روش های کیورینگ یا عمل آوری بتن به همراه بررسی نکات آیین نامه ای

با مطالعه این مقاله چه می آموزید؟

• 1. عمل‌آوری بتن (کیورینگ بتن) چیست؟
  • 1.1. عمل‌ آوری بتن به چه عواملی بستگی دارد؟
• 2. جمع شدگی بتن چیست؟
• 3. مقاومت پیش‌بینی‌شده توسط آئین‌نامه ACI 301-10 برای عمل‌ آوری بتن با سیمان‌های مختلف
• 4. تأثیر مدت‌زمان عمل‌ آوری بر روی مقاومت فشاری بتن
• 5. تأثیر دمای عمل‌ آوری بر روی افزایش مقاومت فشاری
• 6. انواع روش‌ های کیورینگ یا عمل‌ آوری بتن
  • 1.6. عمل‌ آوری اولیه یا محافظت
    • 1.1.6. مواد شیمیایی کاهنده تبخیر و عایق بندی حرارتی
    • 2.1.6. ایجاد پوشش در سطح بتن با استفاده از ورقه نایلونی
    • 3.1.6. استفاده از مواد پزولانی
    • 4.1.6. مه پاشی یا مواد شیمیایی غشاساز
  • 2.6. عمل‌ آوری نهایی یا مراقبت
    • 1.2.6. روش های رطوبت رسانی
      • 1.1.2.6. رطوبت رسانی مستقیم
      • 2.1.2.6. رطوبت رسانی غیرمستقیم (با ماده جاذب)
    • 2.2.6. روش های حفظ رطوبت یا عایق رطوبت
      • 1.2.2.6. ورق نایلون یا پلیاتیلن
      • 2.2.2.6. مواد شیمیایی غشاء ساز مایع
    • 3.2.6. روش های ترکیبی
• 7. تخمین سرعت تبخیر آب از سطح
  • 1.7. معرفی نمودار نرخ تبخیر و نحوه استفاده از آن
    • 1.1.7. نحوه استفاده از نمودار
• 8. الزامات عملیات عمل‌ آوری بتن در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه آبا
  • 1.8. الزامات آبهای مصرفی در عمل‌ آوری بتن
  • 2.8. الزامات اجرایی عمل‌ آوری بتن در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
  • 3.8. مدت‌زمان عمل‌ آوری بتن در آیین‌نامه آبا
  • 4.8. عمل‌ آوری بتن در هوای سرد
    • 1.4.8. تعریف هوای سرد
    • 2.4.8. پروراندن بتن
    • 3.4.8. سایر الزامات و توصیه‌ها
  • 5.8. عمل‌آوری در هوای گرم
  • 6.8. کنترل کیفیت عمل‌ آوری
• 9. نتیجه گیری

1. عمل آوری بتن (کیورینگ بتن) چیست؟

به‌طورکلی عمل‌ آوری بتن یا همان کیورینگ بتن عبارت است از پروسه‌ای که در آن فرآیند هیدراسیون سیمان انجام‌شده و به دلیل وجود مستمر رطوبت و دمای مناسب، بتن باگذشت زمان سخت می‌شود. این فرآیند در بتن‌های مختلف با سرعت‌های متفاوتی صورت می‌گیرد و به عوامل مختلفی بستگی دارد ازجمله محیط طبیعی اطراف بتن و همچنین اقداماتی که برای اصلاح این محیط مانند حفظ آب، رطوبت و یا هردوی آن‌ها صورت می‌گیرد.

دوره عمل‌ آوری یا کیورینگ به دوره‌ای گفته می‌شود که از ابتدای بتن‌ریزی آغازشده و تا زمانی که مشخصات موردنظر برای بتن حاصل شود، ادامه می‌یابد. هدف از عمل‌ آوری هم جلوگیری از خروج رطوبت از بتن و همچنین در مواقع لزوم، افزایش رطوبت و حفظ دمای مناسب بتن است.

عمل ­آوری بتن به مجموعه­ ای از اقدامات یا تدابیری گفته می­شود که برای رسیدن به مقاومت و دوام موردنظر باید بر روی بتن ریخته و متراکم شده، انجام شود. این اقدامات شامل مراحل «الف» و «ب» زیر است:

الف- مرحله اولیه یا مرحله محافظت؛

ب- مرحله نهایی یا مرحله مراقبت.

1.1. عمل آوری بتن به چه عواملی بستگی دارد؟

عملیات مربوط به عمل‌ آوری شامل محافظت از شرایط دمایی و رطوبتی بتن است که این کار هم در عمق و هم در نزدیکی سطح بتن طی دوره‌های متوالی صورت می‌گیرد. این فرآیند دقیقاً بعد از بتن‌ریزی و پرداخت سطح آن، شروع می‌گردد. بتن خوب عمل‌ آوری شده، همواره رطوبت موردنیاز برای هیدراسیون مداوم و رشد مقاومت، پایداری حجمی، افزایش مقاومت در برابر سیکل‌های یخ زدن و ذوب شدن، مقاومت در برابر سایش و پوسته‌شدن را دارا است.

ترکیب شیمیایی سیمان با آب را هیدراسیون سیمان می‌نامند.

زمان موردنیاز برای عمل‌ آوری بستگی به عوامل زیادی دارد که عبارت‌اند از:

1. نسبت اختلاط
2. مقاومت مشخصه
3. اندازه و شکل سنگ‌دانه‌های بتن
4. شرایط آب و هوایی پیرامون بتن
5. شرایط تابش نور خورشید به بتن در آینده

شکل 1 مقطعی از بتن با سطح خیس

2. جمع شدگی بتن چیست؟

جمع شدگی بتن یا Shrinkage به تغییر حجم و شکل بتن بدون وابستگی به بارهای خارجی گفته می‌شود. علت اصلی به وقوع پیوستن پدیده جمع شدگی عمل‌ آوری نامناسب و همچنین اختلاف دما و رطوبت بین داخل بتن و خارج آن است.

شکل 2 ظاهر شدن علاِئم جمع شدگی بتن در سطح آن به‌صورت ترک­ های انقباضی

عوامل اولیه‌ای که سبب ایجاد و افزایش جمع شدگی در بتن می‌شوند عبارتند از: نسبت آب به سیمان بالا، درصد دانه‌های سنگی کمتر، سنگدانه های نامرغوب و … .

لازم به ذکر است که پس از بتن‌ریزی، فقط عمل‌ آوری است که نقشی بسیار تعیین کننده در کاهش اثرات ناشی از جمع‌شدگی بتن دارد.

شکل 3 ترک‌های انقباضی ناشی از جمع شدگی بتن

شکل 4 علل اصلی پدیده جمع شدگی و عوامل افزایش آن

3. مقاومت پیش‌بینی‌شده توسط آئین‌نامه ACI 301-10 برای عمل‌ آوری بتن با سیمان‌های مختلف

❓ حداقل زمان عمل آوری بتن چقدر است؟

آئین‌نامه ACI بر اساس رسیدن مقاومت بتن به 70% مقاومت مشخصه‌اش یک مدت عمل‌ آوری حداقل را پیشنهاد می‌دهد. معمولاً مقاومت مشخصه 7 روزه بتن عمل‌ آوری شده با 70% مقاومت مشخصه فشاری مطابقت دارد. البته رسیدن به 70% مقاومت مشخصه فشاری درزمانی زودتر از 7 روز هم میسر است؛ به‌عنوان‌مثال درصورتی‌که بتن در دمای بالاتر عمل‌ آوری شود و یا اینکه در ترکیبات سیمان از مواد افزودنی خاصی استفاده شود، امکان رسیدن به مقاومت 70% درزمانی کمتر از 7 روز وجود دارد.

تعیین زمان دقیق لازم برای انجام فرآیند عمل‌ آوری با توجه به وجود فاکتورهای تأثیرگذار مختلف، چندان ساده نیست. به‌طورکلی برای بتن‌های معمولی، بتن‌های پوزولانی و یا بتن‌های همراه با افزودنی معمولاً حداقل 7 روز عمل‌ آوری تا رسیدن به 70% مقاومت فشاری مشخصه مناسب است. دماهای بالای بتن سبب کاهش مدت‌زمان 7 روزه شده و دمای پایین بتن هم این مدت را طولانی‌تر خواهد کرد.

در ادامه مدت‌زمانی تقریبی عمل‌ آوری با توجه به نوع سیمان مصرفی نشان داده‌شده است. به‌طورکلی عمل‌ آوری باید تا زمان رسیدن به مقادیر زیر و همچنین تا زمان رسیدن به مقاومت فشاری مشخصه 70%، هرکدام که طولانی‌تر باشد، ادامه یابد. کمیته ACI 308 دوره‌های عمل‌ آوری حداقل زیر را توصیه می‌کند:

▪️ طبق ASTM C150 مدت عمل‌ آوری برای سیمان تیپ I:  ا 7 روز

▪️ طبق ASTM C150 مدت عمل‌ آوری برای سیمان تیپ II :  ا 10 روز

▪️ طبق ASTM C150 مدت عمل‌ آوری برای سیمان تیپ III:  ا 3 روز

▪️ طبق ASTM C150 مدت عمل‌ آوری برای سیمان تیپ IV و V:  ا 14 روز

▪️ طبق ASTM C595 و ASTM C845 و ASTM C1157 مدت عمل‌ آوری برای سیمان‌ها متغیر است.

به‌عنوان یک نکته‌ی کلی می‌توان گفت که عموماً با کاهش نسبت آب به سیمان نیاز بتن به عمل‌ آوری و حفظ رطوبت آن افزایش می‌یابد. به‌طورکلی برای نسبت آب به سیمان زیر 0.5 رطوبت طبیعی بتن برای رسیدن به مشخصات مطلوب بتن کافی نبوده و نیاز به عمل‌ آوری و افزایش رطوبت بتن خواهیم داشت (Powers 1948).

4. تأثیر مدت زمان عمل آوری بر روی مقاومت فشاری بتن

عمل‌آوری تأثیر به سزایی در افزایش مقاومت، کاهش نفوذپذیری، افزایش مقاومت سایشی، کاهش جمع شوندگی و افزایش مقاومت در مقابل یخ‌زدگی بتن دارد. در شکل 4 تفاوت مقاومت فشاری نمونه بتنی تحت شرایط مختلف عمل‌ آوری مشاهده می‌شود.

همان‌طور که در شکل سمت چپ مشخص است، برای نمونه‌ای که در تمام مدت تا 28 روز به‌صورت ممتد عمل‌ آوری شده، مقاومت فشاری 28 روزه 100% مقاومت مشخصه است، همچنین برای نمونه‌ای که به مدت 7 روز عمل‌ آوری شده هم مقاومت 28 روزه، تقریباً معادل با 95% مقاومت مشخصه است.

نکته‌ی مهم در رابطه بااهمیت عمل‌ آوری نمونه‌ها، زمانی مشخص می‌شود که مشاهده می‌کنیم مقاومت 28 روزه‌ی نمونه‌ای که هیچ فرآیند عمل‌ آوری بر روی آن انجام‌نشده (in air entire time) در حدود 60% مقاومت مشخصه شده است.

شکل 5 نمودار رشد مقاومت بتن بر اساس مدت‌زمان عمل‌ آوری (نشان‌دهنده میزان مقاومت نمونه)

همان‌طور که در شکل 4 هم مشاهده می‌گردد مقاومت بتن تا روز چهاردهم هیچ وابستگی به وجود یا عدم وجود عمل‌ آوری مناسب ندارد و مقاومت 14 روزه‌ی تمام نمونه‌ها یکسان است. آنچه باعث تفاوت در کیفیت بتن می‌گردد تعداد روزهایی است که نمونه‌ها مرطوب نگه‌داشته می‌شوند و طولانی‌تر شدن این دوره زمانی تأثیر مستقیم برافزایش مقاومت بتن دارد.

به‌ عنوان‌ مثال نمونه‌ای که در تمام مدت تحت دمای محیط آزمایشگاه قرار داشته و هیچ‌گونه فرآیند عمل‌ آوری برای آن انجام‌نشده، به حداکثر مقاومت حدود 30 مگا پاسکال رسیده، اما نمونه‌ای که به مدت 28 روز عمل‌ آوری مناسبی بر روی آن انجام‌شده به مقاومتی در حدود 42 مگا پاسکال رسیده است.

5. تأثیر دمای کیورینگ بر روی افزایش مقاومت فشاری

بالا بودن دمای کیورینگ بتن ممکن است سبب شود که شیب افزایش مقاومت بتن در روزهای ابتدایی تندتر باشد اما این امر ممکن است سبب شود که بتن به 100% مقاومت 28 روزه‌ی خود نرسد. تأثیر دمای عمل‌آوری بر روی افزایش مقاومت فشاری در شکل زیر قابل‌مشاهده است.

شکل 7 نمودار رشد مقاومت بتن بر اساس دمای عمل‌ آوری در روز اول و روز بیست و هشتم پس بتن‌ریزی

همان‌طور که در شکل فوق مشاهده می‌شود عمل‌ آوری بتن در دمای بالاتر سبب افزایش نرخ رشد مقاومت اولیه بتن می‌شود؛ اما ممکن است مقاومت 28 روزه را کاهش دهد.

به‌عنوان‌مثال درصورتی‌که دو نمونه بتنی یکی در دمای 40 درجه‌ی سانتی‌گراد و دیگری در دمای 20 درجه‌ی سانتی‌گراد عمل‌ آوری شوند، مقاومت این دو نمونه در روز اول به ترتیب برابر با 16 و 10 مگا پاسکال خواهد بود، این در حالی است که این مقاومت در روز بیست و هشتم روند کاملاً برعکس داشته و برابر با 30 و 40 مگاپاسکال خواهد شد.

به‌عبارت‌دیگر نمونه‌ای که در دمای بالاتر عمل‌ آوری شده در روزهای ابتدایی دارای مقاومت بالاتری بوده اما نهایتاً مقاومت 28 روزه برای نمونه‌ای که در دمای پایین‌تر عمل‌ آوری شده بزرگ‌تر خواهد بود.

6. انواع روش های کیورینگ یا عمل آوری بتن

مطابق با توضیحات آیین‌نامه بتن ایران (آبا) روش‌ های کیورینگ یا عمل آوری بتن در گروه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه این بخش به بررسی هر یک از روش‌ها خواهیم پرداخت:

1.6.عمل آوری اولیه یا محافظت

عمل­ آوری اولیه مربوط به مرحله­ ای است که بتن، سخت نشده است یا مراحل ابتدایی سخت شدن را می­گذراند. در این مرحله بتن ممکن است تحت اثر آسیب­ ها و اثرات نامطلوب، مانند، شسته شدن با جریان آب یا رگبار، خشک‌شدگی اولیه در اثر وزش باد یا تابش مستقیم آفتاب، یخ زدن سریع در هوای بسیار سرد و لرزش و ضربه ناگهانی قرار گیرد. برای جلوگیری از این آسیب­ ها باید تدابیر و اقدامات لازم پیش‌بینی شود.

7. تخمین سرعت تبخیر آب از سطح

نرخ کاهش رطوبت بتن بستگی به حجم آبی دارد که می‌تواند با حرکت از میان بتن تازه به سطح آن رسیده و آزاد گردد. همچنین نرخ عرق کردن بتن، نرخ جذب آب بتن و نرخ تبخیر آب از سطح مجاور با هوا، از عوامل تأثیرگذار در کاهش رطوبت می‌باشند.

روش‌های تقریبی برای تخمین نرخ تبخیر آب از یک سطح آب پوش شده از قرن 18 پیشنهادشده است (روش Brutsaert 1982، روش Viehmeyer 1964 و روش Uno 1998). هرکدام از این روش‌ها در تخمین نرخ تبخیر، دما و رطوبت هوا و یا دمای آب و سرعت باد را در نظر گرفته‌اند.

تبخیر آب بتن سبب می‌شود خطوطی به شکل شبکه آرماتور در سطح بتن به وجود آیند که این خطوط نشان‌دهنده ایجاد ترک‌های مویی در آن نواحی می‌باشند.

شکل 17 ایجاد خطوط شبیه به شبکه آرماتور در سطح بتن

رایج‌ترین روش از میان این روش‌های تقریبی که در صنعت بتن کاربرد دارد رابطه‌ای است که از آزمایش‌های هیدرولوژیکی Menzel 1954, Veinmeyer1964 و Uno 1998 گرفته‌شده است. این رابطه بعدها توسط انجمن ملی بتن آماده آمریکا (NMRCA1960) اصلاح و نهایتاً نمودار محاسباتی که در بخش بعد معرفی‌شده ارائه گردید.

1.7. معرفی نمودار نرخ تبخیر و نحوه استفاده از آن

این نمودار برای محاسبه نرخ تبخیر باهدف محاسبه ریسک ترک‌های انقباضی پلاستیک (Lerch 1957, NRMCA 1960) مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نمودار بر پایه این فرض است که خشک شدن سطح بتن زمانی شروع می‌شود که نرخ تبخیر بیشتر از نرخ عرق کردن بتن گردد.

نرخ عرق کردن بتن برای مخلوط‌های مختلف بتنی از 0 تا 1 (Kg/m²/h) متغیر است که این واحد همان‌طور که مشخص است نشان‌دهنده میزان تبخیر آب (به کیلوگرم) از سطح واحد بتن (به مترمربع) در مدت‌زمان مشخص (یک ساعت) است. نرخ عرق کردن باگذشت زمان بعد از بتن‌ریزی تغییر کرده و معمولاً در کارگاه اندازه گرفته نمی‌شود، به همین دلیل اغلب یک مقدار برای نرخ عرق کردن بتن فرض می‌شود.

رایج‌ترین این مقدار 1.0 Kg/m²/h در نظر گرفته می‌شود که این عدد بر اساس آزمایش‌ها گزارش‌شده در 1954 و 1955 (Menzel 1954, Lerch 1957) انتخاب‌شده است.

شکل 18 نمودار تخمین بیشترین احتمال سرعت تبخیر با استفاده از شرایط محیطی و خود بتن

برای استفاده از این نمودار باید اطلاعات مربوط به شرایط بتن و شرایط محیط را در اختیار داشته باشیم. اطلاعاتی از قبیل:

1. دمای هوا
2. رطوبت نسبی محیط
3. سرعت باد
4. دمای بتن

خروجی این نمودار نرخ تبخیر آب از سطح بتن براساس  Kg/m²/h خواهد بود.

1.1.7. نحوه استفاده از نمودار

مطابق آنچه در شکل  بالا با خط چین قرمز مشخص شده است، ابتدا خطی عمود از محور دمای هوا به نمودار مربوط به درصد رطوبت فعلی هوا وصل می‌کنیم و سپس نقطه قطع شده را با یک خط افقی به نمودار دمای بتن وصل می‌کنیم که این مقدار توسط دماسنج بتنی اندازه گیری می‌شود. سپس با ترسیم یک خطی عمود به نمودار سرعت باد مربوط به شرایط آب‌و‌هوایی فعلی می‌رسیم.

با رسم خطی افقی از این نقطه به محور عمودی به نرخ تبخیر آب مربوطه می‌رسیم. مثلاً با فرض دمای  25 درجه سانتیگراد، رطوبت 50 درصدی هوا، دمای بتن 30 درجه سانتیگراد و  سرعت باد 28 کیلومتر بر ساعت، در هر ساعت 1/8 کیلوگرم آب از روی یک مترمربع سطح بتن تبخیر می‌شود.

برای درک بهتر نمودار به مثال زیر توجه نمایید:

بتن تازه با مقدار آب  L/m³ 180، در واقع دارای 1.8 لیتر آب در هر متر مربع سطحی به ضخامت 1 cm است (لیتر بر متر مربع 1.8= 0.01×18). در صورتی که میزان تبخیر 0.6L در هر متر مربع بر ساعت (L/m²/h)، یعنی بتن مقدار آبی معادل کل آب لایه یک سانتی متری را در سه ساعت (ساعت 3 = 1.8/0.6) و لایه سه سانتی متری را در 9 ساعت از دست می‌دهد ( ساعت 9 =  0.6 / (180×0.03)).

8. الزامات عملیات عمل‌ آوری بتن در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه آبا

1.8. الزامات آب­ های مصرفی در عمل‌ آوری بتن

مطابق با مبحث نهم مقررات ملی ساختمان 99، آب مصرفی در بتن و عمل‌ آوری آن باید عاری از هرگونه مواد یا محلول­ هایی باشد که عملکرد مطلوب بتن را در کوتاه‌مدت و در درازمدت، دچار اختلال کند.

2.8. الزامات اجرایی کیورینگ یا عمل‌ آوری بتن در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان

دربند 9-22-5-3-2 مبحث نهم مقررات ملی 99، الزامات اجرایی عمل‌ آوری بتن ارائه‌ شده‌اند که به شرح زیر است:

3.8. مدت زمان عمل‌ آوری بتن در آیین‌نامه آبا

مدت عمل ­آوری نهایی یا مراقبت بتن به عواملی ازجمله نوع مواد سیمانی، آهنگ کسب مقاومت، دمای سطح بتن و هوای مجاور، شرایط محیطی پس از پایان دوره عمل­آوری و همچنین اهمیت بتن و سازه، به‌ویژه ازنقطه‌نظر دوام بستگی دارد. نسبت آب به مواد سیمانی، مقدار مواد سیمانی و رده مقاومت موردنیاز بتن ازجمله عوامل دیگری است که می­تواند موردتوجه قرار گیرد.

حداقل زمان عمل ­آوری بتن در حالت عادی (تسریع نشده) باید طبق جدول 6-7 تعیین شود. در مواردی که دمای سطح بتن در طی این مدت از 5+ درجه سلسیوس کمتر شود، معادل آن را باید به مدت عمل­ آوری افزود.

4.8. کیورینگ بتن در هوای سرد

در هوای سرد منظور از عمل آوری، ایجاد پوشش عایق بر روی بتن و یا گرم کردن بتن است. در محیط بسته اگر ایجاد گرما باعث خشک شدن بتن می شود، می توان از رطوبت رسانی با آب یا بخارآب استفاده کرد.

1.4.8. تعریف هوای سرد

1. بتن‌ریزی در هوای سرد به مواردی اطلاق می شود که بتن در دمای محیطی کمتر از 5 درجه سلسیوس ریخته و نگه‌داری شود. در این موارد باید تمهیدات خاص، هم برای ریختن و هم برای عمل آوردن، به کار گرفته شوند؛ تا از شرایط یخ‌زدگی جلوگیری شده و شرایط مناسب برای کسب مقاومت مطلوب تأمین شوند.

جهت اطلاع بیشتر از الزامات بتن‌ریزی در هوای سرد به بندهای آیین‌نامه آبا توجه کنید:

2.4.8. پروراندن بتن

پروراندن بتن به عملیاتی اطلاق می‌شود، که منجر به افزایش دمای سطح بتن در هوای سرد می شود. در ادامه بندهایی از آیین‌نامه آبا را جهت تعریف بیشتر پروراندن بتن و انواع روش های آن را بیان می کنیم.

3.4.8. سایر الزامات و توصیه‌ها

• با استناد به مفاد بند 7-10-5-2 از آیین‌نامه آبا استفاده از عایق حرارتی جهت عمل‌ آوری مجاز بوده ولی باید از روشن کردن آتش بر روی عضو بتنی اجتناب شود؛ زیرا ایجاد آتش مستقیم بر روی بتن باعث می شود ساختار محصولات هیدراته شده تخریب شود.
• بر اساس مفاد بند 7-10-5-1 از آیین‌نامه در هوای سرد، آب ناشی از آب انداختن به مدت طولانی تری بر سطح بتن باقی میماند. عملیات پرداخت سطح در هوای سرد باید با دقت بیشتری، بهویژه برای سطوحی که دارای تردد یا سایش هستند، اندام پذیرد.
• در هوای سرد هرچند آب انداختن در فاصله زمانی بیشتری از تراکم اتفاق میافتد، اما مقدار آب رو زده کمتر از هوای معتدل یا گرم نیست. باقی-ماندن طولانی‌مدت آب رو زده (به دلیل کاهش تبخیر)، علاوه بر خطر یخ زدن، زمان شروع به پرداخت را به مقدار قابل‌توجهی به تأخیر می اندازد و مشکلات اجرایی به وجود می آورد. استفاده از آب کمتر در مخلوط بتن در هوای سرد، به این دلیل و سایر دلایل دیگر اکیداً توصیه می شود.

5.8. عمل آوری بتن در هوای گرم

تعریف هوای گرم بر اساس بند 9-22-5-5 مبحث نهم مقررات ملی ایران: بتن‌ریزی در هوای گرم به مواردی اطلاق می شود که بتن با دمای بیش از 32 درجه سلسیوس ریخته می شود. دربند زیر از آیین‌نامه آبا چگونگی عمل آوری در هوای گرم بیان‌شده است:

6.8. کنترل کیفیت عمل‌ آوری

طبق بند 7-8-1 آیین‌نامه آبا در مواردی که دستگاه نظارت در ارتباط با مدت یا شیوه عمل آوری بتن سازه، مشکوک باشد، لازم است قبل از اجرای بتن، آزمایش هایی برای کنترل کفایت عمل آوری انجام شود. این آزمایش ها بر روی بتن عمل آوری شده در شرایط استاندارد و همچنین عمل آوری شده در شرایط واقعی کارگاهی انجام می شود. الزامات کنترل کیفیت عمل‌ آوری دربندهای زیر از آیین‌نامه آبا آورده شده است:

نتیجه گیری

▪️ عمل‌ آوری بتن: دوره عمل‌ آوری یا کیورینگ به دوره‌ای گفته می‌شود که از ابتدای بتن‌ریزی آغازشده و تا زمانی که مشخصات موردنظر برای بتن حاصل شود، ادامه می‌یابد.

▪️ تأثیر مدت‌زمان عمل‌ آوری بر روی مقاومت فشاری بتن: آنچه باعث تفاوت در کیفیت بتن می‌گردد تعداد روزهایی است که نمونه‌ها مرطوب نگه‌داشته می‌شوند و طولانی‌تر شدن این دوره زمانی تأثیر مستقیم برافزایش مقاومت بتن دارد.

▪️ تأثیر دمای عمل‌ آوری بر روی افزایش مقاومت فشاری: عمل‌ آوری بتن در دمای بالاتر سبب افزایش نرخ رشد مقاومت اولیه بتن می‌شود؛ اما ممکن است مقاومت 28 روزه را کاهش دهد.

روش های کیورینگ یا عمل آوری بتن را به‌صورت خلاصه در زیر بیان شده است:

شکل 19 جمع بندی روش های کیورینگ یا عمل آوری بتن

منابع

1. مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، ویرایش سال 1399.
2. آیین‌نامه‌ی ACI ویرایش سال 2008 آمریکا
3. کتابخانه آنلاین عمران
4. آیین‌نامه ACI308R
5. کتاب راهنمای بتن سیکا، ترجمه کامبیز جانمیان
6. آیین‌نامه آبا