shell یا membrane ؟! یکی از سوالاتی که معمولا برای مهندسین جوان در هنگام طراحی در ایتبس پیش می آید این است که دیوارهای برشی و دال ها را از نوع shell تعریف کنیم یا membran؟
شاید شما هم برای مش بندی دال ها و دیوارهای برشی در ایتبس با این چالش روبرو شده اید که المان ها را از نوع Shell انتخاب کنید یا از نوع Membrane ما در این مقاله جامع قصد داریم به صورت کامل این دو مفهوم را تشریح کنیم و به بیان کاربرد، تفاوت ها، مزایا و معایب استفاده از آنها در مدلسازی بپردازیم.
با مطالعه این مقاله چه می آموزیم؟
در ابتدا و قبل از هرچیزی میتوانید ویدئو آموزشی بالا را مشاهده کرده و پس از آن با مطالعه مقاله به راحتی مطالب گفته شده را مرور کرده و بر روی جزئیات آن ها در این زمینه دقیق شوید.
مفهوم دو المان shell و membrane در ایتبس
قبل از اینکه وارد بحث اصلی شویم بیایید ببینیم تفاوت shell و membran در etabs چیست؟
با توجه به Help نرم افزار ایتبس می توان گفت :
- رفتار مقطع تخصیص یافته از نوع Shell به گونه ایست که هم سختی درون صفحه ای و هم سختی خمشی خارج از صفحه را برای مقطع مورد نظر فراهم می آورد. به بیان دیگر اگر دال را از نوع Shell تعریف کنیم این پیام را به نرم افزار داده ایم که دال در تمامی جهات دارای سختی است، رفتاری که به رفتار واقعی آن نزدیک تر است.
- رفتار مقطع تخصیص یافته از نوع Membrane به گونه ایست که تنها سختی درون صفحه ای را برای مقطع مورد نظر فراهم می کند. به بیان دیگر مقطع در این حالت هیچگونه سختی برون صفحه ای ندارد لذا نمی تواند در برابر لنگر خمشی مقاومت کند. در واقع مقطع در این حالت بیشتر به عنوان انتقال دهنده بارها رفتار می کند.
برای بررسی رفتار به صورت شهودی تر، یک مدل یکسان را به ازای هر دو نوع از مقاطع در نرم افزار Etabs تحلیل کرده و در مورد رفتار آن بحث می کنیم.
رفتار مدل با دال تخصیص یافته از نوع Membrane
همانطور که از شکل پیداست میزان لنگر خمشی در تمامی نقاط دال مقدار ناچیزی است و عملا صفر است که در گوشه سمت چپ پایین عکس مشاهده می شود (0 kgf.m/m). با توجه به نمای سه بعدی مدل نیز می توان مشاهده کرد که دال مسطح باقی مانده و تنها تیر و ستون ها دچار انحنا شده اند.
در واقع دال تمامی لنگر وارده را بر تیرها و ستون ها انتقال داده است و خود در تحمل لنگر وارده سهمی نداشته است. به بیان دیگر سختی خمشی خارج از صفحه ی دال از نوع membrane صفر است.
رفتار مدل با دال تخصیص یافته از نوع Shell
همانطور که در شکل مشاهده می شود میزان لنگر خمشی در تمامی نقاط دال مقادیر متفاوتی است و حتی علامت آن بسته به مکانیزم خمش که در نمای سه بعدی نشان داده شده است تفاوت دارد.
تفاوت روشنی که در ابتدا به چشم می آید خمش خارج از صفحه دال است. این امر بیانگر آن است که علاوه بر تیرها و ستون ها دال نیز در تحمل لنگر وارده مشارکت دارد و لذا سهمی که تیرها و ستون ها از لنگر کل وارده دریافت می کنند، در حالت Shell نسبت به حالت Membrane کمتر است و هر چه دال ضخیم تر باشد سهم آن در تحمل لنگر خمشی افزایش یافته و در نتیجه لنگر کمتری بر تیرها و ستونها اعمال می شود.
به بیان دیگر دال از نوع Shell علاوه بر سختی درون صفحه ای، سختی خمشی برون صفحه ای نیز دارد و رفتار واقعی تری از المان سطحی را به نمایش می گذارد.
بنابراین میتوان گفت که سختی کل سازه در حالت shell نسبت به حالت membrane بیشتر است و لذا می توان نتیجه گرفت که جابجایی طبقات و زمان تناوب مدل shell نسبت به مدل membrane کمتر خواهد بود.
دریفت سازه از نوع Shell
در ادامه می خواهیم به یک مقایسه بسیار جالب بین این دو المان بپردازیم.
مزایا و معایب استفاده از Membrane یا Shell در مدلسازی
حال که با ویژگی های هریک از این دو المان و تفاوت های آنها آشنا شدیم، بپردازیم به سوال اصلی:
shell تعریف کنیم یا Membrane ؟
- حالت Membrane برای انتقال بارها به تیرها بدون در نظر گرفتن سهم مقاومتی دال بکار می رود. در این حالت بارها به صورت مثلثی یا ذوزنقه ای بر تیرهای محاطی وارد می شوند. لازم به ذکر است Membrane زمانی رفتار صحیح دارد که حتما چهار تیر محاطی در اطراف دال وجود داشته باشد.
بنا به دلایلی اگر یکی از تیرها موجود نباشند برنامه توزیع مثلثی و ذوزنقه ای بارها را به صورت بارهای منفرد در ستون های پیرامونی دال اعمال خواهد کرد. - تعریف دال به صورت Membrane گاها با خطای زیادی همراه است مخصوصا زمانی که المان سطحی چهارگوش نباشد. اگر المان سطحی بیش از 4 ضلع داشته باشد استفاده از Membrane موجب می شود Etabs نتواند بارها را به نحو دقیقی به تیرها انتقال دهد.
- در مواقعی که می دانیم نمی توان از Membrane برای دال استفاده کرد ولی به دلایلی می خواهیم از مقاومت دال صرف نظر کنیم، می توان المان را به صورت Shell ولی با سختی کاهش یافته نزدیک به صفر در جهت خارج از صفحه تعریف و استفاده کرد. (در واقع با صفر کردن سختی خارج از صفحه Shell تبدیل به Membrane می شود!)
- موارد گفته شده در مورد دیوارها هم صادق است با این تفاوت که در تیرهای کوپله نمی توان از Membrane استفاده کرد و بایستی حتما Shell باشد.
کمی توضیح بیشتر :
از لحاظ تئوریک المان Shell هم قادر است رفتار غشایی (مانند کشش، فشار و برش داخل صفحه) را در محاسبات منظور نماید و هم قادر است خمش خارج از صفحه را مدل نماید (تمامی رفتارها) و از این نظر کاملتر از المان Membrane است ولی المان Membrane تنها قادر است رفتار غشایی را منظور کند و نمی تواند خمش خارج از صفحه را مدل نماید.
برای مثال اگر یک دال بتنی مربوط به بالکن طره را که تنها از یک لبه خود به سازه متصل است با المان Membrane مدل نمایید، در محل اتصال به صورت مفصلی عمل کرده و ناپایدار خواهد بود. بنابراین بالکن ها نیز باید با Shell مدل شوند.
از لحاظ نرم افزاری المان های Membrane در Etabs به صورت اتوماتیک مش بندی می شوند و کاربر نیازی ندارد تا آنها را به صورت دستی مش بزند. ولی المان Shell باید پس از ترسیم به صورت دستی مش بندی شود و لذا زحمت آن بیشتر است.
بنابراین کاربران معمولا جز در مواردی که استفاده از المان Shell ضروری نیست از المان Membrane استفاده می کنند. به طور مثال برای مدلسازی دال های بتنی داخلی که از چهار لبه خود به تیرهای پیرامونی متصل هستند.
نتیجه گیری
در دال ها:
- بهتر است در دال هایی که از هر چهار طرف توسط تیرها احاطه شده اند از المان Membrane استفاده کنیم چرا که فرض ما استفاده از دیافراگم صلب برای کف طبقات است. دسافراگم صلب که باعث رفتار صفحه ای و هماهنگ طبقه می شود با المان نوع Shell که در آن رفتار خارج از صفحه مدل نیز مد نظر قرار می گیرد چندان سازگار نبوده و با نوع Membrane همخوانی بیشتری دارد.
- در مورد بالکن ها و طره ها نیز برای حفظ پایداری سازه بهتر است از Shell استفاده شود.
در دیوار های برشی:
- بدون شک Shell از Membrane دقیق تر است و توصیه می شود که از Shell استفاده کنید.
- اگر بنا به دلایلی می خواهید دیوار خود را Membrane تعریف کنید، بنابر توصیه مراجع بین المللی بهتر است به جای Membrane ، از Shell استفاده کرده و سختی خارج از صفحه دیوار را مقادیر ناچیزی اختیار کنید.
- برای تیرهای کوپله نمی توانید از المان Membrane استفاده کرده و بایستی حتما از نوع Shell باشد.
مسیر یادگیری برای حرفه ای شدن
-
بررسی تفاوت بین دوالمان shell و membrane در ایتبس
-
2
-
3
-
4
-
1+
-
مطلبی میخواهید که نیست ؟ از ما بپرسید تا برایتان محتوا رایگان تولید کنیم!
- ارسال سوال برای تولید محتوا
سلام ممنون از آموزش خوبتون
منظور از دال تخت یا قارچی همان حالت Shell دال میباشد؟
پاسخ دهید
سلام و عرض ادب. خیر، دال تخت دالی ست که بدون استفاده از تیر مستقیماً روی ستونها تکیه میکند. در دال های تخت گاها ممکن است از سرستون برای افزایش ضخامت استفاده کنند که مخروطی شکل یا قارچی شکل می باشد.
پاسخ دهید
سلام
بسیارعالی وکاربردی مثل همیشه موفق باشین
پاسخ دهید
تشکر مهندس شجاعی عزیز
سالم و تندرست باشین
پاسخ دهید
با سلام و وقت بخیر.
خدا قوت به تیم خوب سبز سازه.
زکات علم نشر آن است که تیم سبز سازه با به اشتراک گذاشتن آموزه های خود با مهندسین کشور این جمله را به خوبی جامه عمل پوشانده. با تشکر از مجموعه و تیم سبز سازه.
پاسخ دهید
سلام مهندس عزیز
تشکر میکنیم از همراهی شما با تیم سبزسازه
موفق باشید
پاسخ دهید
بسیار عالی و دقیق و کاربردی بود توضیحتون.
جاداره که به تیم قوی و با انگیزتون خسته نباشید عرض کنم و تشکر کنم بابت این همه لطف بی منتی که به جامعه مهندسی عرضه میکنید.
پاسخ دهید
سلام مهندس عزیز
خیلی ممنونم از لطفی که به ما دارید
تشکر از همراهی شما با مجموعه سبزسازه🌺
پاسخ دهید
سلام، تشکر از توضیح خوب و کامل، یه سوال: وقتی سقف از نوع دال باشه، ایتبس وزن سقف را خودش حساب میکند؟ نیازی نیست که ما به ایتبس بدیم؟ فقط باید بار کفسازی را اعمال کنیم؟
پاسخ دهید
با عرض سلام
اگر هنگام تعریف متریال بتن، وزن را صحیح و همچنین ضخامت دال را به درستی وارد کرده باشید، نرم افزار به صورت خودکار وزن دال را محاسبه می کند و شما کافی است که سربار بار مرده را اعمال نمایید.
پاسخ دهید
سلام، تشکر از توضیحات کامل و خوبتون
پاسخ دهید
سلام خدمت شما مهندس عزیز
سپاس از لطفی که به ما دارید و ما رو با نظرات خوبتون دلگرم می کنید.
پاسخ دهید
سلام ممنون از مقاله خوبتون
من وقتی دال رو به صورت membrane تعریف میکنم بعد از آنالیز سازه در قسمت last analysis run log خطای ناپایداری سازه میده اما همون پروژه رو وقتی با shell thin تعریف میکنم همچین مشکلی به وجود نمیاد.میشه لطفا راهنمایی کنید چکار کنم ؟
پاسخ دهید
سلام وقت بخیر.دال طره ای رو باید از نوع Shell تعریف کنید. اگر به صورت Membrane تعریف کنید، در محل اتصال دال به تیر به صورت مفصلی عمل میکند و ناپایدار می شود. زیرا کف دال به گونه ای است که در لبه اتصال به سازه، لنگر خمشی خارج از صفحه کف ایجاد می شود و در واقع این لنگر باعث پایداری طره است. حال اگر این کف با Membrane مدل شود، اصولا لنگر خارج از صفحه در لبه اتصال آن سازه صفر است و در این صورت طره ناپایدار می شود.
پاسخ دهید
با عرض سلام و تشکر از توضیحات کاملتون در صورت امکان نحوه ی صفر کردن سختی خارج از صفحه ی المان های shell رو هم توضیح بدین .
پاسخ دهید
سلام
می توانید کف های سازه را انتخاب کنید سپس از منوی Assign>Stiffness Modifiers ضرایب m11، m12 و m22 که مربوط به سختی های خارج از صفحه می باشند مقدار ناچیزی همانند ۰٫۰۰۱ قرار دهید که این کف ها در باربری جانبی دخالتی نداشته باشند.
پاسخ دهید
با سلام و عرض سپاس
بنده هنگامیکه سقف ها رو با المان shell مدلسازی میکنم , همیشه در دهانه های انتهایی , نرم افزار , میلگرد طولی پیچش گزارش میکند , که این میزان با اصلاح ضریب سختی پیچشی تیرها کاهش میابد ولی همیشه یک میزان حداقل میلگرد طولی پیچشی نیاز میشود
حالا پرسش بنده اینست که با توجه به ضعف المان membrane در انتقال دقیق نیروها به تیر , چرا طراحان اجازه استفاده از این نوع المان را در طراحی دال ها دارند .
سپاسگزارم .
پاسخ دهید
سلام…
بله حق با شماست، اتصال سقف به تیر در عمده سقف ها یک پیچش به تیرها وارد میکند که در سقف های از نوع ممبرین و از نوع دک این پیچش منتقل نمی شود…
دلیل استفاده از ممبرین هم به دلیل راحتی کار و اینکه نظام مهندسی ها با این موضوع مشکلی ندارن میتونه باشه…برای دقت بیشتر میتوانید همیشه از المان شل استفاده کنید….
پاسخ دهید
باسلام
فکرکنم در قسمت توضیح اشتباهی هست چون گفتید جابه جایی و پریود المان membrane نسبت به shell بزرگتر خواهد بود که در دو جدول پایین خلاف مباحثبالا میباشد چون پریود در حالت membrane برابر ۰.۱۲ ثانیه و در shell برابر ۰.۱۴ ثانیه که در تضادن!
پاسخ دهید
سلام بله درست می فرمایید.
منظور جابجایی و فرکانس بوده و در متن اصلاح شد.
پاسخ دهید