پروانه نظام مهندسی چیست؟ برای قبولی در هر صلاحیت چه منابعی را باید مطالعه کنیم؟ درآمد پروانه اجرا نظام مهندسی چقدر است؟
پروانه های نظام مهندسی ، ابزاری هستند که برای اعتبارسنجی و تایید مهارت و تخصص مهندسان در کشورهای مختلف استفاده می شوند. یکی از بزرگ ترین دغدغه های فارغ التحصیلان رشته ی مهندسی عمران قبولی در آزمون نظام مهندسی است. هر ساله تعداد زیادی از مهندسین با قبولی در این آزمون وارد حرفه ی مهندسی می شوند اما شرط ماندگاری در این حرفه علاقه ، تخصص و حرفه ای بودن است.
سوالی که اغلب داوطلبان شرکت در آزمون نظام مهندسی ساختمان در ابتدا از خود می پرسند این است که “در آزمون کدام صلاحیت شرکت کنم؟” و این سوال به راستی، یکی از چالش انگیزترین موضوعاتی است که فارغالتحصیلان رشتههای مهندسی عمران با آن دست و پنجه نرم میکنند. در این مقاله ما به دنبال پاسخی روشن برای این دسته سوالات هستیم.
⌛ آخرین به روز رسانی: 16 فروردین 1402
📕 تغییرات به روز رسانی: انتشار جدید

با مطالعه این مقاله چه می آموزیم؟
- 1. شرایط شرکت در آزمون نظام مهندسی
- 2. مزایای دریافت پروانه نظاممهندسی
- 3. کدامیک از پروانههای نظام مهندسی را انتخاب کنیم؟
- 1.3. مقایسه پروانههای نظاممهندسی
- 1.1.3. اخذ کدام پروانه سختتر است؟
- 2.1.3. با کدام پروانه میتوان راحتتر کار پیدا کرد؟
- 3.1.3. مسئولیت کدام پروانه بیشتر است؟
- 4.1.3. کدام یک از صلاحیتها بهصرف زمان بیشتری در کار نیاز دارد؟
- 5.1.3. با کدام یک از پروانهها درآمد بیشتری خواهیم داشت؟
- 6.1.3. کار در کدام زمینه شرایط فیزیکی قویتری احتیاج دارد؟
- 7.1.3. کدام پروانه در جایگاه مهندسی رتبه بالاتری دارد؟
- 1.3. مقایسه پروانههای نظاممهندسی
- 4. مزایای اشتغال در هر یک از صلاحیتها
- 5. معایب اشتغال در هر یک از صلاحیتها
- 6. محیط کاری هر یک از صلاحیتها
- 7. منابع مورد مطالعه برای هر صلاحیت
- 8. ظرفیت کار در هر صلاحیت
- 9. زمان موردنیاز مطالعه برای گرفتن هر پروانه
- 10. نحوه و شرایط ارتقای پایه
- 11. پرسش و پاسخ
- 12. نتیجه گیری
1. شرایط شرکت در آزمون نظام مهندسی
پیش از آنکه به بررسی تفاوتهای میان سه حوزه اصلی صلاحیتهای رشته عمران در آزمون نظام مهندسی بپردازیم، ابتدا شرایط شرکت در آزمون نظام مهندسی را با هم مرور میکنیم.
1.1. مدرک تحصیلی
مطابق با ماده 7 آئین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان صرفاً مدارک مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به منظور صدور پروانه اشتغال به کار مورد تأیید می باشند. همچنین مطابق ماده 6قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان رشته های معماری، عمران، تأسیسات مکانیکی، تأسیسات برقی، شهرسازی، نقشه برداری و ترافیک جزء رشته های اصلی می باشند.
همچنین با توجه به مصوبات کمیسیون هم ارزی کلیه دارندگان مدارک تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ناپیوسته، با عناوین متفاوت از رشته های اصلی و دارندگان مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری فاقد مدرک کارشناسی در رشته های اصلی و مواردی از این قبیل جهت اطلاع از امکان یا عدم امکان دریافت پروانه اشتغال به کار در رشته و صلاحیت مورد نظر، نسبت به کسب نظر از اداره کل استان محل سکونت خود قبل از ثبت نام اقدام نمایند تا پس از قبولی در آزمون با مشکل قانونی مواجه نگردند.
2.1. سوابق کار حرفهای
برای شرکت در آزمون نظام مهندسی عمران باید سه سال از تاریخ اخذ مدرک کارشناسی، دو سال از مدرک کارشناسی ارشد و یا یک سال از مدرک دکترا گذشته باشد تا در آزمون رشتههای هفتگانه عمران، معماری، تأسیسات برقی، تأسیسات مکانیکی، ترافیک، شهرسازی و یا نقشهبرداری ثبت نام کنید. برای اینکه بتوانید در این آزمون شرکت کنید نیازی نیست که در سازمان نظام مهندسی عضو باشید. اما بعد از قبولی این عضویت لازم است.
سوابق کاردانی برای آزمون ورود به حرفه مهندسان به غیر از رشته های معماری (طراحی) و عمران (محاسبات) ، در صورت هم رشته بودن با رشته آزمون، از تاریخ اخذ مدرک کاردانی تا زمان اخذ مدرک مهندسی به ازای هر 5 سال کامل یک سال و حداکثر دو سال به سنوات مهندسی اضافه خواهد شد (سنوات کمتر از 5 سال به تناسب در نظر گرفته می شود). در صورت هم رشته نبودن، سنوات کاردانی قابل محاسبه برای آزمون مهندسی نمی باشد. به عنوان مثال سنوات کاردانی رشته نقشه برداری قابل محاسبه برای آزمون عمران و سنوات کاردانی رشته عمران قابل محاسبه برای آزمون نقشه برداری نیست. ضروری است متقاضیان آزمون ورود به حرفه مهندسان دارای مدرک کاردانی، جهت اطمینان از همرشته بودن مدارک کاردانی و کارشناسی خود، از اداره کل راه و شهرسازی استان محل سکونت خود قبل از ثبت نام استعلام کتبی حاصل نمایند.
3.1. نظام وظیفه
همچنین توجه داشته باشید که بر اساس بند 3 تصویبنامه شماره 160277/ت 52660 ه، مورخ 94/12/05 هیأت وزیران، یکی از مدارک مورد نیاز برای اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی، دارا بودن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا کارت معافیت برای داوطلبان ذکور میباشد.
4.1. اعتبار قبولی آزمونها
اعتبار قبولی در کلیه آزمونهای مهندسی، کاردانی و معماران تجربی حداکثر به مدت 3 سال از تاریخ برگزاری آزمون میباشد لذا ضروری است قبولشدگان در آزمون مذکور در مهلت تعیین شده نسبت به اخذ پروانه اشتغال بهکار خود اقدام نمایند. در غیر اینصورت صدور پروانه اشتغال منوط به شرکت در آزمونهای بعدی خواهد بود.
تذکر: قبولی آزمون کسانی که در زمان ثبت نام فاقد شرایط لازم برای دریافت پروانه باشند کان لم یکن تلقی میگردد.
آزمونهای ورود به حرفه مهندسان و کاردانهای فنی ساختمان در کلیه رشتهها فقط در پایه 3 به صورت تستی و تشریحی برگزار میگردد و ارتقاء پایه طبق آئیننامه اجرائی قانون و دستورالعملهای ابلاغی صورت میگیرد.
آزمون تعیین صلاحیت حرفهای معماران تجربی نیز همچون سایر آزمونها در پایههای1 ، 2 و 3 به صورت تستی برگزار میگردد.
2. مزایای دریافت پروانه نظاممهندسی
بعد از قبولی در آزمون نظاممهندسی، فرصت شغلی خوب و مناسبی برای مهندسان فراهم میشود و با قبولی در این آزمون، میتوانند پروانه اشتغال به کار مهندسی (پروانه اشتغال پایه سه) در رشته خود را از وزارت راه و شهرسازی دریافت و بهعنوان عضو دارای پروانه سازمان نظاممهندسی در هر یک از صلاحیتهای طراحی، اجرا و نظارت (بسته به آزمونی که پذیرفته شدهاند) فعالیت نمایند.
از مزیتهای داشتن پروانه اشتغال به کار مهندسی، تخصیص یک شماره خاص در نظاممهندسی به فرد است که شخصیت حقیقی مهندسان را در رشته مربوطه به شخصیت حقوقی تغییر و ارتقا میدهد (اعضا با داشتن پروانه عضو حقیقی محسوب و در صورت تشکیل دفتر یا شرکت بهعنوان عضو حقوقی محسوب میشوند). افرادی که دارای پروانه اشتغال باشند، میتوانند در کارهایی از قبیل تأسیس شرکت و دفاتر مهندسی اقدام نمایند و یا از امتیاز سهمیه خود در شرکتهای قانونی بهرهمند گردند.
علاوه بر این، مهندسانی که دارای پروانه نظام مهندسی هستند، بهعنوان یک مهندس ذیصلاح میتوانند مطابق تعرفههای مالی مشخص که هر ساله توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان اعلام میشود، به فعالیتهای حرفهای خود پرداخته و کسب درآمد نمایند.
3. کدامیک از پروانه های نظام مهندسی را انتخاب کنیم؟
باید بدانید که نمیتوان برای همه یک نسخه پیچید و باید قبل از شرکت در آزمون درباره صلاحیتهای آزمون تحقیق کنید و باتوجه به سه شرط زیر گرایش خود را انتخاب کنید:
علاقه
توانایی
توجه به بازار کار
تنها با عمل به این سه شرط است که در حیطه کاری خود جزو افراد موفق میشوید.
1.3. مقایسه پروانه های نظاممهندسی
با طرح چند سؤال به مقایسه صلاحیتهای رشته عمران میپردازیم:
1.1.3. اخذ کدام پروانه سختتر است؟
آزمون محاسبات یکی از سختترین آزمونهایی است که در کشور برگزار میشود و نسبت به آزمون نظارت و اجرا دارای سطح سختی بالاتری میباشد. در سال های اخیر قبولی در آزمون های ورود به حرفه مهندسی به دلیل مفهومی شدن و ترکیب شدن ضوابط آیین نامه با اصول تحلیل سازه دشوارتر شده است. با توجه به روند محاسباتی سؤالات، اخذ پروانه محاسبات سخت تر از نظارت و اجرا است.
در این رتبهبندی پس از آزمون محاسبات، آزمون نظارت و بعد از آن آزمون صلاحیت اجرا قرار میگیرد.
2.1.3. با کدام پروانه میتوان راحتتر کار پیدا کرد؟
با داشتن پروانه اشتغال به کار در هر یک از سه صلاحیت محاسبات، نظارت و اجرا، فرد میتواند شخصاً بهعنوان یک مهندس ذیصلاح فعالیتهای مهندسی خود را با نظام مهندسی ساختمان آغاز کند.
از طرف دیگر و در صورت تمایل به کار در شرکتهای ساختمانی، معمولاً درجه اهمیت پروانه محاسبات برای شرکتهای عمرانی مثل دفتر مشاور بالاتر از نظارت و اجرا است؛ هرچند برای جذب در این شرکتهای عمرانی، نظارت و اجرا نیز دارای اهمیت نسبتاً خوبی هستند.
3.1.3. مسئولیت کدام پروانه بیشتر است؟
تفکر اشتباهی که بین مهندسین عرف شده است که پروانه اجرا و نظارت مسئولیت بیشتری نسبت به محاسبات دارد؛ اما این موضوع از نظر حقوق مهندسی لزوماً صحیح نیست. هرکدام از صلاحیتها در قبال حرفه خود کاملاً مسئول بوده و نمیتوان حالت کلی این ترتیب را برای تمام پروژهها در نظر گرفت.
البته این موضوع را از زاویه دیگر میتوان به این شکل بیان کرد که با توجه به مشکلاتی که در زمینه اجرای ساختمانها در حال حاضر در کشور شاهد آن هستیم، ناظر و مجری با چالشهای بیشتری در این خصوص دست و پنجه نرم میکنند.
4.1.3. کدام یک از صلاحیتها بهصرف زمان بیشتری در کار نیاز دارد؟
با توجه به اینکه مجری تا پایان کار باید در محل پروژه حاضر باشد، معمولاً مجری نسبت به بقیه نیازمند صرف زمان بیشتری است و بعد از آن ناظر که حتماً باید در مراحل اجرایی ساختمان برای تأیید کار حضور داشته باشد. مهندسان محاسب در این موضوع در رتبه آخر قرار میگیرند.
در زمینه اجرا، سطح مسئولیت و ساعات کاری که مجری باید در پروژه حضور داشته باشد، بسیار بالاست و تا رسیدن به 75 درصد پیشرفت فیزیکی پروژه در دستساخت و با رعایت شرایط مربوطه امکان اخذ کار جدید نیست. ضمناً فقط از یکی از صلاحیت های نظارت یا اجرا می توان استفاده کرد. به این معنی که در صورتی که فردی دارای هر دوی صلاحیتهای اجرا و نظارت باشد، فقط مجاز به اشتغال در یکی از این صلاحیتها میباشد و همزمان نمیتواند در هر دو اشتغال داشته باشد. در صورتی که این موضوع، در خصوص صلاحیتهای محاسبات و اجرا یا محاسبات و نظارت به این صورت نیست و در صورتی که شخصی هر دو صلاحیت محاسبات و اجرا یا محاسبات و نظارت را دارا باشد، میتواند همزمان در هر دو صلاحیت اشتغال داشته باشد.
5.1.3. با کدام یک از پروانهها درآمد بیشتری خواهیم داشت؟
در حال حاضر این موضوع به شرایط مختلف استان محل فعالیت از جمله جمعیت، وضعیت اقتصادی جامعه، سیستم ارجاع کار، ارتباطات و … بستگی دارد. در شرایط کنونی و برای رشته عمران، اگر شرایط کاری و ارجاع کار خوب باشد، از طرف نظام مهندسی میتوان تا گرفتن سه تا چهار کار در سال در هر پروانه امیدوار بود؛ اما اگر شرایط ارجاع کار نامساعد باشد، شاید از سیستم ارجاع نتوان بیشتر از دو کار در سال اخذ کرد.
6.1.3. کار در کدام زمینه شرایط فیزیکی قویتری احتیاج دارد؟
یک مهندس مجری برای کار در زمینه اجرا باید سابقه کافی و آشنایی با صفر تا صد مراحل ساختوساز و ترجیحاً هر چهار رشته اصلی، ضوابط اداری و حقوقی، فن بیان بالا و قدرت مدیریت کارکنان و پیمانکاران، زمان بندی و از همه مهم تر صبر و توان روحی و جسمی بسیار بالا برای انجام صحیح این مسئولیت و تنوع وظایف مربوطه را داشته باشد. رتبه دوم و سوم از نظر شرایط فیزیکی قوی داشتن به صلاحیت نظارت و بعد از آن به محاسبات اختصاص دارد.
7.1.3. کدام پروانه در جایگاه مهندسی رتبه بالاتری دارد؟
باتوجهبه سنگین بودن مطالب برای قبولی در پروانه محاسبات، میتوان گفت که این پروانه در بین مهندسین عمران از جایگاه بالاتری نسبت به نظارت و اجرا قرار دارد و یک حس رقابتی برای گرفتن این پروانه بین مهندسین عمران به وجود آمده است. بدیهی است افرادی که دارای پروانه محاسبات بوده و در این زمینه مشغول به فعالیت هستند، از نظر دانش تئوری محاسباتی نسبت به دیگر صلاحیتها قویتر میباشند. هرچند که اعتقاد ما بر این است که یک مهندس عمران باید در تمامی زمینهها (محاسبات، نظارت و اجرا) دارای توانایی باشد و اساساً مهندس عمران قوی کسی است که در هر سه صلاحیت صاحب نظر باشد.
4. مزایای اشتغال در هر یک از صلاحیتها
در این بخش به بیان برخی مزایای اشتغال در صلاحیتهای محاسبات، نظارت و اجرا میپردازیم.
1.4. صلاحیت محاسبات
مهمترین مزیتی که میتوان برای دارندگان پروانه اشتغال به کار محاسبات در رشته عمران متصور شد، مدت زمان بسیار کوتاه که درگیر پروژه هستند، نسبت به سایر صلاحیتها میباشد. مهندس محاسب با صرف زمان چند روزه (که البته بستگی به میزان زمان کاری دارد که روزانه بر روی پروژه کار میکند)، کار تحلیل و طراحی سازه، بسته به مورد شامل دیوار حائل، فونداسیون، اسکلت، دیوار برشی، سقفها و سپس نقشهکشی سازه را انجام داده و فایلهای محاسباتی و نقشهها را که عموماً در محیط اتوکد هستند به نظام مهندسی و مالک تحویل دهد.
هرچند لازم به ذکر است که مطابق قرارداد مهندس با مالک، مدت قرارداد تا زمان مهلت پروانه ساخت ملک میباشد (که معمولاً یک ساله میباشد). به این معنی که در طول این مدت، مهندس محاسب باید هر زمان که لازم باشد و بنا بر درخواست مالک، ناظر، مجری و غیره نسبت به ارائه خدمات خود در مدت قرارداد اقدام نماید.
در خلال این فعالیت، مهندس محاسب نسبت به بروزرسانی اطلاعات خود در زمینه محاسبات شامل نرمافزارها و آییننامههای طراحی سازه اقدام کرده که این موضوع در پیشرفت او نقش بسیار مهمی ایفا میکند.
مزیت دیگر دارندگان این صلاحیت، صرف کمترین هزینه نسبت به سایر صلاحیتها میباشد. همانطور که گفته شد، ملزومات کار این افراد یک اتاق و یک دستگاه رایانه میباشد.
2.4. صلاحیت نظارت
مهمترین مزیت این صلاحیت، زنده بودن نوع کار میباشد؛ به این معنی که ناظر به دلیل ماهیت کاری خود مدام با افراد مختلف از قبیل مالک، سازنده، مسئولین شهرداری و نظام مهندسی و بنا به مورد اداره کار و غیره سر و کار دارند.
اولین مسئولیت ناظر سرکشی از پروژه و ارسال گزارشهای مرحلهای به نظام مهندسی و شهرداری بوده و لذا این کار دارای پویایی بوده و مناسب افرادی میباشد که به یک جا نشستن و محیط کار دفتری (مانند صلاحیت محاسبات) علاقمند نیستند. برعکس، این صلاحیت مناسب افرادی بوده که علاقمند به کار در فضای بیرون و رفت و آمد به محل پروژه میباشند؛ لذا این موضوع در انتخاب این نوع صلاحیت بسیار حائز اهمیت می باشد.
اگر با مراحل اخذ پروانه نظارت آشنا نیستید پیشنهاد میکنیم حتما مقاله صفر تا صد مراحل صدور پروانه نظارت را مطالعه کنید.
3.4. صلاحیت اجرا
اشتغال در این صلاحیت به معنای حضور تماموقت مجری در کارگاه ساختمانی است. بنابراین، فرد با مجموعه چالشهای اجرایی ساخت و ساز از صفر تا صد کار دست و پنجه نرم میکند. این صلاحیت، بسیار مناسب است برای افرادی که روحیه کار اجرایی و کارگاهی بالایی داشته و آماده رویارویی با مسائل و چالشهای عملی در پروژه ساختمانی هستند.
5. معایب اشتغال در هر یک از صلاحیتها
در این بخش به بیان برخی معایب اشتغال در صلاحیتهای محاسبات، نظارت و اجرا میپردازیم.
1.5. صلاحیت محاسبات
مهندس محاسب نسبت به صلاحیتهای دیگر (نظارت و اجرا) دارای کمترین ارتباط با افراد مرتبط با پروژه میباشد. همانگونه که بیان شد، مهندس محاسب در ابتدای امر و قبل از رسیدن پروژه به مراحل اجرایی، با تعامل با مالک نسبت به طراحی سازه و ارائه نقشهها به وی اقدام نموده و پس از آن، در صورت لزوم به مالک و دیگر افراد (حسب مورد) مشاوره محاسباتی خواهد داد؛ لذا این صلاحیت نسبت به دو صلاحیت بعدی، کمترین میزان تعامل با افراد درگیر پروژه را دارد.
2.5. صلاحیت نظارت
نظارت، مسئولیت خطیری است که فرد بایستی با حفظ درستکاری و در نظر گرفتن جایگاه این مسئولیت، با مراجعه به کارگاه ساختمانی و مشاهده عملیات اجرایی، در صورت وجود هرگونه اشکال و نواقصی، مراتب را ضمن گزارش به نظام مهندسی ساختمان و شهرداری، به عوامل اجرایی و مالک نیز تذکر داده و اصلاح آنها را خواستار باشد.
طبیعی است که ناظر ممکن است با مخالفت اولیه مالک، سازنده یا عوامل اجرایی روبرو شود و بنابراین، نحوه برخورد و مواجه شدن با این نوع چالشها، روشها و ریزهکاریهایی دارد که ناظران باید به مرور بهترین روشها را برای تعامل با ایشان برگزینند تا با کمترین اصطکاکی به اهداف خود دست یابند.
گاهاً دیده میشود که سازندگان، به تذکرات ناظران توجه نکرده و حتی با ایشان دچار تقابل و درگیریهایی شده که همه اینها از چالشها و معایب افراد شاغل در این صلاحیت میباشد.
3.5. صلاحیت اجرا
این صلاحیت همانگونه که قبلاً به آن اشاره گردید، یک کار تمام وقت در محل پروژه ساختمانی بوده، بنابراین اولین عیبی که برای آن میتوان متصور بود، حضور تماموقت مجری ذیصلاح در محل پروژه میباشد. همچنین فرد به واسطه حضور در کارگاه ساختمانی، از خطرات کار اجرایی مصون نبوده و احتمال وقوع هرنوع حادثهای برای فرد قابل تصور میباشد که این موارد، از معایب افراد شاغل در صلاحیت اجرا محسوب میگردد.
6. محیط کاری هر یک از صلاحیتها
در این بخش به بیان تفاوتهای محیطهای کاری هر یک از صلاحیتهای محاسبات، نظارت و اجرا میپردازیم.
1.6. صلاحیت محاسبات
افرادی که در زمینه محاسبات بهعنوان مهندس ذیصلاح فعالیت حرفهای دارند، اصولاً با رایانه و نرمافزارهای تحلیل و طراحی (عمدتاً شامل ETABS، SAFE و SAP) سر و کار دارند. بنابراین محیط کاری این افراد شامل یک فضای سربسته و یک میز کامپیوتر میباشد. این افراد اساساً برای انجام کار نیاز به دفتر کار نداشته بلکه در گوشهای از منزل خود و با در اختیار داشتن ابزارهای مذکور، میتوانند به راحتی پروژههای در دست اقدام خود را انجام دهند.
2.6. صلاحیت نظارت
ناظران ساختمانی برای انجام کار محوله خود باید در هر یک از مراحل اجرایی ساخت و ساز به محل پروژه مراجعه کرده و ضمن مشاهده عملیات اجرایی ضمن تشخیص اشکالات و نواقص کار به عوامل اجرایی و مالک، نسبت به تنظیم گزارشات مرحلهای و ارائه آن به سازمان نظام مهندسی و شهرداری اقدام نمایند. بنابراین، محیط کاری ناظران، عمدتاً محل پروژه ساختمانی خواهد بود
3.6. صلاحیت اجرا
همانگونه که در بخشهای قبلی بیان گردید، مجریان ذیصلاح در محل پروژه مشغول به فعالیت هستند. در واقع، محیط کاری این افراد همان پروژه ساختمانی در حال ساخت میباشد.
7. منابع مورد مطالعه برای هر صلاحیت
از نظر منابع آزمون معمولاً آزمون اجرا بیشترین تعداد مبحث برای مطالعه را دارد و بعد از آن آزمون نظارت و بعد محاسبات و با توجه به اینکه کل کتابهایی که در آزمون محاسبات مطرح میشود برای نظارت و اجرا نیز از همان مباحث سؤال طرح خواهد شد؛ لذا میتوان گفت برای آمادگی محاسبات آزمونهای نظارت و اجرا، استفاده از منابع آموزش آزمون محاسبات میتواند به شما کمک بالایی بکند. البته سطح و تیپ سؤالات محاسبات متفاوت از دو آزمون دیگر است در آزمونهای نظارت و اجرا سؤالات محاسباتی کمتر و آسانتر مطرح میشود.
با مراجعه به سامانه آزمونهای ورود به حرفه، میتوان مواد هر یک از آزمونها را مشاهده نمود که در اینجا ارائه شدهاند. لازم به ذکر است که این منابع مطالعاتی برای آزمون اردیبهشت ماه 1402 بوده و بنابراین برای آزمونهای بعدی بهتر است از هرگونه تغییرات احتمالی از طریق لینک ارائه شده در ابتدای این پاراگراف، اطمینان حاصل نمایید:
1.7. مواد آزمون محاسبات
• مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان)- ۱۳۹۸
• مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی)- ۱۴۰۰
• مبحث هشتم (طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی)- ۱۳۹۸
• مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمانهای بتنآرمه)- ۱۳۹۹ – دانلود غلطنامه
• مبحث دهم (طرح و اجرای ساختمانهای فولادی)- ۱۳۹۲ (دانلود غلطنامه)
• آئیننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰) ویرایش چهارم و اصلاحیه مربوطه
• استاتیک و مقاومت مصالح و تحلیل سازهها (در حد اطلاعات دانشگاهی) *
• مکانیک خاک گودبرداری – پی سازی و سازههای نگهبان *
نکات:
• برای موارد ذکر شده منابع معتبر علمی و حرفهای موردنظر بوده و منبع خاصی معرفی نمیگردد.
• تذکر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّی ساختمان میباشد.
• تذکر۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملّی ساختمان و سایر مدارک فنی و یا کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملّی ساختمان ملاک عمل خواهد بود.
• تذکر۳: به غیر از ویرایشهای یاد شده در مباحث مقررات ملّی ساختمان اشاره شده در فوق، برای سایر مدارک و منابع فنی اعلام شده آخرین نسخه معتبر ملاک عمل خواهد بود.
• تذکر۴: داشتن اطلاعات کافی از مبانی محاسبات سازه و تسلط بر روابط اساسی طراحی و تحلیل سازهها ضروری است.
• تذکر۵: به همراه داشتن جداول پروفیلهای ساختمانی در جلسهی آزمون الزامی است.
• تذکر۶: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشاره شده در موارد فوق، این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب میشود.
2.7. مواد آزمون نظارت
• قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آئیننامههای اجرائی آن (۱۳۹۰) و تصویب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه مورخ 94/12/05 هیات وزیران در مورد اصلاح موادی از آئیننامه اجرایی قانون و نظامنامه رفتار حرفهای اخلاقی در مهندسی ساختمان
• مبحث دوم (نظامات اداری)- ۱۳۸۴
• مبحث پنجم (مصالح و فرآوردههای ساختمانی)- ۱۳۹۶
• مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان)-۱۳۹۸
• مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی)- ۱۴۰۰
• مبحث هشتم (طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی)- ۱۳۹۸
• مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمانهای بتنآرمه)- ۱۳۹۹ – دانلود غلطنامه
• مبحث دهم (طرح و اجرای ساختمانهای فولادی)- ۱۳۹۲ (دانلود غلطنامه)
• مبحث یازدهم (طرح و اجرای صنعتی ساختمانها)- ۱۴۰۰
• مبحث دوازدهم (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)- ۱۳۹۲
• مبحث نوزدهم (صرفهجوئی در مصرف انرژی)- ۱۳۹۹
• مبحث بیست و یکم (پدافند غیرعامل)- ۱۳۹۵
• مبحث بیست و دوم (مراقبت و نگهداری از ساختمانها)- ۱۳۹۲
• آئیننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰) ویرایش چهارم و اصلاحیه مربوطه و پیوست ششم آن
• راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمانهای فولادی (بخشهای نظارت و اجرا)- ۱۳۹۰
• استاتیک، مقاومت مصالح، تحلیل سازهها و طراحی سازههای فولادی و بتنی (در حد اطلاعات دانشگاهی) *
• روشها و جزئیات اجرایی ساختمان*
• مکانیک خاک، گودبرداری، پی سازی و سازههای نگهبان*
• مقررات، قوانین و ضوابط حقوقی و انتظامی مرتبط با ساخت و سازها *
• قراردادها و شرایط عمومی و خصوصی مرتبط با انواع قراردادها و پیمانها
نکات:
• برای موارد ذکر شده منابع معتبر علمی و حرفهای موردنظر بوده و منبع خاصی معرفی نمیگردد.
• تذکر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّی ساختمان میباشد.
• تذکر۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملّی ساختمان و سایر مدارک فنی و یا کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملّی ساختمان ملاک عمل خواهد بود.
• تذکر۳: به غیر از ویرایشهای یاد شده در مباحث مقررات ملّی ساختمان اشاره شده در فوق، برای سایر مدارک و منابع فنی اعلام شده آخرین نسخه معتبر ملاک عمل خواهد بود.
• تذکر۴: به همراه داشتن جداول پروفیلهای ساختمانی در جلسهی آزمون الزامی است.
• تذکر۵: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشاره شده در موارد فوق، این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب میشود.
3.7. مواد آزمون اجرا
• قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آئیننامههای اجرائی آن (۱۳۹۰) و تصویب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه مورخ 94/12/05 هیات وزیران در مورد اصلاح موادی از آئیننامه اجرایی قانون و نظامنامه رفتار حرفهای اخلاقی در مهندسی ساختمان
• مبحث دوم (نظامات اداری)- ۱۳۸۴
• مبحث سوم (حفاظت ساختمانها در مقابل حریق)- ۱۳۹۵ (دانلود غلطنامه)
• مبحث چهارم (الزامات عمومی ساختمان) -۱۳۹۶
• مبحث پنجم (مصالح و فرآوردههای ساختمانی) -۱۳۹۶
• مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان) -۱۳۹۸
• مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی) -۱۴۰۰
• مبحث هشتم (طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی) -۱۳۹۸
• مبحث نهم (طرح و اجرای ساختمانهای بتنآرمه) -۱۳۹۹ – دانلود غلطنامه
• مبحث دهم (طرح و اجرای ساختمانهای فولادی) -۱۳۹۲ (دانلود غلطنامه)
• مبحث یازدهم (طرح و اجرای صنعتی ساختمانها)- ۱۴۰۰
• مبحث دوازدهم (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)- ۱۳۹۲
• مبحث سیزدهم (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمانها) –۱۳۹۵- دانلود غلطنامه
• مبحث چهاردهم (تأسیسات مکانیکی) –۱۳۹۶ – (دانلود غلطنامه)
• مبحث شانزدهم (تأسیسات بهداشتی) –۱۳۹۶
• مبحث هفدهم (لولهکشی گاز طبیعی) –۱۳۸۹ (دانلود غلطنامه)
• مبحث هجدهم (عایقبندی و تنظیم صدا)- ۱۳۹۶
• مبحث نوزدهم (صرفهجوئی در مصرف انرژی)- ۱۳۹۹
• مبحث بیستم (علائم و تابلوها)- ۱۳۹۶
• مبحث بیست و یکم (پدافند غیرعامل)- ۱۳۹۵
• مبحث بیستم و دوم (مراقبت و نگهداری از ساختمانها)- ۱۳۹۲
• آئیننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰) ویرایش چهارم و اصلاحیه مربوطه و پیوست ششم آن
• راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمانهای فولادی (بخشهای نظارت و اجرا)- ۱۳۹۰
• مکانیک خاک، گودبرداری و پی سازی و سازههای نگهبان*
• روشها و جزئیات اجرایی ساختمان*
• قراردادها و شرایط عمومی و خصوصی مرتبط با انواع قراردادها و پیمانها
• قوانین مرتبط با صنعت بیمه و مالیات و کار*
• مدیریت ساخت و نظام برنامهریزی و کنترل پروژه*
• ماشینآلات ساختمانی و آشنایی با نحوه عملکرد، بهرهبرداری و نگهداری آنها*
• مقررات، قوانین و ضوابط حقوقی و انتظامی مرتبط با ساخت و سازها *
• استاتیک، مقاومت مصالح و تحلیل سازهها و طراحی سازههای فولادی و بتنی (در حد اطلاعات دانشگاهی) *
• ضوابط و مقررات مربوط به نظام فنی و اجرایی کشور*
نکات:
• * برای موارد ذکر شده منابع معتبر علمی و حرفهای موردنظر بوده و منبع خاصی معرفی نمیگردد.
• تذکر۱: منظور از مباحث، مباحث مقررات ملّی ساختمان میباشد.
• تذکر۲: در صورت تناقض بین مباحث مقررات ملّی ساختمان و سایر مدارک فنی و یا کتابهای راهنمای مباحث، مباحث مقررات ملّی ساختمان ملاک عمل خواهد بود.
• تذکر۳: به غیر از ویرایشهای یاد شده در مباحث مقررات ملّی ساختمان اشاره شده در فوق، برای سایر مدارک و منابع فنی اعلام شده آخرین نسخه معتبر ملاک عمل خواهد بود.
• تذکر۴: به همراه داشتن جداول پروفیلهای ساختمانی در جلسهی آزمون الزامی است.
• تذکر۵: در صورت وجود راهنما برای مباحث مقررات ملی ساختمان اشاره شده در موارد فوق، این راهنما هم جز مواد آزمون محسوب میشود.
8. ظرفیت کار در هر صلاحیت
باتوجهبه سیستم ارجاع کار نظارت که توسط نظام مهندسی و بر اساس تعداد مهندسین فعال در هر منطقه، ظرفیت و پارامترهای مختلف صورت می گیرد و افزایش تعداد ناظرهای عمران، متأسفانه در بسیاری از موارد تعداد کارهای ارجاع شده در طول سال بسیار کمتر از حد مجاز ظرفیت است.
سیستم اخذ کار طراحی نیز خارج از بحث ماده 33 بوده و برای دریافت کار، داشتن ارتباطات و آشناهای مخصوص به خود بسیار تأثیرگذار است.
در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان متراژی که در هر پایه میتوان گرفت بر اساس پایه و نوع صلاحیت و میزان امتیاز در یک سال ظرفیت هر رشته مشخص شده است.
9. زمان موردنیاز مطالعه برای گرفتن هر کدام از پروانه های نظام مهندسی
معمولاً برای شرکت در آزمونهای نظارت و اجرا بسته به شرایط، میتوانید حداقل از 3 ماه قبل آزمون مطالعه را شروع کنید تا در این آزمونها به موفقیت برسید. اما برای شرکت در آزمون محاسبات این مدتزمان کافی نیست و با توجه به پایه معلومات دانشگاهی، حداقل از 6 ماه قبل آزمون باید مطالعه را شروع کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه مطالعه آزمون، به مقاله روش صحیح مطالعه برای موفقیت در آزمون محاسبات نظام مهندسی مراجعه کنید.
10. نحوه و شرایط ارتقای پایه
فارغالتحصیلان رشته عمران میتوانند بعد از گذشت 3 سال از مدرک کارشناسی، یا 2 سال از مدرک کارشناسی ارشد و یا 1 سال از مدرک دکترای خود در آزمون نظاممهندسی شرکت کنند. با قبولی در آزمون نظاممهندسی پروانه اشتغال به کار پایه 3 صادر میشود.
مهندسانی که دارای این پروانه باشند طبق ماده ۱۱ قانون نظاممهندسی پس از گذشت ۴ سال میتوانند از پایه ۳ به ۲ و پس از گذشت ۵ سال دیگر از پایه ۲ به ۱ ارتقا پیدا کنند. شرایط ارتقای پایه به این صورت است که مهندسین باید در یکسری دورهها و کلاسها شرکت کنند و سپس آزمون گرفته میشود. در صورت حضور در کلاسها و قبولی در آزمون میتوانند ارتقای پایه داشته باشند.
11. پرسش و پاسخ
برای مقطع کارشناسی ارشد: 2 سال
برای مقطع دکتری: 1 سال
نتیجه گیری
در این مقاله در خصوص شرایط آزمونهای نظام مهندسی در پایه سوم و مزایا و معایب هر کدام به اختصار مواردی مهمی را مطرح کردیم. همانگونه که ملاحظه کردید، پاسخ این پرسش که «کدام پروانه نظام مهندسی بهتر است؟» را نمیتوان به روشنی پاسخ داد و در واقع نمی توان یک نسخه واحد را برای همه پیچید.
با اینحال ما در این مقاله سعی کردیم، با پرداختن به شرایط کاری، معایب و مزایای هر کدام از صلاحیتها، ذهن خواننده را به این نکته معطوف نماییم که او با در نظر گرفتن شرایط و تمایلات درونی خود و انتظاراتی که از نوع و محیط کاری آینده خود دارد، نسبت به انتخاب پروانه اشتغال مناسب خود اقدام و برای آزمون مربوطه آمادگی پیدا کند.
منابع
- کتابخانه آنلاین عمران
- مبحث دوم مقررات ملی ساختمان
- دستورالعمل ثبتنام آزمونهای ورود به حرفه مهندسان، کاردانهای فنی ساختمان و معماران تجربی
- تجارب شخصی نویسندگان
مسیر یادگیری برای حرفه ای شدن
- 1
- 2
- بررسی انواع پروانه های نظام مهندسی عمران (مزایا، معایب، درآمدها)
- 4
- 5
- 6
- 6+
مطلبی میخواهید که نیست ؟ از ما بپرسید تا برایتان محتوا رایگان تولید کنیم!
- ارسال سوال برای تولید محتوا
سلام وقتتون بخیر
بنده سه سال از مدرک کارشناسی عمران ام میگذره ولی سابقه کار حرفه ای حدودا یکسال میشه بازهم میتونم در آزمون شرکت کنم یا سابقه کاری اجباریه؟
پاسخ دهید
با سلام.
میتونین عزیز.
بعد اینکه انشالله قبول شدین
بهتون یه فرم میدن که دو تا مهندس مهر و امضا کنن حله.
پاسخ دهید
سلام مهندس عزیز وقت تون بخیر
فقط گذشت سه سال از مدرک تون کافیه و نیاز به سابقه کار حرفه ای نیست.
پاسخ دهید
سلام خانم مهندس بنده در مقطع کاردانی وکارشناسی رادیولوژی تحصیل کردم .شرایط ادامه تحصیلی در رشته عمران برای بنده چطوریه .ایا میتونم کاردانی به کارشناسی ادامه تحصیل بدم .ایا تطبیق واحد عمومی وپایه را برام انجام میدن .ایا بعدا میتوانم در نظام جذب بشم ..ممنون میشم هر گونه اطلاعاتی که دارین راهنمایی بفرماین
پاسخ دهید
سلام و عرض ادب مهندس عزیز
صرفا جهت اخذ مدرک می تونید بخونید ، ولی عملا عضو نظام مهندسی نمیتونید بشید و کاربرد عملی براتون نداره.
موفق و مانا باشید
پاسخ دهید
سلام
وقتتون بخیر
من به تازکی مدرک کارشناسی ارشد سازه رو گرفتم، میخواستم ببینم تفاوتی وجود داره که الان با مدرک کارشناسی بخوام آزمون رو شرکت کنم؟ امتیاز مدرک ارشد سازه نسبت به کارشناسی عمران توی نظام مهندسی چیه؟
پاسخ دهید
سلام مهندس وقت تون بخیر ؛ قبلا از نظر پایه قبولی متفاوت بود، ولی در حال حاضر فرقی نمیکنه کلا با چه مدرکی شرکت کنید
پاسخ دهید
سلام وقت شما بخیر
من دارای مدرک کارشناسی ناپیوسته مهندسی تکنولوژی عمران – عمران و کاردانی ناپیوسته کارهای عمومی ساختمان هر دو با معدل بالای ۱۹ هستم مستحضرید که کلمه تکنولوژی صرفا بیانگر ناپیوسته بودن مدرک کارشناسی می باشد و مدرک بنده (مهندسی عمران – تکنولوژی عمران) هم نیست و سر فصل دروس هم باتوجه به اصلی بودن مقاطع کاردانی و کارشناسی فوق با سر فصل دروس کارشناسی پیوسته مهندسی عمران – عمران مطابقت دارد و حتی واحدهای بیشتری هم اخذ میشود.
سوال بنده در خصوص کد پروانه و حداکثر پایه و صلاحیتهای که با شرایط بنده امکانپذیر هست و اینکه آیا امکان تغییر کد پروانه و پایه بالاتر در صورت اخذ مدرک ارشد سازه یه ژئوتکنیک یا زلزله وجود دارد؟
متشکرم
پاسخ دهید
با سلام وقت تون بخیر مهندس عزیز ، با کارشناسی، محاسبات رو فقط تا پایه ۲ میتونید داشته باشین. اگه ارشد سازه یا زلزله بگیرن میتونن پایه ۱ هم بگیرید.
پاسخ دهید
سلام مهندسی عمران گرایش آب میتوانم برای پروانه شرکت کنم؟ برای چه پروانه اقدام کنم؟
پاسخ دهید
سلام مهندس وقت تون بخیر ، کارشناسی عمران دارید و ارشدتون گرایش آب هست؟
پاسخ دهید
سلام من هم کارشنناسی عمران دارم هم کارشناسی معماری میتوانم همزمان سهمیه ۸ هزار متر برای عمران و ۸ هزار متر برای معماری استاده کنم
پاسخ دهید
سلام مهندس جان وقت تون بخیر ، همزمان در دوشاخه نمیتونید فعالیت داشته باشید.
پاسخ دهید
سلام وقتتون بخیر ببخشید بعد از قبولی در آزمون محاسبات حدودا چقدر میشه درآمد داشت ؟
پاسخ دهید
سلام وقت بخیر مهندس عزیز معمولا ۳ الی ۶ ماه حداکثر طول میکشه پروانه واستون صادر بشه، میزان زمان بستگی به عوامل زیادی داره از جمله شهر محل سکونت و سازمان نظام مهندسی محل اقامت تون ، تعداد پروژه ها و …
پاسخ دهید
سلام ،من کاردانی نقشه برداری ژئودزی دارم لیسانس عمران اجرایی میتونم پروانه نظام بگیرم ؟
پاسخ دهید
سلام مهندس وقت بخیر ، فقط نظارت و اجرا رو احتمالا میتونین بگیرید.
پاسخ دهید
با سلام بنده کاردانی عمران نقشه برداری وکارشناسی ناپیویسته عمران اجرایی دارم میتونم تو نظرات واجرا پروانه بگیرم؟
پاسخ دهید
سلام بله مهندس می تونین
پاسخ دهید
با عرض سلام و ارادت
خواستم بدونم که با کاردانی عمران و کارشناسی ناپیوسته مهندسی تکنولوژی ساختمان چه پروانه ای میتونم بگیرم
با تشکر
پاسخ دهید
سلام مهندس برای هر دو پروانه می توانید اقدام کنید، برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به سازمان نظام مهندسی استان تان مراجعه نمایید.
پاسخ دهید