهایی، از ملات هایی غیر از ملات ماسه و سیمان و یا با نسبت‌های مختلفی استفاده شود لذا هیچ‌گونه لزومی در خصوص استفاده از ملات ماسه و سیمان جهت استفاده در این نوع از کف‌ سازی‌ ها وجود ندارد.

شکل 24 دیتایل کف‌ سازی فضای اقامت

مطابق با تصویر فوق، در این نوع کف‌ سازی‌ها، به‌طور اغلب از مصالح پرکننده‌ای نظیر فوم بتن، بتن سبک (بتن با پوکه) و یا بتن‌های غیر سازه‌ای جهت تأمین رقوم ارتفاعی و تأمین شرایط ایزولاسیون صوتی و حرارتی کمک گرفته می‌شود البته گاها ممکن است با توجه به شرایط موجود نیز این مصالح پرکننده از جزئیات کف سازی حذف شوند.

لازم به ذکر است لایه‌های ارائه‌شده در این دیتایل هیچ‌گونه سندیت نداشته و ممکن است بسته به شرایط پروژه دچار تغییرات مشهودی شوند.

2.1.1.3. ضوابط و نکات اجرایی

در قسمت قبل با تعریف این نوع از کف‌سازی‌ها آشنا شدیم. در این قسمت قصد داریم به بررسی مهم‌ترین نکات اجرایی این نوع از کف‌سازی‌ها بپردازیم.

از مهم‌ترین موضوعات و نکاتی که می‌بایست در این نوع از کف‌سازی‌ها با آن آشنا شویم به شرح زیر می‌باشد.

کنترل رقوم ارتفاعی

به‌عنوان مهم‌ترین نکته در بحث عملیات کف‌سازی، توجه به رقوم ارتفاعی کف نهایی می‌باشد.
با توجه به شرایط و الزامات آیین‌نامه‌ای و همچنین سختگیری‌های صورت گرفته در بحث تأمین ارتفاع مفید فضاهای مختلف در مرحله پایان کار، لازم است مهندسین مجری و ناظر و همچنین پیمانکاران در مرحله اجرای عملیات کف‌ سازی نسبت به کنترل رقوم ارتفاعی کف‌سازی‌ها به شرح توضیحات زیر اقدام کنند.

در بحث کنترل تراز ارتفاعی در عملیات کف‌سازی، بررسی دو موضوع زیر بسیار ضروری می‌باشد.

شکل 25 کنترل تراز ارتفاعی

کنترل حداقل ارتفاع مجاز فضای مذکور

مطابق با ضوابط مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان به‌طورکلی حداقل ارتفاع فضاهای مختلف به شرح جدول زیر می‌باشد که می‌بایست در مراحل کف‌ سازی و پوشش سقف نسبت به تأمین این مقادیر توجهات لازم صورت پذیرد.

در این قسمت با حداقل ارتفاع مجاز فضاهای مختلف آشنا شدیم در قسمت‌های بعدی در خصوص نحوه کنترل این ارتفاعات توضیحات لازم ارائه خواهد شد.

کنترل رقوم ارتفاعی کف موردنظر به فضاهای مجاور علی‌الخصوص مشاعات

در این قسمت قصد داریم در ابتدا با ضوابط آیین‌نامه‌ای مربوط به کنترل رقوم ارتفاعی فضاهای مجاور آشنا شویم و سپس به بررسی روش‌های کنترل این موضوع بپردازیم.

در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، رعایت ضوابط زیر برای کنترل رقوم ارتفاعی فضاهای مجاور با درب اصلی ساختمان و محل ورودی ساختمان الزامی می‌باشد.

در خصوص سایر فضاها، مبحث چهارم تأکیدات خاصی ندارد اما به‌صورت تجربی یکی دیگر از فضاهای دارای اهمیت در خصوص کنترل این موضوع محل اتصال مشاعات و پله‌های تردد به سایر فضاها می‌باشد.

به‌طور حتم اگر دقت کرده باشید پروژه‌های متعدد را مشاهده کرده‌اید که تراز واحدهای مجاور به یک راهرو فاقد همخوانی بوده و همین موضوع باعث ایجاد مشکلات متعددی (از قبیل نفوذ آب به واحدهای در طول شستشوی کف مشاعات) در مراحل بهره‌برداری شده است و یا اینکه راه‌پله‌های متعددی را مشاهده کرده‌اید که در طول مسیر، ارتفاع پیشانی پله دچار نوسان بوده و همخوانی ندارند.

علت این موضوعات را می‌توان در ذکر این موضوع که در اکثر پروژه‌های ساختمانی، کف‌سازی‌های فضاهای مجاور در یک طبقه به‌صورت مجزا از یکدیگر صورت می‌پذیرند جستجو نمود.

حال شاید این سؤال مطرح شود که:

❓ جهت کنترل دو موضوع حداقل ارتفاع مجاز و کنترل رقوم ارتفاعی باید به چه ترتیبی اقدام کنیم تا شاهد مشکلات ناشی از عدم رعایت فوق نباشیم؟

در پاسخ به این سؤال رعایت موارد اجرایی زیر به مهندسین و مجریان توصیه می‌شود.

پیش از انجام کف‌سازی طبقات نسبت به تعیین و پیش‌بینی حداکثر ضخامت سقف کاذب و یا نازک‌کاری سقف موردنظر اقدام گردد. (t)
پس از پیش‌بینی و تعیین حداکثر ضخامت موردنیاز، نسبت به اندازه‌گیری ارتفاع کف سازه‌ای تا زیر سقف سازه‌ای اقدام شود.(H)
مطابق با ضوابط مبحث چهارم، حداقل ارتفاع فضاهای مربوطه از جدول بخش قبل تعیین گردد. (h_min)
پس از محاسبه و تعیین موارد فوق نسبت به کنترل رابطه زیر اقدام گردد.

حداکثر ضخامت کف‌سازی≤ H-t-h_min

پس از تعیین حداکثر مجاز ضخامت کف‌سازی، شرایط عبور تأسیسات از زیر کف‌سازی مشخص شود.

پس از تعیین و کنترل شرایط عبور تأسیسات، تراز نهایی کف‌ سازی در هر فضا مشخص‌شده و با سایر فضاهای مجاور در یک نقطه مقایسه و کنترل شود.

در صورت امکان از نقشه‌بردار مجرب جهت کنترل تراز فضاهای مختلف استفاده شود.

پس از کنترل و تعیین تراز فضاهای مختلف، با استفاده از کرم بندی و سایر ابزارهای کنترلی نظیر تراز لیزری نسبت به اجرای لایه‌های مختلف کف‌سازی اقدام شود.

شکل 28 تعیین تراز کف‌سازی با استفاده از روش شمشه‌کشی و کرم بندی

کنترل تجهیزات عبوری در کف‌ سازی‌ ها

یکی دیگر از مهم‌ترین نکات اجرایی در این نوع از کف‌ سازی‌ ها، کنترل تأسیسات عبوری از زیر کف‌ سازی‌ ها می‌باشد. در این مرحله لازم است کلیه تأسیسات اجرایی پیش از آغاز کف‌ سازی ازنظر انطباق با نقشه‌های اجرایی و همچنین تست‌های نهایی مورد کنترل قرار بگیرند.
در این مرحله تأمین هماهنگی میان ناظرین تأسیسات با ناظر معماری الزامی می‌باشد.

کنترل سطح نهایی ازنظر تأمین مقاومت سایشی، جزئیات معماری

در این مرحله لازم است جنس و متریال تعیین‌شده در این نوع از کف‌ سازی‌ ها مطابق با جدول کف‌ سازی نهایی باشد و منطبق بر میزان تردد موجود در فضای موردنظر شرایط معماری و مقاومت سایشی کف نهایی را تأمین نماید.

2.1.3. کف‌ سازی نوین (کف‌ سازی با کف کاذب)

مطابق با ضوابط بند 1-6-1-10 نشریه 714 این نوع از کف ها بیشتر در مراکز تأسیسات برقی، رایانه‌ای و … مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سیستم زیرسازی این نوع از کف ها مطابق با نشریه 714 می‌بایست به‌صورت زیر صورت پذیرد.

لازم به ذکر است در این نوع از کف‌ سازی‌ های رعایت ترازهای ارتفاعی و کنترل سطح نهایی و زیرسازی‌های صورت گرفته ازنظر تأمین مقاومت فشاری، خمشی و … بسیار دارای اهمیت می‌باشد.

در تصویر زیر دیتایل مربوط به یک نوع از این کف های کاذب را مشاهده می‌کنید.

2.3. کف‌ سازی حیاط‌ها و پیاده‌روها

مطابق با ضوابط مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان حیاط‌های شامل گروه‌بندی‌های مختلفی می‌باشند، در این بخش هدف ما بررسی ضوابط کف‌ سازی حیاط‌های بیرونی می‌باشد که به‌طور عمده بر روی بستر طبیعی زمین اجرا می‌شوند.

همان‌طور که می‌دانید به‌طورمعمول حیاط‌ها شامل بخش‌های گوناگونی نظیر بخش پیاده‌رو، سواره‌رو، باغچه، استخر و موارد متعدد دیگری می‌باشد. در این قسمت ما قصد داریم به بررسی جزئیات کف‌ سازی دو بخش پیاده‌رو و سواره رو این فضاها بپردازیم.

همان‌طور که می‌دانید بسترهای طبیعی زمین ازنظر شرایط فیزیکی (نظیر مقاومت فشاری، مقاومت برشی، میزان رطوبت و…) دارای تنوع بسیار گسترده‌ای می‌باشد لذا در کف‌ سازی حیاط می‌بایست به شرایط فیزیکی بسترهای زمین و همچنین نوع بارهای وارده نسبت به انتخاب کف‌سازی ایده آل اقدام شود.

1.2.3. کف‌ سازی بخش پیاده‌ رو حیاط و یا پیاده‌روها

1.1.2.3. مقدمه

در بخش محوطه‌سازی نشریه 55، در خصوص کف‌ سازی پیاده‌روها توضیحات بسیار جامعی ارائه‌شده است که در ادامه قصد داریم بخشی از ضوابط و الزامات ضروری آن را بررسی کنیم.

لازم به ذکر است در این قسمت سعی شده است با توجه به شباهت ضوابط پیاده‌روهای موجود در محوطه‌سازی‌ها با ضوابط بخش‌های پیاده‌رو موجود در حیاط‌ها، توضیحات کاملی در خصوص کف‌ سازی این دو نوع پیاده رو در اختیار علاقه‌مندان قرار بگیرد.

2.1.2.3. نکات اجرایی

عملیات‌های خاکی (تسطیح و آماده‌سازی بستر)

انجام زیرسازی‌های لازم

به‌طورمعمول جهت زیرسازی پیاده‌روها استفاده از سه روش زیر توصیه می‌شود.

معمولاً در پروژه‌های متداول ساختمان‌سازی در ایران، استفاده از روش بلوکاژ جهت زیرسازی پیاده‌روها بسیار پرکاربرد و متداول می‌باشد.

شکل 35 سنگ چینی جهت زیرسازی پیاده رو

روسازی پیاده‌رو

روسازی پیاده رو

2.2.3. کف‌ سازی بخش سواره‌رو حیاط

در خصوص کف‌سازی بخش سواره‌رو موجود در حیاط ساختمان‌های مسکونی، رعایت کلیه ضوابط زیر ضروری می‌باشد.

1) مطابق با توضیحات ارائه‌شده در قسمت قبل، در این نواحی نیز لازم است، مطابق ضوابط و دستورالعمل‌های نشریات و آیین‌نامه‌های مختلف پیش از هر عملیاتی نسبت به ترازیابی و انجام عملیات‌های خاکی زیر بستر بخش سواره‌رو اقدام گردد.
2) پس از انجام کلیه عملیات‌های خاکی و همچنین آماده‌سازی بستر لازم است در مرحله بعد، نسبت به تعیین مقاومت فشاری موردنیاز و همچنین تعیین متریال مناسب جهت زیرسازی اقدام شود. همان‌طور که می‌دانید بارهای وارده بر قسمت سواره‌رو حیاط در مقایسه با سایر نواحی مقدار چشمگیری می‌باشد لذا لازم است در این نواحی از زیرسازی‌هایی با مقاومت مناسب استفاده شود تا در آینده شاهد پدیده‌های نظیر نشست و … نباشیم. در این مرحله توصیه می‌شود در این نواحی حتی‌الامکان از زیرسازی‌های بتنی و بلوکاژ کمک گرفته شود.
3) پس از انجام مرحله زیرسازی، با توجه به‌احتمال وقوع پدیده لغزندگی در فصول سرد سال و همچنین سایش سطح نهایی قسمت‌های مربوطه در اثر تردد ماشین‌های موجود، توصیه می‌شود لایه روسازی در این نواحی از متریالی انتخاب شود که در مقابل سایش مقاوم بوده و پدیده لغزندگی را کنترل نماید.

جهت کنترل این موضوع، روش‌های گوناگونی نظیر کف‌سازی‌های سیمانی به همراه ملات ضد سایش، اجرای سطح نهایی به‌صورت تیشه‌ای و یا مورب، استفاده از استپ‌های فلزی و پلاستیکی وجود دارد.

3.2.3. سایر الزامات آیین‌نامه‌ای در خصوص کف‌ سازی حیاط‌ها

در تکمیل توضیحات ارائه‌شده در قسمت قبل لازم است در هنگام کف‌سازی به الزامات ارائه‌شده در قسمت زیر نیز توجه شود.
مطابق با این الزامات کف‌سازی‌های صورت گرفته در بخش حیاط ساختمان‌ها باید متناسب با هر یک از ضوابط زیر باشد.

3.3. کف‌ سازی بام‌ها

همان‌طور که می‌دانید بام‌ها به‌عنوان یکی از فضاهای حساس در ساختمان‌ها که همواره در معرض تابش مستقیم خورشید و همچنین نزولات آسمانی نظیر برف، باران و … می‌باشند می‌بایست از دوام و مقاومت کافی بهره‌مند باشند و همچنین شرایط ایزولاسیون رطوبتی ساختمان را نیز تأمین نمایند، لذا با توجه به این توضیحات، در نواحی مختلف کشور از دیتایل ها و سقف‌های گوناگونی جهت بام استفاده می‌شود که شناخت تمامی این بام‌ها و بررسی دیتایل آن بسیار گسترده و زمان‌گیر می‌باشد.

با توجه به توضیحات فوق در این قسمت سعی کرده‌ایم، با بررسی دیتایل سقف‌های تخت که امروزه دارای بیشترین کارایی می‌باشند به بررسی حساسیت‌های لازم در خصوص کف‌سازی این فضاها بپردازیم.
همان‌طور که می‌دانید با توجه به تماس مداوم سقف‌ها با محیط بیرونی، یکی از مهم‌ترین موضوعات در خصوص کف‌ سازی بام‌ها، لزوم توجه به موضوع ایزولاسیون حرارتی، صوتی و علی‌الخصوص رطوبتی می‌باشد.

همان‌طور که در تصویر فوق مشاهده می‌کنید بخش عمده‌ای از لایه‌های کف‌سازی موجود در دیتایل کف سازی بام‌ها به جزئیات تأمین ایزولاسیون حرارتی (لایه پلاستوفوم)، ایزولاسیون صوتی (پوکه بتن که به‌نوعی به‌عنوان عایق صوتی شناخته می‌شود) و ایزولاسیون رطوبتی (لایه بستر عایق، لایه عایق، لایه حفاظتی عایق) اختصاص داده‌شده است که در خصوص لایه بتن شیب بندی و روسازی نهایی در قسمت‌های قبل با جزئیات به‌طور کامل آشنا شدیم اما در خصوص سایر لایه‌ها (علی‌الخصوص لایه‌های حرارتی قصد داریم) در این قسمت به بررسی کامل ضوابط آن‌ها بپردازیم.

1.3.3. ایزولاسیون صوتی

مطابق با ضوابط نشریه 55، در خصوص ایزولاسیون حرارتی، در خصوص سازوکار ایزولاسیون صوتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

مطابق با ضوابط این بند از نشریه 55، مناسب‌ترین روش جهت کنترل امواج صوتی استفاده از مصالح آکوستیکی می‌باشد که به‌طورمعمول این مصالح در زیر سقف‌ها نصب می‌شوند و با عملیات کف‌ سازی ارتباطی ندارند. لذا از بررسی بیشتر این لایه‌ها صرف‌نظر شده است.

2.3.3. ایزولاسیون حرارتی

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی نیز اشاره شد بتن‌های سبک نظیر فوم بتن‌ها و پوکه بتن‌ها، با توجه به خلل و فرجی که در خود دارند علاوه بر تأمین شرایط زیرسازی به‌نوعی به‌عنوان ایزولاسیون حرارتی در عملیات‌های کف‌ سازی شناخته می‌شوند. لذا بسیاری از طراحان با افزایش ضخامت این لایه‌ها نسبت به تأمین ایزولاسیون حرارتی اقدام می‌کنند. البته گاها استفاده از این لایه‌ها به‌تنهایی پاسخگو نبوده و لذا از لایه‌های نظیر بتن حرارتی، پلاستوفوم‌ها و … جهت تأمین شرایط ایزولاسیون حرارتی کمک گرفته می‌شود.

1.2.3.3. بتن سبک حرارتی

مطابق با ضوابط نشریه55 بند 2-9-4-3، بتن‌های سبک مصرفی می‌بایست دارای شرایط زیر باشند.

شکل 38 زیرسازی با استفاده از پرلیت

همان‌طور که مشاهده می‌کنید در ساخت این نوع از بتن‌های از درشت‌دانه‌هایی نظیر پرلیت و پوکه رسی جهت تأمین شرایط ایزولاسیون حرارتی استفاده‌شده است که مطابق با ضوابط مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان و همچنین نشریه 55 می‌بایست حداقل شرایط استاندارد را دارا بوده و الزامات ارائه‌شده در این دو مبحث را تأمین نمایند.

2.2.3.3. لایه‌های پلاستیکی (نظیر پلاستوفوم و …)

در بند 2-12-2 نشریه 55 توضیحات کاملی در خصوص نحوه ساخت و ویژگی‌های این نوع از مصالح ارائه‌شده است که با توجه به توضیحات گسترده آن، از آوردن ضوابط آن در این مقاله صرف‌نظر شده و مطالعه ضوابط این بند از نشریه به علاقه‌مندان توصیه می‌شود. در بخشی از توضیحات موجود در این بند، ضریب هدایت بسیار پایین این نوع از مصالح را مشاهده می‌کنید که نشان‌دهنده تأثیر بسزای این نوع از مصالح در موضوع ایزولاسیون حرارتی می‌باشد.

3.3.3. ایزولاسیون رطوبتی

با توجه به آثار مخرب چشمگیر ناشی از عدم توجه به این نوع از ایزولاسیون‌ها، ایزولاسیون‌های رطوبتی به نسبت دو نوع ایزولاسیون قبلی، دارای اهمیت بیشتری می‌باشند، لذا در این مقاله سعی شده است تمامی ضوابط ارائه‌شده در خصوص این لایه‌ها موردبررسی قرار گیرند.
مطابق با ضوابط بند 8-1-4-1 نشریه 55، در خصوص اجرای لایه‌های رطوبتی لازم است به موارد زیر توجهات لازم صورت پذیرد.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید با توجه به اهمیت اجرای صحیح این لایه‌ها در عملیات کف‌سازی، در نشریه 55 توضیحات بسیار جامعی در خصوص نحوه ایزولاسیون‌های رطوبتی بام‌ها ارائه‌شده است که کنترل تمامی این ضوابط در هنگام اجرای کف‌سازی بام ضروری و الزامی می‌باشد.
همچنین لازم به ذکر است با توجه به اهمیت کیفیت مصالح مصرفی در عایق‌کاری بام‌ها، لازم است کلیه مصالح مصرفی در بام حداقل شرایط استاندارد را دارا بوده و ضوابط ارائه‌شده در مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان و فصل دوم نشریه 55 را نیز تأمین نمایند.

شکل 41 ایزولاسیون رطوبتی با استفاده از قیر و گونی

در پایان با ذکر این نکته که کنترل تأسیسات عبوری از کف و همچنین تراز قرارگیری کف قبل از آغاز عملیات کف‌سازی از الزامات ضروری تمامی کف‌سازی‌های می‌باشد، توضیحات مربوط به کف‌سازی مربوط به بام‌ها را به اتمام می‌رسانیم.

4.3. کف‌ سازی سرویس‌های بهداشتی

پیش از هر چیز لازم است در ابتدا با تعریف فضاهای بهداشتی آشنا شویم.

مطابق با ضوابط مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان فضاهای بهداشتی به‌صورت تعریف و شناخته می‌شوند.

همان‌طور که می‌دانید فضاهای بهداشتی همواره در معرض رطوبت و آب قرار دارند لذا در این نواحی لزوم توجه به موضوع ایزولاسیون رطوبتی بسیار حساس و ضروری می‌باشد.

به‌طورمعمول کف‌ سازی فضاهای بهداشتی مطابق دیتایل اجرایی زیر در اکثر پروژه‌های عمرانی صورت می‌پذیرد.

همان‌طور که در دیتایل فوق مشاهده می‌کنید مشابه با بام‌ها نیز، بخشی اعظمی از لایه‌های موجود در این دیتایل به موضوع کنترل رطوبت (تأمین بستر مناسب جهت لایه رطوبتی، عایق رطوبتی، سیمان محافظ لایه رطوبتی) و هدایت آب اختصاص داده‌شده است لذا مطابق این توضیحات لازم است در هنگام اجرای کف‌سازی این نواحی نیز به اجرای لایه‌های ایزولاسیون حرارتی دقت بیشتری به خرج دهیم.

مطابق با ضوابط نشریه 55، در خصوص کف‌سازی سرویس‌های بهداشتی، علی‌الخصوص جهت عایق‌کاری کف سرویس‌های بهداشتی می‌بایست به موارد زیر دقت لازم صورت پذیرد.

همان‌طور که در بند فوق مشاهده می‌کنید، نحوه عایق‌کاری این نواحی عیناً همانند عایق‌کاری بام است لذا لازم است علاوه بر ضوابط ارائه‌شده در این بخش نسبت به رعایت بخش قبل نیز اقدام شود.
همچنین علاوه بر نکات فوق لازم است مطابق با الزامات موجود در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان به مورد زیر نیز توجه شود، همان‌طور که می‌دانید در قالب کف‌سازی‌های سرویس بهداشتی از سرامیک جهت لایه نهایی کف‌سازی استفاده می‌شود که این مصالح قابلیت شستشو را دارا می‌باشد.

شکل 43 جزئیات نصب توالت شرقی

5.3. کف‌ سازی فضاهای مجاور خاک

همان‌طور که می‌دانید فضاهای مجاور با پی و خاک ساختمان، همواره در معرض نم خاک ساختمان می‌باشند، لذا در این نواحی نیز می‌بایست مطابق با جزئیات ارائه‌شده در دیتایل زیر و با استفاده از عملیات بلوکاژ و سایر روش‌های مجاز مانع نفوذ رطوبت به کف ساختمان شد.

شکل 44 دیتایل کف‌سازی فضاهای مجاور با خاک

کف‌سازی، کف های مجاور با خاک، مطابق با ضوابط بند 8-1-4-3- الف نشریه 55 با اعمال شرایط ارائه‌شده در این بند صورت می‌پذیرند. در این فضاها نیز به‌مانند سایر فضاها، کنترل رقوم ارتفاعی و تأسیسات ساختمانی پیش از آغاز عملیات کف‌سازی ضروری می‌باشد.

6.3. کف‌ سازی پارکینگ‌ها

دیتایل کف سازی پارکینگ‌های موجود در ساختمان‌های مسکونی با توجه به تراز قرارگیری پارکینگ‌ها و ارتباط کف این فضاها با خاک متفاوت می‌باشد.
در خصوص پارکینگ‌های مجاور با خاک، مطابق با توضیحات ارائه‌شده در قسمت قبل از مصالح بلوکاژ جهت ایزولاسیون رطوبتی کف استفاده می‌شود اما در خصوص سایر طبقات، روش‌های جایگزینی جهت ایزولاسیون رطوبتی کف پارکینگ مورداستفاده قرار می‌گیرد.

شکل 46 کف‌سازی پارکینگ

امروزه جهت ایزولاسیون رطوبتی پارکینگ‌ها در طبقات غیر همکف، از رزین‌های اپوکسی جهت کف‌سازی پارکینگ‌ها استفاده می‌شود که در بخش‌های قبل در خصوص آن توضیحات لازم ارائه شد.

در پایان، مطابق با ضوابط مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، در خصوص کف سازی پارکینگ‌ها رعایت نکات زیر نیز الزامی می‌باشد که می‌بایست در کف سازی پارکینگ ها مورد توجه قرار گیرد.

7.3. نکات و الزامات آیین‌نامه‌ای در سایر فضاها

در قسمت‌های قبل با بخش عمده‌ای از ضوابط کف‌سازی فضاهای مختلف آشنا شدیم در این قسمت قصد داریم به بررسی ضوابط کف سازی سایر فضاها که در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان به آن تأکید شده است بپردازیم.

1.7.3. کف سازی پله‌ها

مطابق با ضابطه 4-5-1-12 مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، رعایت ضوابط زیر الزامی می‌باشد.

به‌طورمعمول امروزه با استفاده از استپ‌های پلاستیکی و یا اجرای عملیات تیشه‌ای کردن بر روی لبه سنگ‌های کف پله، شرایط غیر لغزندگی در پله‌ها تأمین می‌شود.

2.7.3. کف سازی آشپزخانه

همان‌طور که در قسمت کف سازی سرویس‌های بهداشتی مشاهده کردید، بر اساس نشریه 55، ضوابط مشترکی جهت کف‌سازی آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی ارائه‌شده است لذا در این قسمت از بیان مجدد ضوابط آن صرف‌نظر شده است؛ اما در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ضوابطی دیگری نیز جهت کف سازی آشپزخانه‌ها ارائه‌شده که در زیر مشاهده می‌کنید.

3.7.3. کف‌ سازی استخر

مطابق با ضوابط بند 4-5-13-2 مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان رعایت ضوابط زیر جهت کف سازی فضای استخرها ضروری می‌باشد.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که در این مقاله مشاهده کردید، جهت اجرای عملیات کف سازی ساختمان دیتایل های متعددی وجود دارد که بررسی تمامی ضوابط این عملیات را دشوار می‌سازد لذا کلیه مهندسین ناظر و مجری باید نسبت به شناخت کلیه ضوابط مربوط به هر نوع دیتایل حداقل اطلاعات لازم را داشته باشند. در این قسمت قصد داریم به‌صورت خلاصه بخشی از ضوابط مشترک در انواع روش‌های کف‌سازی را در قالب ذکر چند نکته زیر بیان کنیم و همچنین به پیوست در قالب یک فایل اتوکد بخش عمده از دیتایل های پرکاربرد کف سازی را در اختیار شما مهندسین قرار دهیم.

1. در انواع روش‌های کف سازی لازم است متریال های انتخابی جهت زیرسازی و روسازی منطبق با شرایط پروژه باشد و تمامی شرایط پروژه اعم از مقاومت فشاری، مقاومت خمشی، ملاحظات معماری، مقاومت در برابر سایش، لغزندگی، ایزولاسیون حرارتی، رطوبتی، صوتی و … را تأمین نمایند.
2. در انواع روش‌های کف سازی ساختمان لازم است کلیه تأسیسات موجود در فضاهای موجود پیش از آغاز عملیات کف سازی صورت پذیرفته و آزمایش‌ها و تست‌های لازم بر روی آن‌ها صورت گیرد و تمامی این تأسیسات به تأیید ناظرین و افراد ذیصلاح برسد.
3. در انواع روش‌های کف‌سازی لازم است تراز و عمق کف سازی های صورت گرفته در تمامی نواحی کف‌سازی مورد کنترل قرارگرفته و با تراز سایر نواحی مجاور نیز همخوانی داشته باشد.
4. کلیه مصالح و تجهیزات مورداستفاده در انواع روش‌های کف سازی ساختمان می‌بایست مطابق با ضوابط مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان و سایر آیین‌نامه و دستورالعمل‌های معتبر باشد و به تأیید دستگاه نظارت برسد.

منابع

1) مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، ویرایش سال 1396.
2) نشریه شماره 55 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
3) نشریه شماره 714 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور