اسپیسر چیست؟ معرفی انواع اسپیسر، کاربردها، مزایا و معایب آن

آیا تا به حال به اهمیت اسپیسر و تاثیر آن بر رفتار و عملکرد سازه‌ها فکر کرده اید؟ کدام یک از انواع اسپیسر در ساختمان مناسب بوده و طول عمر بیشتری دارد؟

اسپیسر یا فاصله گذار، یکی از المان‌های حیاتی و پرکاربرد در صنعت ساختمان‌سازی و طراحی سازه های بتن آرمه به‌شمار می‌رود. این المان‌ها اگرچه در ابعاد کوچکی ظاهر می‌شوند، اما نقش بسیار مهمی در محافظت از اعضای سازه‌ ای از جمله دال، تیر، دیوار بتن‌آرمه و ستون را دارند و به نوعی نقش محافظتی را اجرا می کنند.

از این رو با توجه به اهمیت این موضوع ما در این مقاله جامع به معرفی انواع اسپیسرها از جمله انواع اسپیسر بتنی، اسپیسر فلزی و… پرداخته و مزایا، معایب و کاربرد هرکدام از آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. با شناخت بهتر این المان­ها به راحتی می­ توان نوع مناسب اسپیسر را انتخاب کرد و در اعضای بتن‌آرمه بکار برد.

لازم به ذکر است که نادیده گرفتن اهمیت این اسپیسرها در ساخت اعضای بتن‌آرمه و عدم توجه به اشکالات اجرایی سازه می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد.

⌛ آخرین به روز رسانی: 8 آذر 1402

📕 تغییرات به روز رسانی: انتشار جدید

1. اسپیسر چیست؟

استفاده از سازه ای که کار طراحی و اجرای آن تمام شده و به مرحله بهره برداری رسیده است، جذاب و آسان می باشد. اما زمانی این موضوع جذاب تر به نظر می رسد که بدانیم از چه ابزاری برای ساخت این سازه استفاده شده است و ابزارهای استفاده شده چه اهمیتی دارند. یکی از مهم ترین ابزاری که در صنعت ساختمان سازی مورداستفاده قرار می گیرد، اسپیسر می باشد که با نام های دیگری همچون کاور میلگرد یا بتن، لقمه بتن یا فاصله نگهدار شناخته می شود.

اسپیسر ازنظر لغوی به معنای فاصله گذار یا فاصله انداز می باشد. ازجمله کاربرد اسپیسرها می توان به رعایت پوشش میلگردها در سازه هایی همچون دال ها و دیوارها، سدسازی و تونل سازی، ایجاد فاصله بین قالب بتن و خاموت و … اشاره کرد. یکی از مهم ترین دلایل استفاده از اسپیسرها در هنگام ساخت سازه ایجاد فاصله میان میلگرد و بتن می باشد. درواقع ایجاد فاصله بین بتن و میلگرد موجب می شود که از میلگرد دربرابر ناملایمات آب وهوایی محافظت شود. در شکل 1 نمونه ای از انواع اسپیسرها آورده شده است.

شکل 1- نمونه هایی از انواع اسپیسرها

2. دلایل استفاده از اسپیسر در ساختمان و کاربرد آن

همانطورکه در بخش قبل اشاره شد، درصورتیکه میلگرد در مجاورت مواد شیمیایی همچون سولفات و شرایط محیطی مرطوب قرار بگیرد، دچار خوردگی و زنگ زدگی می شود. این موضوع خسارات زیان باری به سازه وارد می کند. یکی از دلایل استفاده از اسپیسر، ایجاد پوششی بر روی میلگردها و محافظت از آن ها در برابر شرایط آب و هوایی گوناگون می باشد؛ بنابراین در ساخت بتن مسلح به منظور افزایش راندمان کار به میزان قابل توجهی از اسپیسرها استفاده می شود.

عملکرد اسپیسر در بتن مسلح بدین صورت است که اگر وسیله ای موجب حرکت شبکه میلگرد در بتن مسلح شود، اسپیسر می تواند موجبات کنترل آن را فراهم کند و باعث ثابت ماندن آن شود. در سازه-های سنگین همچون فونداسیون و مقاطع بتنی حجیم که از آرماتورهای قطر بزرگ استفاده شده است، فشار ناشی از آرماتورها به این مقاطع بیشتر است؛ بنابراین استفاده از اسپیسرها برای تحمل فشار ناشی از آرماتورها بسیار مناسب می باشد. همچنین دلایل دیگری که باعث استفاده از این ابزار در ساختمان سازی می شود، مقرون به صرفه بودن و کارآمد بودن این قطعه می باشد. درصورتیکه از اسپیسرها استفاده نشود مشکلات بسیاری پدید می آید که به عنوان نمونه می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

1) چسبیدن آرماتور به بتن
2) بیرون زدگی آرماتورها

بنابراین نتیجه می گیریم استفاده از اسپیسرها در افزایش طول عمر سازه نیز تأثیرگذار می باشد.

1.2. مزایای استفاده از اسپیسر

به طورکلی استفاده از اسپیسر مزایای بسیاری به همراه دارد که به عنوان نمونه ای از مزایای به کار بردن این عضو در ساخت سازه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جهت استفاده از اسپیسر نیازی به نیروی انسانی متخصص نمی باشد.
• موجب کاهش هزینه ساخت وساز می شود.
• موجب جلوگیری از تکان خوردن میلگردها می شود.
• حمل و نقل و استفاده از اسپیسر آسان می باشد.
• استفاده از اسپیسر در افزایش سرعت کار نیز تأثیرگذار می باشد.
• برخی اسپیسرها دارای وزن سبکی بوده و مقرون به صرفه می باشند.
• استفاده از اسپیسر موجب تولید یک سطح یکپارچه بر روی آرماتور می شود و از زنگ زدگی و خوردگی آرماتور جلوگیری می کند.

2.2. معایب استفاده از اسپیسر

اسپیسرها علاوه بر مزایایی که دارند، دارای معایبی نیز می باشند. نمونه ای از این معایب عبارتند از:

• برخی اسپیسرها به علت جنس نامطلوبی که دارند دربرابر حرارت مقاومت کمی دارند.
• برخی از اسپیسرها دارای وزن بالایی می باشند.
• در انتخاب اسپیسر مناسب باید دقت بسیاری شود؛ زیرا در برخی موارد همچون اسپیسرهای فلزی به نیرو و زمان بیشتری برای به کار بردن این اسپیسرها نیاز می باشد.

3. تاریخچه اسپیسر میلگرد

در سال 1904 جولیا مورگان که به عنوان پیشگام استفاده از بتن مسلح شناخته می شود، اولین سازه بتن آرمه خود را به نام ال کامپانیل در کرانه خلیج سانفرانسیسکو احداث کرد. سازه ساخته شده یک برج ناقوس 22 متری در حوزه کالج میلز بود. این سازه در زلزله سال 1906 سانفرانسیسکو بدون هیچ فروریزشی باقی ماند که این اتفاق باعث شهرت او شد. دلیل فرونریختن این سازه، استفاده از ابزاری مشابه اسپیسرهای میلگرد می باشد. از این رو در سال 1906 انجمن ملی مصرف کنندگان سیمان و بتن مسلح در مقررات استاندارد ساختمان (NACU) روش های استفاده از اسپیسر میلگرد را به تفصیل توضیح دادند.

4. انواع اسپیسر میلگرد

جهت ایجاد یک فاصله دقیق بین قالب و میلگرد از انواع اسپیسر که براساس جنس، ابعاد، شکل و مقاومت های مختلفی دسته بندی شده-اند، استفاده می شود. انتخاب اسپیسر موردنیاز بستگی به نظر طراح و پیمانکار دارد که بسته به مقدار بار وارده و نوع سازه اقدام به انتخاب اسپیسر موردنیاز می کنند. به منظور دسته بندی اسپیسرها معیارهای متعددی وجود دارد که ازجمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1) دسته بندی براساس جنس ماده اولیه
2) دسته بندی براساس محل مورد استفاده
3) دسته بندی براساس کاربرد
4) دسته بندی براساس اندازه
5) دسته بندی براساس شکل ظاهری
6) دسته بندی براساس میزان تحمل بار

1.4. دسته‌بندی براساس جنس ماده اولیه

یکی از شاخص ترین روش های دسته بندی اسپیسرها، دسته بندی براساس جنس مواد اولیه می باشد؛ زیرا این مسئله ممکن است هم بر مقدار بار وارده و هم بر هزینه های لازم برای تهیه این ابزار تأثیرگذار باشد. در زمان های گذشته برای ایجاد فاصله میان بتن و آرماتور از مصالحی همچون چوب، سنگ و آجر استفاده می کردند که باتوجه به ساختاری که داشتند، مقاومت خوبی از خود نشان نمی دادند و با گذشت زمان دچار شکستگی می شدند.

استفاده از سنگ، به دلیل وجود آهک که باعث پوسیدگی میلگرد می‌شود و همچنین استفاده از آجر، به علت پوسیده شدن در زیر آرماتورها به عنوان اسپیسر ممنوعه شناخته می شوند. ازطرفی پوششی که این اسپیسرها بر روی میلگردها ایجاد می کردند، یکنواخت و یک دست نبود که نتیجه آن خوردگی میلگردها می شد. در شکل زیر، مورد (الف و ب) نمونه هایی از به کار بردن این اسپیسرهای ممنوعه آورده شده است. همچنین نتایج حاصل از به کار بردن این اسپیسرهای ممنوعه در شکل پ نشان داده شده است.

شکل 2-نمونه ای از انواع اسپیسرهای ممنوعه

امروزه با تولید انواع مختلف اسپیسرها این مشکلات حل شده و مردم دغدغه های گذشته را ندارند؛ زیرا استفاده از اسپیسرهای جدید باعث ایجاد یک سطح صاف و هموار می شود. این اسپیسرها دارای وزن سبکی بوده و مقرون به صرفه می باشند. ازجمله نکات مهمی که در انتخاب اسپیسر ازنظر جنس نقش اساسی دارد، وزن سبک و مقرون به صرفه بودن می باشد. انواع اسپیسر ازنظر جنس عبارتند از:

• اسپیسر پلاستیکی
• اسپیسر بتنی
• اسپیسر فلزی
• اسپیسر فیبری

1.1.4. اسپیسر پلاستیکی

اسپیسر پلاستیکی یکی از پرکاربردترین و رایج ترین نگهدارنده هایی است که در پروژه های بزرگ و کوچک ساختمانی برای ثابت نگهداشتن میلگردها از آن استفاده می شود. پروسه تولید این اسپیسرها نسبت به سایر اسپیسرها سرعت بالاتری داشته و می توان این اسپیسرها را در اشکال گوناگونی تولید کرد. اسپیسرهای پلاستیکی از مواد پلاستیکی بازیافتی با پایه ی پلی الفینی ساخته می شوند که این مواد در مجاورت بتن واکنش خوبی از خود نشان نمی دهند. یکی از مهم ترین و اصلی ترین فاکتورهای طراحی این اسپیسرها، کاور اسپیسر و دستیابی به پایداری موردنیاز می باشد.

اسپیسرهای پلاستیکی هرچقدر نازک تر و ظریف تر ساخته شوند مقاومت خوبی از خود نشان می دهند؛ زیرا هرچقدر ضخامت پلاستیک کمتر باشد، تفاوتی که بین ضریب انبساطی بتن و پلاستیک وجود دارد کمتر به چشم می خورد. این اسپیسرها به علت مواد اولیه شان که از پلاستیک می باشد، به عنوان جزء بیگانه در بتن مسلح به شمار می روند؛ زیرا این اسپیسرها از سازگاری خوبی برخوردار نمی باشند. اسپیسرهای پلاستیکی دارای مزایا و معایبی می باشند که عبارتند از:

1.1.1.4. مزایای استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی

• دارای شکل پذیری آسانی می باشند.
• ازنظر اقتصادی نسبت به سایر اسپیسرها مقرون به صرفه تر می باشند.
• تنوع تولید این اسپیسرها ازنظر شکل ظاهری زیاد می باشد.
• فرآیند تولید این اسپیسرها از سرعت بالاتری برخوردار می باشد.
• این اسپیسرها دارای وزن کم تری می باشند.
• نصب آن‌ها آسان است.
• کار کردن با این اسپیسرها به علت وزن کمی که دارند، بسیار سریع می باشد.

2.1.1.4. معایب استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی

• این اسپیسرها به علت ماهیت پلاستیکی که دارند هیچوقت با بتن سازگار نخواهند شد.
• این اسپیسرها توانایی تحمل بار سنگین را ندارند.
• اسپیسرهای پلاستیکی نسبت به بتن دارای ضریب انبساط و انقباض حدوداً 10 الی 15 برابر بیشتر می باشند. درصورتیکه بتن مسلح دچار تغییرات حرارتی و سرمایی شود، اسپیسر پلاستیکی بطور مداوم ممکن است دچار انبساط و انقباض شود و درصورت زیاد بودن درجه حرارت حتی ممکن است پلاستیک ذوب شود.
• مقاومت خوبی دربرابر مواد شیمیایی ندارند.
• بر اثر عواملی ممکن است در اسپیسر پلاستیکی فضاهای ریزی ایجاد شود که این عمل ممکن است موجبات دستیابی مواد فرساینده و خورنده به بتن و میلگرد را فراهم کند.
• مقاومت فشاری این اسپیسرها نسبت به سایر اسپیسرها پایین می باشد.

🔻اسپیسرهای پلاستیکی در انواع گوناگونی ساخته می شوند که ازجمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اسپیسر کلمپ فیکس (مینی‌فیکس): از این اسپیسر در کارهای سبک و سریع استفاده می شود.
• اسپیسر ماکسیفیکس: از اسپیسر ماکسیفیکس در کارهای متوسط و سنگین استفاده می شود.
• اسپیسر سنگین: اسپیسرهای سنگین در کارهای سنگین و پیچیده بکار می‌روند. همچنین در مواردی که قطر آرماتور بزرگ باشد از این اسپیسرها استفاده می شود.
• اسپیسر دوبل: اسپیسر دوبل در مکان هایی که دارای دو مش باشند (همچون فونداسیون) به کار می رود.
• اسپیسر یوچیر: اسپیسر یوچیر در سقف ها و موارد مشابه استفاده می شود.
• اسپیسر سایدچیر: این اسپیسرها مجهز به گیره های محکم می باشند؛ از این رو، برای سقف ها و کف هایی با وزن متوسط استفاده می-شوند.
• اسپیسر چرخی: اسپیسرهای چرخی مصارف بسیاری دارند و در دیوارها، ستون ها و بتن ریزی های عمودی بسیار مورد استفاده قرار می-گیرند.

شکل3- نمونه‌هایی از اسپیسر پلاستیکی

2.1.4. اسپیسر بتنی

اسپیسرهای بتنی بعد از اسپیسرهای پلاستیکی مرسوم ترین و رایج ترین نوع اسپیسرها به شمار می روند. اسپیسرهای بتنی به علت جنس بتنی که دارند، سازگاری خوبی با بتن مسلح داشته و ضریب انبساط و انقباض حرارتی این اسپیسرها با بتن مسلح تقریباً یکسان می باشد. این محصول به علت جنس اولیه بسیاری از ضعف های اسپیسر پلاستیکی را ندارد؛ از این رو عواملی که موجب آسیب رسیدن به بتن می-شود را به مقدار بسیار زیادی کاهش می دهند. میزان مصرفی اسپیسرهای بتنی را بطور دقیق نمی توان مشخص کرد؛ زیرا فواصل اسپیسرهای بتنی براساس قضاوت مهندسی صورت می گیرد. بر این اساس توصیه می شود این فاصله برابر با 50d_b (d_b قطر میلگرد می باشد) درنظر گرفته شود بطوریکه فواصل آن از یک متر بیشتر نباشد. اکنون به بررسی مزایا و معایب اسپیسرهای بتنی پرداخته می شود.

1.2.1.4. مزایای اسپیسرهای بتنی

• این اسپیسرها دارای ضریب انبساط و انقباض یکسانی با بتن مسلح می باشند. از این رو، تغییر شکل کم تری در گرما و سرما از خود نشان می دهند.
• مقاومت این اسپیسرها بسیار بالا بوده و آسیب وارده به بتن را به حداقل مقدار ممکن می رسانند.
• این اسپیسرها از چسبندگی بالایی برخوردار می باشند.
• اسپیسرهای بتنی به علت جنس بتنی که دارند می توانند تعداد درز و شکاف را به حداقل مقدار ممکن یا حتی به صفر برسانند.

2.2.1.4. معایب اسپیسرهای بتنی

• وزن این اسپیسرها به دلیل اینکه از بتن ساخته شده اند، زیاد می باشد.
• هزینه ساخت این اسپیسرها نسبت به اسپیسرهای پلاستیکی بیشتر است. از این رو، ازنظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشند.
• مدت زمان لازم برای تولید این اسپیسرها زیاد می باشد.
• جهت نصب این اسپیسرها ممکن است از گیره های پلاستیکی استفاده می شود. به دلیل اینکه این گیره ها به طور کامل به داخل بتن فرو نمی روند و فقط 5 میلی متر از آن وارد بتن می شود، در عملکرد خوب اسپیسر تأثیر بدی می گذارد.

🔻اسپیسرهای بتنی دارای انواع متعددی هستند که ازجمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

▪️ اسپیسر بتنی بدون سیم: از این اسپیسر به منظور نگهداری میلگردهای تقویتی افقی استفاده می شود.

▪️ اسپیسر بتن با سیم فولادی: این اسپیسرها دارای گیره های فولادی هستند. ازجمله مزایای مهم این نوع اسپیسرها نصب سریع و آسان می باشد. استفاده از این

اسپیسرها در میلگردهای تقویتی عمودی موجب ایجاد پوشش بتن مناسب می شود.

▪️ اسپیسر بتن با شیار وسط: این اسپیسرها دارای گیره های فولادی 2 میلی متری هستند. وجود یک شیار در میلگردهای نازک تقویتی، پوشش بتنی موردنیاز را تأمین می کنند.

▪️ اسپیسر بتن با گیره پلاستیک: این اسپیسرها مجهز به گیره های پلاستیکی می باشند که کامل به میلگردهای تقویتی وصل می شوند و پوشش بتن را فراهم می کنند. یکی از معایب این اسپیسرها جنس گیره ها می باشد که به دلیل پلاستیکی بودن سازگاری خوبی با بتن ندارند.

▪️ اسپیسر بتنی مثلثی: از اسپیسرهای مثلثی در مش های تقویتی افقی استفاده می شود. این اسپیسرها بخاطر ساختاری که دارند پوشش بتنی یکنواختی را ایجاد می کنند.

▪️ اسپیسر بتن با گیره قلاب دار: جهت نگهداری مش های عمودی از این اسپیسرها استفاده می شود و یکی از مزایای قابل توجه این اسپیسرها نصب آسان می باشد.

▪️ اسپیسر بتنی مثلثی مقعر: اسپیسرهای بتنی مثلثی مقعر در تمام جهت ها پایداری موردنیاز را تأمین می کنند و با استفاده از دو گیره به میلگرد متصل می شوند.

▪️ اسپیسر چهارگوش: از این اسپیسرها جهت نگهداری میلگرد در شبکه های افقی سنگین استفاده می شود.

▪️ اسپیسر مارپیچ شیاردار: این اسپیسر در شبکه مش افقی کاربرد دارد و فقط در نقاط محدودی با قالب تماس دارد.

▪️ اسپیسر بتن ریلی: این نوع از اسپیسر بتنی در شبکه های مش که دارای ظرفیت باربری سنگین هستند، استفاده می شود. ازجمله مزایای این اسپیسرها می توان به پیوستگی خوب با بتن، محافظت از قالب، نصب سریع و مطمئن اشاره کرد.

▪️ اسپیسرها با شکل و اندازه خاص: از این نوع اسپیسرهای بتنی جهت ایجاد به هم پیوستگی کامل با شبکه تقویتی استفاده می شود. این اسپیسرها دارای سرعت و کارایی بسیار بالایی می باشند که جزو مزایای این اسپیسرها شناخته می شود. مقاومت فشاری قابل تحمل برای این اسپیسرها بالاتر از 100 نیوتن بر میلی متر مربع می باشد و همچنین این اسپیسرها مقاوم در برابر شرایط اسیدی، یخ زدن و کاهش جذب آب می باشند.

▪️ اسپیسر بتن دایره ای: از این فاصله نگهدارها در شبکه های تقویتی استفاده می شود و دو شبکه را در مدت زمان کمی بهم متصل می-کنند.

▪️ اسپیسر دیوار: ظاهر این اسپیسرها بدین صورت است که دارای لبه می باشند و این عمل خطر مسدود شدن بتن ریزی را به مقدار زیادی کاهش می دهند.

▪️ اسپیسر بتن با مقاومت در برابر افزایش دما یا یخ زدن: این اسپیسرها در پل هایی که در معرض تغییرات آب وهوایی همچون افزایش شدید دما و یخ زدگی هستند، استفاده می شود؛ زیرا این اسپیسرها مقاومت کافی درمقابل این ناملایمات آب وهوایی را دارند.

▪️ اسپیسر بتن با مقاومت دربرابر حملات اسیدی: در ساخت این اسپیسرها از موادی استفاده شده که در برابر محیط های اسیدی مقاومت خوبی دارند. مزیت استفاده از این اسپیسرها بدین صورت است که شبکه های تقویتی را در مقابل حملات اسیدی مقاوم تر کرده و نسبت به سایر اسپیسرهای معمولی طول عمر سازه را افزایش می دهند. از این اسپیسرها در سازه هایی همچون برج های خنک کننده و نیروگاه ها استفاده می شود.

شکل4- نمونه‌هایی از اسپیسرهای بتنی

3.1.4. اسپیسر فلزی

این اسپیسرها همانطور که از اسمشان مشخص است، از فلز ساخته شده اند. اسپیسرهای فلزی در محل هایی همچون بالا و پایین کف، سقف و دیوار استفاده می شود. همچنین با استفاده از این اسپیسرها می توان فاصله میان میلگردها را تضمین کرد. اسپیسرهای فلزی به-دلیل اینکه از فولاد ساخته می شوند، سازگاری خوبی با سازه های بتنی دارند. اسپیسرهای فلزی باید بادقت طراحی شوند تا میلگردها بتوانند به راحتی بر روی آن ها قرار بگیرند. مزایا و معایب این اسپیسرها عبارتند از:

1.3.1.4. مزایای اسپیسرهای فلزی

• اسپیسرهای فلزی به علت اینکه از فلز یا مفتول ساخته می شوند، سازگاری خوبی با بتن مسلح دارند.
• مقاومت فشاری این اسپیسرها نسبت به نوع پلاستیکی بسیار زیاد می باشد.
• می توان در ابعاد و اندازه های گوناگونی اقدام به ساخت این اسپیسرها کرد.
• سختی این اسپیسرها چشمگیر می باشد.
• این اسپیسرها از انعطاف پذیری خوبی برخوردار هستند.

2.3.1.4. معایب اسپیسرهای فلزی

• وزن این اسپیسرها زیاد است.
• ازنظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشند.
• درصورتیکه در طراحی این اسپیسرها دقت کافی صورت نگیرد، ممکن است موجبات جابجایی میلگرد را فراهم کنند.

شکل5 – نمونه ای از اسپیسر فلزی

نکته: نوع دیگری از اسپیسرهای فلزی وجود دارد که در صنعت ساختمان سازی آن را با نام خرک می شناسند. میلگرد خرک نوعی میلگرد می باشد که پس از اجرای مش زیرین فونداسیون روی آن قرار داده می شود تا مش فوقانی فونداسیون بر روی آن قرار بگیرد. نحوه اجرای این نوع اسپیسر بصورتی است که در قسمت بالای آن مش فوقانی فونداسیون قرار می گیرد و در ناحیه پایینی دو پاشنه برخلاف هم، بر روی مش پایینی قرار می گیرد. این میلگرد کاربردی در سازه ندارد، کاربرد اصلی آن درفونداسیون می باشد. از این میلگرد همچنین در محل هایی استفاده می شود که تراکم میلگردهای تقویتی زیاد باشد.

شکل6 – نمونه ای از به کارگیری خرک به عنوان اسپیسر

نکته: علاوه بر تمام موارد نام برده شده درمورد اسپیسرهای فلزی، نوع دیگری از اسپیسرها وجود دارند که با نام رامکا در صنعت ساختمان سازی شناحته می‌شوند. این میلگرد به پاشنه بتن معروف است. میلگرد رامکا یک مقطع فولادی است که دارای آج می باشد. کاربرد رامکا در ساختمان ها برای هم راستا نگه داشتن قالب ستون ها می باشد. این میلگرد نام برده شده دارای قطری حدود 10 الی 12 میلی متر می باشد و طول آن با بُعد ستون برابر می باشد.

انواع اسپیسرهای نام برده شده قطعاتی هستند که به منظور ایجاد یک پوشش بتنی مناسب بکار می‌روند، اما میلگرد رامکا علاوه بر تأمین این فاصله، با هدف کنترل کردن هم محوری ستون ها در یک راستا مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت استفاده از رامکا ممکن است انتهای میلگرد مشخص باشد و موجب زنگ زدگی و سرایت پوسیدگی به سایر نواحی آرماتورهای ستون شود که این پدیده مشکلات بسیاری را به وجود می آورد. جهت جلوگیری از بروز این مشکل از اسپیسر رامکا که مجهز به یک کلاهک می باشد، استفاده می کنند. این عمل از انتقال زنگ زدگی به داخل بتن جلوگیری می کند.

شکل 7- نمونه ای از به کارگیری رامکا در ستون به همراه کلاهک

4.1.4. اسپیسر فیبری

نوع دیگری از اسپیسرها وجود دارند که با نام اسپیسر فیبری شناخته می شوند. جنس این اسپیسرها از بتن الیاف دار است و از تراکم بالا و تخلخل کمی برخوردار می باشند و هیچ ترک مویی بین اسپیسر و بتن ایجاد نمی شود. همچنین الیاف مورد استفاده در این نوع اسپیسرها می توانند از جنس شیشه یا فولاد باشند. مزایا و معایب این اسپیسرها عبارتند از:

1.4.1.4. مزایای اسپیسرهای فیبری

• این اسپیسرها از مقاومت فشاری خوبی برخوردار هستند.
• دربرابر مواد شیمیایی مقاومت خوبی از خود نشان می دهند.
• میزان تخلخل و درز در این نوع اسپیسرها محدود می باشد.

2.4.1.4. معایب اسپیسرهای فیبری

• به دلیل وجود بتن در ساختار این اسپیسرها از وزن بیشتری برخوردار می باشند.
• هزینه و مدت زمان لازم برای ساخت این اسپیسرها زیاد می باشد.

شکل 8- نمونه هایی از اسپیسر فیبری

2.4. انواع اسپیسر براساس محل مورد استفاده

در بخش های مختلفی از یک سازه که در آن ها عملیات بتن ریزی رخ می دهد باید از فاصله گذار یا اسپیسرها استفاده شود. از این رو، اسپیسرها براساس محلی که قرار می گیرند به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:

▪️ اسپیسر فونداسیون (پی): این نوع اسپیسرها باتوجه به نوع فونداسیون و محل قرارگیری میلگردها انواع مختلفی دارند که می-توان این اسپیسرها را به دو گروه عمودی و افقی تقسیم بندی کرد. در ادامه به بررسی کامل هرکدام از اسپیسرهای عمودی و افقی می پردازیم.

▪️ اسپیسر دیواری: نوع دیگری از اسپیسرها وجود دارند که در دیوارها مورد استفاده قرار می گیرند. این اسپیسرها مزایای بسیاری دارند که یکی از مهم ترین مزیت ها جلوگیری از زنگ زدگی میلگردها می باشد.

▪️ اسپیسر ستونی: باتوجه به اینکه ستون ها در انواع مختلفی ساخته می شوند و دارای سطح مقطع دایره ای یا مستطیلی هستند، تنوع این اسپیسرها نیز زیاد می باشد. از این اسپیسرها در مکان های متعددی همچون ستون ساختمان، لوله های سیمانی بزرگ و ستون زیرگذر و روگذر استفاده می شوند.

▪️ اسپیسر سقف: نوعی اسپیسرهای افقی وجود دارد که میلگرد را در قسمت های فوقانی و تحتانی بصورت آویزان نگه می دارند.

شکل 9- انواع اسپیسر ازنظر محل استفاده

3.4. انواع اسپیسر از نظر کاربرد

اسپیسرها را براساس محلی که مورد استفاده قرار می گیرند به دو گروه کفی (افقی) و دیواری (عمودی) دسته بندی می کنند. اکنون به معرفی هرکدام از گروه های اسپیسر نام برده شده می پردازیم:

1.3.4. انواع اسپیسر کفی (افقی)

اسپیسر کفی به اسپیسری گفته می شود که بر روی سطح زمین قرار می گیرد. این نوع از اسپیسرها خود نیز انواع گوناگونی دارند که عبارتند از:

1.1.3.4. اسپیسر هاردفیکس (Hard Fix)

اسپیسرهای هاردفیکس جزو اسپیسرهای سنگین بوده و کاربرد بسیاری دارند. از این اسپیسرها در سطوح افقی، کف های پرتراکم (نواحی که تراکم میلگرد زیاد است) و در سازه های سنگین استفاده می شود. ازجمله موارد استفاده شده از این اسپیسرها می توان به فونداسیون ها، تیرها، شناژها و کف های حجیم اشاره کرد.

اسپیسر هاردفیکس برای شبکه های میلگردی سنگین، فوق سنگین و برای میل‌گردهایی که دارای قطر حداقل 14 میلی متر می باشند، مورد استفاده قرار می گیرند. این اسپیسرها توانایی تحمل بار نقطه ای تا 350 کیلوگرم را دارند. ظاهر این اسپیسرها بدین صورت است که دارای دو شاخک قفل کن می باشند و می توانند میل‌گردهایی با سایزهای متعدد را درون خود نگهدارند.

شکل10 – اسپیسر هاردفیکس

2.1.3.4. اسپیسر ماکس‌فیکس (Max FIX)

این اسپیسرها در سازه هایی با وزن متوسط تا نیمه سنگین مورد استفاده قرار می گیرند. ازجمله محل هایی که از این اسپیسرها استفاده می شود می توان به تیرها، شناژها و کف هایی با وزن متوسط اشاره کرد. اسپیسرهای ماکس فیکس جزء اسپیسرهای نیمه سنگین به شمار می روند که جهت ایجاد پوشش بتنی 30 تا 75 میلی متر در سازه های متوسط و نیمه سنگین مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین از این اسپیسرها برای نگهداری میلگردهای سایز 8-22 میلی متر استفاده می شود.

این اسپیسرها می توانند بار نقطه ای تا وزن 180 کیلوگرم را تحمل کنند. ظاهر این اسپیسرها بدین صورت است که دارای دو شاخه قفل کن می باشند و می توانند میل‌گردهایی با سایز متوسط را در داخل خود نگهدارند. جهت استفاده از این اسپیسرها، در هر مترمربع دال و کف باید 4 قطعه از این اسپیسر و در هر متر طول 3 قطعه گذاشته شود.

شکل11- اسپیسر ماکس فیکس

3.1.3.4. اسپیسر مینی‌فیکس (Mini Fix)

اسپیسرهای مینی فیکس در محل های متعدد همچون سقف های کامپوزیت، سقف های عرشه فولادی و … استفاده می شوند اما بطورکلی در سقف کامپوزیت و کف سازی که دارای میلگردهای سبک هستند، به کار می روند. این اسپیسرها برای موارد پیش ساخته و بتن ریزی در محل مورد استفاده قرار می گیرند.

اسپیسرهای مینی فیکس برای میل‌گردهایی که دارای قطر 6 میلی متر تا 14 میلی متر می باشند، بکار می‌روند. این اسپیسرها قادر هستند بار نقطه ای تا حداکثر 35 کیلوگرم را تحمل کنند.

شکل 12- اسپیسر مینی فیکس

4.1.3.4. اسپیسر یوفیکس (U Fix)

اسپیسرهای یوفیکس به دلیل عدم وجود شاخک های قفل کن قابلیت نگهداری تمامی میلگردها با انواع سایزها را دارند. نصب این اسپیسرها نسبت به سایر اسپسرها آسان می باشد. در این اسپیسرها چون امکان قفل کردن میلگرد وجود ندارد، استفاده از آن برای سازه-هایی که در آن جابجایی و رفت و آمد زیاد است و بتن ریزی حجیم در آن اتفاق می افتد، پیشنهاد نمی شود.

اسپیسرهای یو فیکس اصولاً در سازه هایی که دارای وزن متوسط می باشند بکار می‌روند و در تیرها، کف های نیمه سنگین و … از آن‌ها استفاده می شود. بار نقطه ای که این اسپیسرها توانایی تحمل کردن آن را دارند برابر با 200 کیلوگرم می‌باشد. از این اسپیسرها در کف های مسطح در هر مترمربع 4 عدد و برای تیرها در هر متر طول 3 عدد استفاده می شود.

شکل 13- اسپیسر یو فیکس

5.1.3.4. اسپیسر دابل‌فیکس (Double Fix)

اسپیسر دابل فیکس اسپیسری می باشند که به منظور ایجاد پوشش دال های بتنی و آرماتورهای دو مش مورد استفاده قرار می گیرند. این اسپیسرها اصولاً در سقف های بتنی که از ضخامت نسبتاً بالایی برخوردار می باشند، به کار برده می شوند. اسپیسرهای دابل فیکس از دو قسمت افقی (پایه) و عمودی (هد) تشکیل شده‌اند. تعداد موردنیاز این اسپیسرها در هر متر مربع 4 عدد می باشد.

شکل 14- اسپیسر دابل فیکس

6.1.3.4. اسپیسر فوق‌سنگین یا سوپر استرانگ (Super Strong)

اسپیسر سوپر استرانگ (SS) برای انواع میلگردها در فونداسیون های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد. اسپیسر فوق سنگین سوپر استرانگ در سازه هایی که بسیار سنگین هستند و قادر به تحمل فشار نقطه ای نیستند مورد استفاده قرار می گیرند. این اسپیسر در سازه-های فوق سنگین، سازه های دریایی و آرماتوربندی های سنگین بکار می‌رود. این اسپیسرها ازنظر اقتصادی مقرون به صرفه می باشند و میزان مصرف این اسپیسرها در هر مترمربع 4 عدد می باشد.

شکل 15- اسپیسر فوق سنگین سوپر استرانگ

7.1.3.4. اسپیسر سایدفیکس (Side FIX)

اسپیسر سایدفیکس اسپیسری است که برای سازه هایی با وزن متوسط همچون تیرها، کف های نیمه سنگین و … مورد استفاده قرار می-گیرند. از این اسپیسرها برای میل‌گردهایی با اندازه های 12 تا 25 میلی متر استفاده می شود. بطورکلی در شبکه های میلگردی که دارای وزن نیمه سنگین می باشند، کاربرد دارند. این اسپیسرها برای بار نقطه ای 200 کیلوگرم طراحی شده اند. ظاهر این اسپیسرها بصورت قفل-کن یکطرفه می باشد و نوعی اسپیسر تقویتی به شمار می روند.

شکل 16- اسپیسر سایدفیکس

8.1.3.4. اسپیسر فلت‌بار (Flat Bar)

از اسپیسرهای فلت بار در سطوح نرم و فرو رونده همچون بلوک های پلی استایرن استفاده می شود. این اسپیسرها در محل هایی که دارای سطوح سبک هستند، کاربردی ندارند؛ زیرا ممکن است صفحه تخت پایینی را دچار ضعف مقطعی نمایند. بهترین مکان برای قرار دادن این اسپیسرها محل تقاطع میلگردها می باشد. این اسپیسرها توانایی جای دادن میل‌گردهایی با قطر 8 الی 16میلی متر را بصورت دو ردیف متقاطع میان فک خود دارند.

شکل 17- اسپیسر فلت بار

9.1.3.4. اسپیسر فلت‌فیکس (Flat Fix)

اسپیسر فلت فیکس به دلیل اینکه دارای کف صاف و تخت می باشند، جهت ایجاد یک لایه پوشش بتنی برای سقف ها و کف های سبک، نرم و فرو رونده همچون فوم های پلی استایرن گزینه مناسبی می باشند و در سطوح سبک کاربردی ندارند. از این اسپیسرها در شبکه ای از میلگردها که دارای قطر 6 الی 14 میلی متر می باشند، استفاده می شود. ازنظر ظاهری این اسپیسرها به اسپیسر مینی فیکس شباهت زیادی دارند.

شکل 18- اسپیسر فلت فیکس

10.1.3.4. اسپیسر راندبیس (Round Base)

اسپیسر راندبیس یکی از انواع اسپیسرهای افقی می باشد. از اسپیسر راندبیس در کف سازی سوله ها، انبارها، کارخانجات و بعضی از سطح-هایی که بنابه دلایلی بتن ریزی با ضخامت کم انجام می شود، استفاده می شود. اسپیسر راندبیس بر روی سطح زمین قرار گرفته و مش-های آماده بر روی این اسپیسرها قرار می گیرند. این نوع از اسپیسرهای افقی ساده و کم هزینه می باشند و برای میلگرد به قطر 22 میلی-متر مناسب هستند.

این اسپیسرها توانایی تحمل بار نقطه ای تا 250 کیلوگرم را دارند. ازجمله ویژگی های منحصر به فرد این اسپیسرها می توان به داشتن سطح بزرگ و محکم، مقرون به صرفه بودن و … اشاره کرد. تعداد مورد استفاده از این اسپیسرها برای کف سازی با وزن شبکه میلگردی و سقف های وسیع با وزن نرمال مش، در هر مترمربع دو عدد می باشد. درصورتیکه وزن مش سنگین باشد، در هر متر مربع 4 عدد از اسپیسر راندبیس باید گذاشته شود.

شکل 19- اسپیسر راندبیس

11.1.3.4. اسپیسر لانگ‌بیس (Long Base)

از این اسپیسر در سطوح وسیع همچون کف سازی سالن های وسیع و محوطه سازی استفاده می شود. همچنین از این اسپیسرها برای مش های از پیش بافته شده نیز استفاده می شود. شکل ظاهری این اسپیسرها بصورت خطی و طولی می باشد و دارای پایه های تنظیم-کننده ارتفاع هستند. از این رو بخاطر این مشخصات نام برده شده، استفاده از این اسپیسرها نسبت به سایر موارد نام برده شده آسان تر می-باشد. این اسپیسر یک قطعه مقرون به صرفه و مناسب برای دال ها، سقف های سبک و قطعات از پیش ساخته شده به شمار می رود. از اسپیسر لانگ بیس برای میل‌گردهایی که دارای قطر 22 میلی متر یا بیش تر هستند، استفاده می شود. تعداد استفاده از این اسپیسر بدین-صورت است که برای کف سازی با وزن شبکه میلگرد نرمال در هر مترمربع 2 عدد و برای کف سازی با وزن شبکه میلگردی نسبتاً سنگین در هر مترمربع 4 عدد می باشد.

شکل 20- اسپیسر لانگ بیس

12.1.3.4. اسپیسر تیرچه تک تقویت

نوع دیگری از اسپیسرها وجود دارد که به منظور ایجاد فاصله بین خرپاهای استفاده شده در تیرچه مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان نمونه می توان به اسپیسر تیرچه تک تقویت اشاره کرد. از این اسپیسر جهت ثابت نگهداشتن میلگرد و جلوگیری از حرکت آن استفاده می شود. درصورتیکه از این اسپیسر استفاده نشود، خسارات زیان باری از لحاظ تغییرشکل خرپاها ایجاد می شود. میزان مصرف این اسپیسرها بدین صورت است که در هر متر طول از خرپا یک عدد اسپیسر قرار داده می شود.

شکل21- اسپیسر تیرچه تک تقویت

13.1.3.4. اسپیسر تیرچه دو تقویت

اسپیسر تیرچه دو تقویت اسپیسری است که جهت نگهداری تیرچه و خرپاهایی که دارای 4 عدد میلگرد می باشند، استفاده می شود. این اسپیسرها قادر هستند دو عدد میلگرد در دو سمت تیرچه و دو عدد در قسمت داخلی را نگهدارند. این اسپیسرها توانایی تحمل مقدار زیادی بار را دارند. میزان مصرف این اسپیسرها نیز برای هر متر طول تیرچه یک عدد می باشد.

شکل 22- اسپیسر تیرچه دو تقویت

2.3.4. اسپیسر دیواری (عمودی)

استفاده از اسپیسر نه تنها در سطوح افقی بلکه در سطوح عمودی نیز توصیه می شود. از اسپیسرهای عمودی برای جلوگیری از تخریب بتن و زنگ زدن میلگرد استفاده می شود؛ درصورتیکه کاور بتنی که روی میلگردها قرار می گیرد به درستی انجام نشده باشد و یا اگر پوشش بتنی کار شده برای تمام سطوح یکسان نباشد، بخشی از بتن دیوارها یا ستون های بتنی می ریزد. نتیجه این عمل نفوذ عوامل مخرب محیطی به داخل بتن بوده و زمینه زنگ زدگی میلگرد را فراهم می کنند و سپس موجب تخریب مقطع بتنی می شوند. نمونه ای از اسپیسرهای عمودی عبارتند از:

1.2.3.4. اسپیسر ویل‌فیکس (Wheel Fix)

اسپیسر ویل فیکس که با نام هایی همچون اسپیسر گرد و اسپیسر خورشیدی نیز شناخته می شوند، در سطوح عمودی همچون دیوارها و ستون ها و مقطع های مدور و … در بتن های درجا و پیش ساخته استفاده می شوند. با استفاده از این اسپیسرها می توان پوشش بتنی 15 الی 100 میلی متر را تولید کرد. ظاهر اسپیسر چرخی ویل فیکس بسیار شبیه چرخ ماشین می باشد که در اطراف خود تعدادی شاخک ها و برجستگی هایی دارد و مانع از لغزش میلگرد حین بتن ریزی و ویبره کردن می شود. همچنین این اسپیسرها دارای یک قفل کن بسیار قوی می باشند.

در این اسپیسرها شبکه های میلگردی بصورت موازی با قالب بتن قرار می گیرند و این عمل مانع از خم شدن آرماتور در داخل قالب می شود. درصورتیکه خاموت یا کمرکش در محیطی خارج از شبکه آرماتور قرار بگیرد، باید فاصله این اسپیسرها از یکدیگر 75 سانتی متر باشد. میزان استفاده از این اسپیسرها بدین صورت است که در هر مترمربع دیوارها و سطوح عمودی باید 3 عدد و در هر 3 متر طول ستون ها حداقل 16 عدد از این اسپیسرها باید کار گذاشته شود.

شکل 23- اسپیسر ویل فیکس

2.2.3.4. اسپیسر ویلسان (Wilson)

این اسپیسر با نام هایی همچون فضاساز خورشیدی نیز شناخته می شود. از اسپیسر ویلسان در سطوح عمودی با وزن متوسط همچون دیوارها، ستون ها، مقاطع مدور، سطوح قالب بندی شده با قالب های لغزنده و بالارونده و … استفاده می شود. این اسپیسر در قسمت بیرونی خود فاقد دندانه است و محیط بیرونی توسط کمان هایی منظم احاطه شده است. از این اسپیسر جهت نگهداری میلگرد با قطر 8 الی 22 میلی متر استفاده می شود.

شکل 24- اسپیسر ویلسان

3.2.3.4. اسپیسر کیج‌فیکس (Cage Fix)

از اسپیسر کیج فیکس برای کارهای عمودی سنگین همچون پایه پل ها، قالب های لغزنده، قالب های بالارونده، سازه های دریایی و تمامی سازه های بتنی عمودی سنگین استفاده می شود. این اسپیسرها همچون اسپیسرهای ویل فیکس ظاهری همچون یک چرخ اتومبیل دارند که در مرکز خود مجهز به یک قفل کن می باشند. اما برخلاف اسپیسرهای ویل فیکس هیچ شاخکی در اطراف خود ندارند. از این اسپیسرها برای نگهداری میلگردهای که دارای قطر 8 الی 12 میلی متر می باشند استفاده می شود.

شکل 25- اسپیسر کیج فیکس

3.3.4. انواع اسپیسر از نطر اندازه

یکی دیگر از معیارهایی که براساس آن می توان اقدام به دسته بندی اسپیسرها کرد، اندازه اسپیسر می باشد. اسپیسرها براساس سایزهایی که دارند در مکان ها و پروژه های متعددی مورداستفاده قرار می گیرند. انواع اسپیسر ازنظر سایز عبارتند از:

1.3.3.4. اسپیسر 3 سانتی متری

همانطورکه از نام این اسپیسر مشخص می باشد، این اسپیسرها در پروژه هایی با حجم بتن ریزی کم برای ایجاد فاصله 3 سانتی متر بین میلگرد و پوشش بتنی مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان نمونه ای از کاربرد این اسپیسرها می توان به بتن ریزی ستون ها، دیوارهای نازک و بتن ریزی استخرها اشاره کرد. این اسپیسرها برای نگهداری میل‌گردهایی با قطر کوچک تر کاربرد دارند.

2.3.3.4. اسپیسر 5 سانتی متری

از این اسپیسرها برای پروژه های حجیم با بتن ریزی متوسط جهت ایجاد فاصله ی 5 سانتی متری استفاده می شود. نمونه ای از موارد استفاده این اسپیسرها می توان به بتن ریزی سقف و ستون هایی با ابعاد بزرگ اشاره کرد. اگر اندازه میلگردها متوسط یا بزرگ باشد، استفاده از این اسپیسر می تواند پوشش مناسبی برای آن ها باشد و از خوردگی و حمله مواد فرساینده جلوگیری کند. این اسپیسرها توانایی نگهداری میل‌گردهایی با قطر 8 الی 22 میلی متر را دارند.

3.3.3.4. اسپیسر 7 سانتی متری

از اسپیسرهای 7 سانتی متری در پروژه های بزرگ همچون بتن ریزی سقف های حجیم و فونداسیون استفاده می شود. همچنین از این اسپیسرها می توان در بتن ریزی تونل ها، منابع آب بزرگ و ستون های هوایی استفاده کرد. این اسپیسرها برای میل‌گردهایی تا قطر 32 میلی متر مناسب می باشند و بارنقطه ای تا 350 کیلوگرم را می توانند تحمل کنند.

شکل 26-انواع اسپیسر ازنظر اندازه

4.3.4. انواع اسپیسر از نظر شکل ظاهری

یکی از معیارهایی که براساس آن اقدام به دسته بندی اسپیسرها شده است، شکل ظاهری می باشد. انواع اسپیسر ازنظر شکل ظاهری عبارتند از:

1.4.3.4. اسپیسر چرخی

اسپیسرهای چرخی بصورت دایره ای و مانند چرخ طراحی شدند و در مرکز خود مجهز به یک قفل کن بسیار قوی جهت نگهداری میلگردها می باشند. در برخی از این اسپیسرها شاخک هایی وجود دارد و برخی دیگر فاقد شاخک می باشند. با به کار بردن این اسپیسرها یک پوشش بتن مناسب ایجاد می شود که مانع از نفوذ یون های کلر و سولفات ها و عوامل خورنده به داخل بتن می شوند.

این اسپیسرها باعث می شوند شبکه های میلگردی نسبت به قالب ها بصورت موازی قرار بگیرند و از خم شدن آرماتور به داخل قالب ممانعت می کنند. این اسپیسرها باتوجه به قطر و سایز میلگردی که دارند، توان باربری مختلفی دارند و براساس سایزی که دارند، طراحی خاصی به منظور جای دادن میلگرد با قطر مناسب برای آن ها درنظر گرفته شده است.

شکل27- انواع اسپیسر چرخی

2.4.3.4. اسپیسر صندلی شکل

اسپیسرهای صندلی شکل از تنوع گوناگونی برخوردارند و جزو پرمصرف ترین اسپیسرها به شمار می روند. این اسپیسرها که شامل اسپیسرهای هاردفیکس، ماکس فیکس، اسپیسر دوبل و … می باشند، بصورتی هستند که دارای یک تکیه گاه در زیر می باشند. از این رو، در هنگام بتن ریزی بار زیادی را تحمل می کنند. از این اسپیسرها بیشتر جهت نگهداری میلگردها استفاده می شود، اما در دیوارها و سایر سطوح نیز کارایی دارند.

شکل 28- انواع اسپیسر صندلی شکل

3.4.3.4. اسپیسر Stand FSU

یکی دیگر از انواع اسپیسرهای پرکاربرد، اسپیسرهای Stand FSU می باشد. از این اسپیسرها به منظور ایمن سازی کف و پوشش های بتنی استفاده می شود. یکی از مزایای استفاده از این اسپیسرها تثبیت و حفظ مقاومت سازه بتنی می باشد. این اسپیسرها برای میل‌گردهایی به قطر 18 میلی متر به کار می روند.

شکل 29-نمونه هایی از اسپیسر Stand FSU

4.4.3.4. اسپیسرهای ترکیبی

اسپیسرهای ترکیبی نوع دیگری از اسپیسرها می باشند که بصورت ترکیبی از یک یا چند مدل ترکیبی باهم ساخته می شوند. این اسپیسرها جهت کاهش زمان نصب و صرفه جویی در هزینه یکی از بهترین نوع اسپیسرها می باشند. به عنوان نمونه ای از این اسپیسرها می-توان به اسپیسرهای دابل اشاره کرد. نحوه استفاده از این اسپیسرها در شبکه هایی که دارای دو مش هستند بدین صورت است که برای نگهداری مش های تحتانی در ارتفاع 30 میلی متر و برای نگهداری مش های فوقانی در ارتفاع 100 میلی متر مورداستفاده قرار می گیرند.

شکل 30- اسپیسر ترکیبی (دابل)

5.4.3.4. اسپیسرهای خاص

وظیفه اصلی تمام اسپیسرها ایجاد فاصله در محل های موردنظر می باشد. علاوه بر تمام اسپیسرهای نام برده شده، اسپیسرهای دیگری نیز وجود دارند که می توان به اسپیسرهای کاشی و سرامیک، نیلینگ، قالب بتنی، لوله پلیمری و … اشاره کرد. اسپیسرهای کاشی و سرامیک با نام اسپیسر صلیبی نیز شناخته می شوند. نحوه استفاده از این اسپیسرها بدین صورت است که براساس فاصله موردنیاز بین کاشی و سرامیک اقدام به انتخاب اسپیسر می کنند. سپس در محل تقاطع درزهای کاشی و سرامیک از این اسپیسرها استفاده می شود.

استفاده از این اسپیسرها بسیار آسان می باشد و پیچیدگی های سایر اسپیسرها را ندارند. نحوه استفاده از اسپیسرهای نیلینگ نیز بدین-صورت است که با استفاده از ابزار مخصوص در محل اجرایی سوراخ ایجاد می کنند. سپس این اسپیسرها را براساس فاصله های مشخص شده روی انکر بولت قرار می دهند و به منظور اطمینان از ثابت ماندن اسپیسرها، آن ها را با استفاده از سیم آرماتوربندی محکم می کنند. درنهایت انکر بولت را در سوراخ مدنظر گذاشته و جهت پوشش کامل از دوغاب سیمانی استفاده می کنند. از اسپیسر قالب بتنی نیز جهت ایجاد فاصله در متریال های ساختمان سازی و از اسپیسر لوله پلیمری برای ایجاد فاصله در تأسیسات مکانیکی همچون لوله ها استفاده می-شود.

شکل 31- نمونه هایی از اسپیسرهای خاص

❓اسپیسر واتراستاپ چیست و چه کاربردی دارد؟

جهت ممانعت از نفوذ مایعات به داخل بتن از نوعی اسپیسر به نام واتراستاپ یا آب بند استفاده می شود. محل مورد استفاده از این اسپیسرها در مفاصل و درزهای سازه های بتنی می باشد. به منظور تولید این اسپیسرها از مواد و متریال های گوناگونی استفاده می شود که هرکدام ویژگی های منحصر به خود را دارند. براساس نیاز سازه جنس واتراستاپ تعیین می شود. وظیفه واتراستاپ ها این است که با طولانی کردن مسیر جریان آب از نفوذ مایعات به داخل سازه بتنی جلوگیری نمایند. تمامی واترستاپ ها در ساختار خود دارای یک آج می باشند که باعث چسبندگی این اسپیسرها به سازه می شوند.

موضوع حائز اهمیتی که باید بدان توجه ویژه ای شود این است که باید واتراستاپ ها از انعطاف پذیری خوبی برخوردار باشند و با ابعاد سازه بتنی سازگار باشند. این اسپیسرها از طول عمر بالایی برخوردار می-باشند و مقاومت کششی و سختی این اسپیسرها نیز بالا می باشد. این اسپیسرها در محیط های گوناگون از ماندگاری بالایی برخوردار هستند و حتی در محیط های قلیایی می توان به آسانی از آن ها استفاده کرد.

شکل 32- اسپیسر واتراستاپ

5.3.4. انواع اسپیسر از نظر میزان تحمل بار

تحمل بار معیار دیگری است که برای دسته‌بندی اسپیسرها بکار می‌رود. در ادامه طبقه‌بندی اسپیسرها از نظر تحمل بار ارائه شده است:

1.5.3.4. اسپیسر سبک

از این اسپیسرها در سازه هایی که دارای وزن سبک هستند همچون سقف های کامپوزیتی و قطعات پیش ساخته بتنی که اندازه قطر میلگردها کمتر از 16 میلی متر می باشند، استفاده می شود. این اسپیسرها می توانند بار نقطه ای تا 25 کیلوگرم را تحمل کنند. میزان مورداستفاده از این اسپیسرها در هر مترمربع از واحد سطح 4 عدد می باشد.

2.5.3.4. اسپیسر متوسط

اسپیسر متوسط برای سازه هایی که دارای وزن متوسطی هستند همچون تیرها و کف سازی های نیمه سنگین که اندازه قطر میلگردها 10 الی 20 میلی متر می باشند، استفاده می شود. این اسپیسرها توانایی تحمل بار تاحدود 150 کیلوگرم را دارند. تعداد اسپیسر مورداستفاده در این اسپیسرها در کف های متوسط و نیمه سنگین در هر مترمربع از واحد سطح 4 عدد و در تیرها در هر متر طول 3 عدد می باشد.

3.5.3.4. اسپیسر سنگین

از اسپیسرهای سنگین برای کف سازی های سنگین و پرتراکم همچون فونداسیون، تیر و شناژ که دارای میلگرد به قطر 18 الی 32 میلی-متر هستند، استفاده می شود. این اسپیسرها قابلیت تحمل بار نقطه ای تا حدود 270 کیلوگرم را دارند. میزان مصرفی این اسپیسرها در کف هایی که دارای وزن سنگین و پرتراکم هستند در هر مترمربع از واحد سطح 4 عدد و در هر متر طول تیرها 3 عدد می باشد.

5. انتخاب، نصب و اجرای اسپیسر

پس از معرفی انواع اسپیسرها، مرحله انتخاب، نصب و اجرای اسپیسر فرا می رسد. در اولین مرحله باید اسپیسر موردنظر انتخاب شود؛ زیرا باوجود اینکه تمامی اسپیسرها کاربری مشابه هم و یکسانی دارند اما انتخاب اسپیسر براساس خصوصیات سازه به افزایش کیفیت ساخت و ساز کمک می کند. ازجمله مواردی که در انتخاب یک اسپیسر باید به آن ها توجه شود، عبارتند از:

▪️ طول اسپیسر: تمامی ابعاد اسپیسرها باید بصورتی تنظیم بشوند که پوشش بتن به همان اندازه محاسبه شده است؛ زیرا ارتفاع یا طولی که اسپیسرها دارند همان پوشش بتن است که از میلگرد فاصله دارد. درصورتیکه از اسپیسرهای ساده استفاده شود، ارتفاع اسپیسر با پوشش بتن برابر می باشد. اما در سازه های بتن مسلح که پوشش بتن مقادیر متفاوتی دارد، استفاده از اسپیسرهای گیره دار یا اسپیسرهای نامنظم که دارای ابعاد مناسب هستند به منظور تنظیم محل میلگرد و ارتفاع توصیه می شود.

▪️ کاربری اسپیسر: تمامی اسپیسرهایی که در بازار عرضه می شوند برای کاربریهای متفاوتی به کار می روند. به عنوان مثال اسپیسرهای ساده برای تمامی سازه ها کاربرد دارند، اما اسپیسرهای گوشه دار برای ستون مربعی یا گوشه ها به کار می روند. بنابراین در هنگام خرید اسپیسر باید به کاربری اسپیسر نیز توجه ویژه ای شود.

▪️ قیمت اسپیسر: قیمت اسپیسرها براساس عواملی همچون اندازه، میزان کاور و نوع کاربری آن ها متفاوت می باشد؛ زیرا هرچقدر میزان کاور و قطر میلگرد نگهداری شده بیشتر باشد، باید اسپیسر با سایز بزرگ تر تهیه شود که قیمت این اسپیسرها نسبت به سایر اسپیسرها بیشتر می باشد. همچنین در مواردی که کاربری اسپیسر بصورتی باشد که بیش تر از یک میلگرد را نگه دارد، قیمت اسپیسر افزایش می-یابد.

❓قبل از نصب میلگرد به اسپیسر به چه نکاتی باید توجه شود؟

هنگام تهیه اسپیسر باید توجه شود که قطر میلگرد با قطر سوراخ اسپیسر تطابقت داشته باشد. اصولاً اسپیسرهای گیره دار برای انواع میلگردها با قطرهای مختلف مناسب می باشند، اما برای اسپیسرهایی که دارای حفره می باشند، تطابقت حفره اسپیسر با قطر میلگرد یکی از مسائل بسیار مهمی می باشد که باید بدان توجه ویژه ای شود. البته باید به این نکته نیز دقت کرد که قطر میلگردها باید براساس نیاز، نوع ساختمان و محاسبات انجام شده بدست آید، سپس اسپیسرها براساس این قطرها تهیه شود.

مورد دیگر، مقاومت بتن است. باتوجه به اینکه اسپیسرها پس از عملیات بتن ریزی در داخل بتن باقی می مانند و به عنوان یک جزء جدایی‌ناپذیر از سازه به شمار می روند، باید دارای مقاومتی باشند که با مقاومت بتن ریخته شده برابر باشد. توجه به این ویژگی ها در افزایش کیفیت و طول عمر سازه تأثیز بسزایی دارد.

✔️ به منظور نصب اسپیسرها سه حالت وجود دارد که عبارتند از:

• حفظ پوشش بتن در المان‌های افقی
• حفظ پوشش بتن در المان‌های عمودی
• حفظ پوشش بتن در المان‌های گوشه دار

باتوجه به تمام موارد و نکات گفته شده اسپیسر تهیه شده در زیر یا کنار میلگردها قرار می گیرند. این میلگردها نیروی وزن ناشی از بتن-ریزی پی، کارگرها و تجهیزات را تحمل می کنند. پوشش بتن یکی از مسائل بسیار مهمی می باشد که باید بدان توجه بسیاری شود. از این-رو، براساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان مقدار پوشش بتن بصورت زیر در نظر گرفته می‌شود:

باتوجه به تمام ضوابط آورده شده در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، پوشش بتن یا کاور ازجمله مواردی است که بندهای آیین نامه-ای مخصوص به خود را دارند و دارای نکات بسیار مهمی می باشند. درصورتیکه در اجرای این بندها دقت کافی به عمل نیاید، مشکلات بسیار جدی برای سازه مدنظر پدید می آید. به عنوان مثال در متن بالا، در بند9-پ1-2-3-6 به درجه آتشپادی اشاره شده است، این درجه مدت زمان دوام بتن در برابر آتش براساس ساعت را بیان می کند. از این رو، پوشش بتن باید به گونه ای باشد که ضوابط مربوط به این درجه را نیز جوابگو باشد.

بعضی مواقع سازه های ساختمانی ممکن است در محیط های خورنده کلریدی واقع شوند. در اینصورت برای پوشش بتنی آرماتورها بندها و ضوابطی در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان آورده شده است که رعایت آن ها الزامی بوده و درصورت عدم توجه به نکات موجود در این بندها مشکلات جدی برای سازه پدید می آید.

اسپیسرها به سه روش می توانند به میلگردها متصل شوند:

1) روش شماره 1: از این روش به منظور قرار گرفتن اسپیسر بر روی سطح افقی استفاده می شود. در این روش ظاهر اسپیسرها بصورت ساده (مکعب شکل یا استوانه ای) می باشند و با هدف ایجاد فاصله بین بتن و میلگرد مش به کار برده می شوند.

2) روش شماره 2: در این روش در برخی اسپیسرها سوراخی تعبیه می شود که میلگرد درون این سوراخ ها قرار می گیرد.

3) روش شماره3: در این روش از برخی وسایل و ابزارهای جانبی همچون گیره های پلاستیکی و فلزی برای وصل کردن آرماتور به اسپیسر استفاده می شود، بدین صورت که اسپیسر دارای یک گیره ی پلاستیکی یا فلزی می باشد و میلگرد در داخل آن قرار گرفته و قسمت پایینی به عنوان تکیه گاه شناخته می شود. ازطرفی ممکن است برای اتصال میلگرد به اسپیسر از سیم هایی استفاده شود. استفاده از روش گره زدن در سازه های عمودی کاربرد بیشتری دارد؛ زیرا در این روش میلگرد بصورت عمودی به خوبی نگه داشته می شود و امکان خارج شدن میلگرد از گیره وجود ندارد.

در ساختمان سازی جهت نصب اسپیسرها در محل موردنظر مراحل و روش هایی وجود دارند که باید براساس این مراحل اقدام به نصب اسپیسرها کرد. به ترتیب مراحل نصب اسپیسرها بصورت زیر ارائه می‌شوند:

1) ابتدا به بررسی کیفیت اسپیسرها و میلگردها پرداخته می شود.
2) کاور بتن (پوشش بتنی) محاسبه می شود.
3)درصورتیکه از روش سوم اتصال استفاده شود، مقدار سیم لازم جهت گره زدن میلگردها به اسپیسر تهیه می شود.
4)شبکه میلگرد را بلند می کنند و اسپیسرها بصورت موازی با سطح شبکه آرماتورها در زیر قرار می گیرند.
5)میلگردها را در محل خود قرار می دهند. درصورتیکه اسپیسر سوراخ دار باشد آرماتور در داخل سوراخ قرار می گیرد و درصورتیکه نیاز به گره زدن باشد، میلگرد را به اسپیسر متصل کرده و سپس بصورت دستی اقدام به چک کردن درستی نصب هرکدام از اسپیسرها می-کنند.

6. نحوه ساخت اسپیسر بتنی در کارگاه

جهت تهیه اسپیسرهای پلاستیکی، فلزی و … نیاز به کارگاه و ابزارهای پیشرفته می باشد، اما برای ساخت اسپیسرهای بتنی علاوه بر روش های پیشرفته با استفاده از وسایل اولیه نیز می توان مقصود خود را عملی کرد. همانطورکه پیش تر نیز اشاره شد، میزان مصرفی اسپیسرهای بتنی را بطور دقیق نمی توان مشخص کرد. اما براساس قضاوت های مهندسی توصیه می شود این فاصله برابر با d_b) 50d_b قطر میلگرد می باشد) درنظر گرفته شود بطوریکه فواصل آن از یک متر بیشتر نباشد. مراحل ساخت اسپیسر بتنی در کارگاه عبارتند از:

1) تهیه ظروف یکبارمصرف با ابعاد مناسب برای ایجاد کاور بتن
2) آماده سازی سیم های آرماتوربندی بصورت قلاب مانند
3) قرار دادن سیم های آرماتوربندی در داخل ظروف یکبارمصرف و بتن ریزی
4)جداسازی ظروف یکبارمصرف از اسپیسر بتنی پس از مطمئن شدن از اینکه بتن به مقاومت کامل رسیده است.

تذکر: باید توجه کنیم که جداسازی کامل بتن از ظروف یکبار مصرف حتماً اتفاق بیفتد؛ زیرا در غیر اینصورت در داخل بتن ناپیوستگی بین دانه های بتن به دلیل باقی ماندن تکه های ظرف یکبارمصرف بر روی بتن ایجاد می شود.

شکل 33- نمونه ای از ساخت اسپیسر بتنی در کارگاه

7. چیدمان اسپیسر

پس از معرفی تمامی اسپیسرهای موجود، میزان مصرف این اسپیسرها و نحوه چیدمان اسپیسرها فرا می رسد. علاوه بر انتخاب اسپیسر مناسب، نحوه چیدمان و به کار بردن این اسپیسرها نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشد؛ زیرا حفاظت از سازه در برابر خوردگی و تأمین پوشش بتنی لازم بدون توجه به نحوه چیدمان این اسپیسرها امکان پذیر نمی باشد. رعایت قوانین و بندهای آیین نامه ای در رابطه با نحوه قرارگیری، فاصله قرارگیری و نوع اسپیسر مدنظر الزامی بوده و عدم رعایت این الزامات، سازه را با مشکلات جدی روبرو می کند.

رعایت تمامی نکات آورده شده الزامی می باشد اما علاوه بر این نکات نیز باید توجه شود که اسپیسر پلاستیکی جابجا نشود، دچار چرخش نشود و توانایی تحمل مقدار نیروهای وارده را داشته باشد. در جدول زیر نوع اسپیسر مورد استفاده براساس سازه مورد نظر آورده شده است.

1.7. نحوه چیدمان اسپیسر در المان‌های سازه‌ای بتنی

علاوه بر انتخاب اسپیسر مناسب در سازه ها نحوه چیدمان این المان ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. در ادامه نحوه چیدمان اسپیسرها در انواع المان‌ها آورده شده است.

1.1.7. نحوه چیدمان اسپیسرها در المان‌های افقی

در سطوح افقی باید تمام آرماتورهایی که در شبکه آرماتوربندی استفاده می شوند توسط اسپیسرها نگه داشته شوند. فاصله این اسپیسرها حداکثر برابر 50d_b (50 برابر قطر آرماتور) می باشد. توجه شود که این اندازه از “1000mm”  نباید تجاوز کند.

شکل 34- نحوه چیدن اسپیسر در سطح افقی

2.1.7. نحوه چیدمان اسپیسرها در شبکه آرماتوربندی افقی جوش‌شده

درصورتیکه شبکه‌های آرماتوربندی به یکدیگر جوش شده باشند (مواقعی که از مش استفاده می شود) می‌توان از روش زیر برای چیدمان اسپیسر استفاده کرد. نکته مهم در این چیدمان این است که فاصله اسپیسرها در دو طرف نباید بیشتر از “500mm”  باشد.

شکل 35- چیدمان اسپیسرها در شبکه آرماتوربندی افقی جوش شده

3.1.7. نحوه چیدمان اسپیسرها در انواع تیرها

باتوجه به اینکه تیرهای هر سازه دارای ابعاد و اندازه های متنوعی می باشند، ازاین رو نحوه چیدمان اسپیسرها در تیرها با ابعاد گوناگون متفاوت می باشد. نحوه چیدمان اسپیسرها در انواع تیرها بصورت زیر می باشد. بطورکلی نحوه چیدمان اسپیسرها در تیرها بدین صورت است که اسپیسر در امتداد طولی تیر در دو انتها و وسط تیر قرار بگیرد. حداکثر فاصله بین اسپیسرها نباید از “1000mm”  بیشتر باشد.

1.3.1.7. تیر باریک (عرض کم تر از 250 میلی متر)

در این نوع تیرها باید در وجه افقی پایینی تیر یک اسپیسر و در هر یک از دو دیواره قائم نیز یک اسپیسر قرار داده شود. نحوه قرارگیری اسپیسر در شکل زیر آورده شده است.

شکل 36- نحوه قرارگیری اسپیسر در تیرهای باریک

2.3.1.7. تیر معمولی (عرض بین 250 تا 500 میلی متر)

نحوه قرارگیری اسپیسرها در این نوع تیرها بدین صورت است که در وجه افقی پایینی تیر دو عدد اسپیسر قرار داده می شود. در هر دیواره عمودی نیز یک اسپیسر در وسط تیر گذاشته می شود. فاصله هر اسپیسر از لبه جانبی شبکه خاموت نباید کم تر از 50 میلی متر باشد.

شکل 37- نحوه قرارگیری اسپیسر در تیرهای معمولی

3.3.1.7. تیر عریض (عرض بزرگ تر از 500 میلی متر)

نحوه قرارگیری اسپیسرها در این تیرها بدین صورت است که در وجه افقی پایینی تیر دو اسپیسر قرار داده می شود. درصورتیکه فاصله بین این دو اسپیسر بیشتر از 50d_s باشد باید یک اسپیسر جداگانه نیز استفاده شود تا استاندارد فاصله حداکثر 50d_s  رعایت شود. فاصله اسپیسرها از دیواره کناری خاموت نباید کمتر از 50 میلی متر باشد. اگر شبکه های خاموت منفرد نباشد، اسپیسرهای دیگری نیاز است که در هر دیواره عمودی تیر یک اسپیسر و در میانه ارتفاع تیر نیز اسپیسر دیگری گذاشته شود.

شکل 38- نحوه قرارگیری اسپیسر در تیرهای عریض

4.3.1.7. تیر عمیق

تعداد اسپیسرهایی که در این تیرها موردنیاز می باشد برای وجه پایینی همانند تیر عریض می باشد و در هر کدام از دیواره عمودی تیر با رعایت فاصله مناسب حداکثر به اندازه 50d_s  از دو یا چند اسپیسر استفاده می شود.

شکل  39- نحوه قرار گیری اسپیسرها در تیرهای عمیق

نکته: در همه موارد چیدمان اسپیسر گفته شده برای تیرها فاصله اسپیسرها در طول تیر از یکدیگر نباید از 50d_b  و یا حداکثر “1000mm”  باشد. بطور کلی فاصله طولی اسپیسرها در طول تیر بطور متوسط “600mm”  درنظر گرفته می شود.

4.1.7. چیدمان اسپیسر چرخی در دیوارها

در دیوارها از اسپیسر چرخی استفاده می شود. نحوه چیدمان این اسپیسرها بدین صورت است که باید فاصله آرماتورها در دو بعد طول و ارتفاع از 50d_b  یا “500mm”  (هر کدام که کوچک تر باشد) بیشتر شود.

شکل 40- نحوه چیدمان اسپیسر چرخی در دیوارها

5.1.7. نحوه چیدمان اسپیسرها در ستون‌ها

محل قرارگیری اسپیسرها در ستون ها در پایین، میانه و بالای ستون می باشد. فاصله اسپیسرها در ستون ها نباید بیشتر از 100d_b  شود. در ستون ها اسپیسرها به خاموت متصل می شوند. اسپیسرهای چرخی بهترین نوع اسپیسرها برای ستون ها می باشد. نحوه قرارگیری اسپیسرها برای انواع ستون ها بصورت زیر می باشد.

1.5.1.7. ستون‌های کوچک مربعی یا مستطیلی (با ابعاد کمتر از 50d_s )

در این گونه ستون ها در میانه هر ضلع کوچک تر یک اسپیسر و در دو ضلع دیگر دو اسپیسر به فاصله “50mm”  از دو لبه شبکه خاموت گذاشته می شود.

شکل 41- نحوه قرارگیری اسپیسر در ستون های کوچک مربعی یا مستطیلی

2.5.1.7. ستون‌های پهن (با ابعاد بیشتر از 50d_s)

ستون هایی که دارای ابعادی بزرگ تر از 50d_s هستند از دو اسپیسر به فاصله “50mm”  از دو لبه شبکه خاموت قرار داده می شود. اگر فاصله اسپیسرها از یکدیگر بیشتر از 50d_s  باشد باید از اسپیسر بیشتری در میانشان استفاده شود. درصورتیکه اندازه هر ضلع بزرگ تر از 50d_s  نباشد، وجود یک اسپیسر کافی می باشد.

شکل 42- نحوه قرارگیری اسپیسر در ستون های پهن

3.5.1.7. ستون دارای چند خاموت

در ستون هایی که دارای چند خاموت باشد باید چند اسپیسر اضافی در مقطع قرار داده شود به شرطی که حداکثر فاصله اسپیسرها از 50d_s  بیشتر نشود.

شکل 43- نحوه چیدمان اسپیسر در ستون های دارای چند خاموت

4.5.1.7. ستون‌های با مقطع دایره‌ای

ستون هایی که دارای مقطع دایره ای هستند باید حداقل از 4 عدد اسپیسر چرخی در هر سطح مقطع استفاده شود. درصورتیکه فاصله اسپیسرها از هم بیشتر از 50d_b باشد، باید تعداد اسپیسرها افزایش یابد.

شکل 44- نحوه چیدمان اسپیسر در ستون های دایره ای

5.5.1.7. ستون‌های با مقطع چندوجهی

در ستون هایی که دارای مقطع چند وجهی می باشند، در هر وجه ستون باید حداقل یک اسپیسر قرار بگیرد. وجهی از ستون که بزرگ تر از 50d_s  باشد باید از دو اسپیسر که به فاصله “50mm”  از دو لبه شبکه خاموت باشند، استفاده کرد. درصورتیکه فاصله میان دو اسپیسر بیشتر از 50d_s  باشد باید در بین آن ها از اسپیسرهای بیشتری استفاده شود.

شکل 45- نحوه چیدمان اسپیسر در ستون های با مقطع چند وجهی

نکته: فاصله و تعداد اسپیسرها در پی های نواری، منفرد، تیرهای زمینی و دال های زمینی همانند تیرها می باشد.

8. پرسش و پاسخ

نتیجه گیری 

استفاده از اسپیسرها با هدف افزایش طول عمر سازه در ساختمان سازی بیش از پیش موردتوجه مهندسان و طراحان قرار گرفته است. این المان معرفی شده همچون سایر ابزار و مصالح ساختمانی براساس برخی پارامترهای مهم به گروه های متعددی دسته بندی شدند که با شناخت کامل ویژگی های هرکدام از اسپیسرهای موجود می توان به راحتی اقدام به انتخاب اسپیسر متناسب با پروژه کرد. اسپیسرها که به منظور ایجاد فاصله بین آرماتور و پوشش بتنی مورد استفاده قرار می گیرند، دارای برخی نکات آیین نامه ای درمورد پوشش بتنی هستند که لازم‌الاجرا است.

در این مقاله علاوه بر معرفی انواع اسپیسر به بررسی نکات مربوط به نصب، توانایی تحمل بار هرکدام از اسپیسرهای معرفی شده، نکات اجرایی و برخی موارد مربوط به ساخت اسپیسرها پرداخته شد. خوانندگان با مطالعه این مقاله می توانند به یک دید کلی درمورد انواع اسپیسر دست یابند و متناسب با پروژه، بهترین انتخاب برای اسپیسر داشته باشند.

منابع

1. مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1399)
2. آرماتوربندی، حمیدرضا و ابولقاسم گرامی‌نژاد، 1392
3. آرماتوربندی ساختمان‌های بتنی، صالح موسوی، 1398
4. راهنمای کاربردی و اجرایی آرماتوربندی، علیرضا صمیمی، 1402
5. Cover to steel in reinforced concrete structures and their spacers, Barreto, M. F. M., Maran, A. P., João, D. C. C. D. M., & Masuero, R, 2018

• مطلبی میخواهید که نیست ؟ از ما بپرسید تا برایتان محتوا رایگان تولید کنیم!

• ارسال سوال برای تولید محتوا