صفحه اصلی  »  مبانی و مفاهیم عمرانی  »  ممان اینرسی چیست؟ فرمول محاسبه‌ ممان اینرسی مقاطع مختلف (مثلث، مستطیل، مقاطع مرکب)

ممان اینرسی چیست؟ فرمول محاسبه‌ ممان اینرسی مقاطع مختلف (مثلث، مستطیل، مقاطع مرکب)

همانطور که می دانید محاسبه‌ ممان اینرسی یا گشتاور دوم سطح یکی از محاسبات پایه ای در طراحی سازه است و به جرات می توانم بگویم اگر مقدار ممان اینرسی را به درستی محاسبه نکنید قطعا مابقی محاسبات سازه ای شما مانند محاسبه اساس مقطع و شعاع ژیراسیون را اشتباه انجام خواهید داد. ما با استفاده از یک فرمول و روش های متفاوت می توانیم ممان اینرسی مقاطع مختلف از جمله ممان اینرسی مثلث و مستطیل را بدست آوریم.

در این مقاله جامع ابتدا مفهوم ممان اینرسی را بیان می کنیم سپس بافرمول و روش های متفاوت ممان اینرسی مقاطع مختلف مانند مستطیل، مثلث و مقاطع مرکب را محاسبه می کنیم.

با مطالعه این مقاله چه می آموزیم؟

این بار بدون هزینه برنده شوید!

دریافت رایگان “3 ایبوک طراحی سازه بتنی” به همراه “هدیه ویژه”

همین الان این پک فوق‌العاده را دانلود کرده و هر زمان که فرصت داشتید، باحوصله مطالب آن را مطالعه کنید.

ممان اینرسی چیست؟

در سازه، یکی از مهم‌ترین نیروهایی که به هر عضو، مانند تیرها، وارد می‌شود ممان یا لنگر است. در نتیجه عضو باید به گونه‌ای طراحی شود که در مقابل این لنگرها مقاومت مناسبی داشته باشند. از این رو، یکی از مهم‌ترین راه‌ کارها برای طراحی اعضای خمشی، افزایش ممان اینرسی مقطع آن‌ها می‌باشد تا در مقابل خمش مقاومت نمایند.

 

محاسبه ممان اینرسی حال سؤال اصلی اینجاست که چه پارامترهایی در افزایش یا کاهش ممان اینرسی یک مقطع تأثیرگذارند؟

برای پاسخ به این سؤال، از مثال استفاده می‌نماییم:

مثال 1) دو میله‌ به طول 1 متر را در نظر بگیرید. در دو سر این میله‌ها وزنه‌هایی 5 کیلوگرمی نصب شده است، با این تفاوت که این وزنه‌ها در یکی از میله‌ها کاملاً در دو انتهای میله قرار داده شده‌اند اما در میله‌ی دیگر این دو وزنه با فاصله کمتری در مرکز میله قرار دارند. در صورتی که بخواهیم این دو میله را از وسط به کمک یک دست، حول محوری عمود بر محور میله بچرخانیم، به نظر شما چرخاندن کدام میله راحت‌تر خواهد بود؟

 

مفهوم ممان اینرسی با زبانی ساده

 

به احتمال زیاد شما هم موافق هستید که چرخاندن میله‌ی دوم راحت‌تر می‌باشد. دلیل این پدیده، با توجه به اینکه جرم هر دو میله برابر می‌باشد، تفاوت ممان اینرسی میله هاست، به‌ طوری‌که میله‌ی دوم به دلیل ممان اینرسی کمتر، مقاومت کمتری هم در مقابل چرخش از خود نشان می‌دهد.

نکته محاسبه ممان اینرسی با ذکر این مثال می‌توان فهمید که ممان اینرسی ارتباط زیادی به نحوه‌ی توزیع جرم در مقطع خواهد داشت به‌طوری‌که هر چه جرم به مرکز سطح نزدیک‌تر باشد، ممان اینرسی هم کمتر خواهد بود.

مثال 2)این پدیده را در پرش شناگران از ارتفاع هم می‌توان مشاهده کرد. در این حالت، شناگر بدن خود را طوری جمع می‌نماید که تمامی جرم بدن به مرکز آن نزدیک شده تا چرخش بدن راحت‌تر شود. در این حالت در واقع سرعت دوران بدن (ω) بیشتر خواهد بود.

ممان اینرسی چیست؟

تفاوت ممان اینرسی حالت‌های مختلف بدن شناگران در هنگام پرش

 

در برخی از اعضای سازه‌ای مانند تیرها، نیروی اصلی و حاکم بر طراحی عضو معمولاً خمش می‌باشد. در نتیجه افزایش ممان اینرسی در این اعضا اهمیت زیادی خواهد داشت. تیرهای I شکل با توجه به نکات ذکر شده، به دلیل دورتر شدن جرم از مرکز سطح (به عبارت دقیق‌تر، تار خنثی)، دارای ممان اینرسی بیشتری در مقایسه با یک مقطع مستطیل‌شکل با جرم برابر می‌باشد. همچنین، ساخت تیرهای لانه‌زنبوری هم دقیقاً با همین فلسفه، به‌ خصوص در گذشته رواج یافت تا با دورتر کردن مصالح از تار خنثی، بتوان توانایی مقطع در تحمل خمش را افزایش داد.

تبدیل تیر I شکل به مقطع لانه‌زنبوری برای تغییر ممان اینرسی

تبدیل تیر I شکل به مقطع لانه‌زنبوری

 

تار خنثی (Neutral Axis) برای هر مقطع، محوری است که در هنگام خمش، تنش خمشی بر روی آن صفر باشد یا به عبارتی، کشش و یا فشار ناشی از خمشی بر روی این محور ایجاد نشود، در نتیجه این محور تغییر‌شکل هم نمی‌دهد.

محاسبه ممان اینرسی به کمک فرمول آن

ممان اینرسی یک سطح، از حاصل‌ضرب مساحت‌ المان‌ های کوچک (dA)، در مجذور فاصله‌ی آن‌ ها تا تار خنثی (y2) به دست می‌آید.

فرمول ممان اینرسی

 

 

در شکل زیر، مشاهده می‌شود که مقطع به المان‌های کوچک تقسیم شده است. برای محاسبه‌ی ممان اینرسی کل مقطع، مساحت هر المان A، در d2 ضرب خواهد شد.

 

نحوه محاسبه‌ ممان اینرسی

تقسیم شکل به المان‌های دیفرانسیلی (کوچک) جهت محاسبه‌ ممان اینرسی

 

در ادامه، این فرمول را می‌توان در محاسبه‌ ممان اینرسی مقاطع پرکاربرد استفاده نمود. به عنوان مثال، ممان اینرسی مستطیل و ممان اینرسی مثلث در بخش بعد محاسبه شده است.

محاسبه‌ ممان اینرسی مستطیل

ممان اینرسی را می‌توان برای محورهای مختلف محاسبه نمود. در شکل زیر دو محور اصلی مقطع (محورهای x و y) نشان داده شده‌اند.

 

محاسبه ممان اینرسی مستطیل

 

برای محاسبه‌ی ممان اینرسی مستطیل حول محور x به صورت زیر عمل می‌نماییم:

 

فرمول ممان اینرسی

 

 

 

به همین ترتیب در صورتی که ممان اینرسی را حول محور y هم محاسبه نماییم این مقدار برابر با Iyy = (hb3)/12 خواهد بود. همان‌طور که مشاهده می شود بٌعد ممان اینرسی طول به توان چهار است.

محاسبه ممان اینرسی ممان اینرسی حول کدام محور بزرگ‌تر است؟

همان‌ طور که از فرمول‌های نهایی حاصل برای هر یک از محورها هم مشخص می‌باشد، به دلیل اینکه در حالت اول فاصله‌ی مصالح از محور دوران (محوری که ممان اینرسی حول آن محاسبه می‌شود) دورتر است، در نتیجه Ixx > Iyy خواهد بود. در شکل زیر هم مشاهده می‌شود برای مقطع 1 که دوران حول محور x انجام می‌شود، به دلیل بزرگ‌تر بودن ممان اینرسی، مقطع کمتر دچار تغییرشکل شده است.

 

تأثیر ممان اینرسی مقطع در تغییرشکل در اثر خمش

تأثیر ممان اینرسی مقطع در تغییرشکل در اثر خمش

 

محاسبه‌ ممان اینرسی مثلث

یکی دیگر از شکل‌های پرکاربرد که می‌توان ممان اینرسی آن را محاسبه نمود مثلث است. در ابتدا ممان اینرسی حول محوری افقی عبوری از مرکز سطح (محور c-c) محاسبه می‌شود:

 

محاسبه ممان اینرسی مثلث

 

فرمول ممان اینرسی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

با استفاده از همین روش و انتگرال‌گیری حول محورهای مختلف می‌توان ممان اینرسی را محاسبه نمود. در ادامه ممان اینرسی حول محور عبوری از ضلع BC محاسبه شده است.

 

محاسبه ممان اینرسی مثلث با زبانی ساده

 

 

فرمول ممان اینرسی

 

 

 

ممان اینرسی حول محور عبوری از ضلع BC:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

با توجه به محاسبات فوق می‌توان به این نتیجه رسید که محاسبه‌ی ممان اینرسی حول محورهای مختلف از طریق انتگرال‌گیری چندان ساده نبوده و احتیاج به صرف وقت و دقت فراوانی می‌باشد، به همین دلیل بسیاری از مهندسین، ممان اینرسی اشکال اصلی را حول محورهای مهم آن به خاطر می‌سپارند. در جدول زیر ممان اینرسی برخی اشکال مهم حول محورهای اصلی آن‌ها قابل مشاهده است.

 

فرمول ممان اینرسی برخی اشکال مهم

محاسبه‌ ممان اینرسی به روش انتقال

همان‌طور که مشاهده شد تا به اینجا ممان اینرسی به کمک انتگرال‌گیری حول محورهای مختلف مقاطع محاسبه شد و در پایان متوجه شدیم که به دلیل زمان‌بر بودن این محاسبات بهتر است فرمول ممان اینرسی حول محورهای اصلی برای برخی اشکال را به خاطر بسپاریم. اما در بسیاری از حالات نیاز به محاسبه‌ی این پارامتر، حول سایر محورهای عبوری از مقطع هم داریم و طبیعتاً امکان به خاطر سپردن ممان اینرسی، حول تمامی محورها وجود ندارد.

در این مواقع استفاده از روش انتقال محورها بسیار مفید است. با توجه به این قانون با داشتن ممان اینرسی حول یک محور، می‌توان ممان اینرسی را حول سایر محورهایی که موازی با محور اولیه می‌باشند، محاسبه نمود. به عنوان مثال در شکل زیر، ممان اینرسی حول محورهای x و y را می‌توان بر حسب ممان اینرسی حول محورهای x0  و y0  به کمک فرمول زیر محاسبه نمود:

 

محاسبه ممان اینرسی به روش انتقال

فرمول ممان اینرسی

 

در این رابطه d فاصله‌ی دو محور موازی و A هم مساحت کل مقطع می‌باشد. به عنوان مثال در بخش قبل متوجه شدیم که ممان اینرسی مستطیل حول محور عبوری از مرکز سطح آن hb3)/12) خواهد بود. حال در شکل زیر، با توجه به قانون محورهای موازی، ممان اینرسی حول محور p به صورت زیر محاسبه می‌شود:

 

نحوه محاسبه ممان اینرسی مستطیل

 

فرمول ممان اینرسی

 

به همین صورت برای مثلث هم می‌توان، ممان اینرسی را حول قاعده، با توجه به ممان اینرسی حول محور عبوری از مرکز سطح محاسبه نمود (هر دو مقدار در بخش قبل محاسبه شده‌اند).

 

نحوه محاسبه ممان اینرسی مثلث

 

فرمول ممان اینرسی

 

 

 

نحوه محاسبه‌ ممان اینرسی به روش چرخش (دوران) محورها

گاهی اوقات ممکن است نیاز به محاسبه‌ی ممان اینرسی حول محوری داشته باشیم که موازی با هیچ یک از محورهای اصلی نباشد. در این صورت با داشتن ممان اینرسی در دو جهت عمود بر هم و با استفاده از زاویه‌ی محور مورد نظر با محورهای ذکر شده، ممان اینرسی را می‌توان محاسبه نمود.

 

نحوه محاسبه ممان اینرسی به روش چرخش (دوران) محورها

 

به عنوان مثال در شکل زیر ممان اینرسی حول محور  ′x و ′y مدنظر می‌باشد. این دو محور با محورهای x و y زاویه‌ی θ ساخته‌اند. با فرض اینکه ممان اینرسی حول محورهای x و y، به کمک فرمول‌ها و روش‌های گفته شده در بخش‌های گذشته، قابل محاسبه باشند، با استفاده از فرمول ذیل، Ix و  Iy  هم محاسبه می شوند:

 

فرمول ممان اینرسی

محاسبه‌ ممان اینرسی مقاطع  I شکل

گاهی اوقات نیاز به محاسبه‌ی ممان اینرسی مقاطع ترکیبی مانند مقطع I شکل داریم. در این شرایط می‌توان مقطع اصلی را به چند مقطع شناخته شده تقسیم نمود و ممان اینرسی هر یک از مقاطع را به صورت جداگانه، به کمک یکی از روش‌ها در بخش‌های گذشته محاسبه نمود. به عنوان مثال در اینجا مقطع I شکل از ترکیب سه مستطیل ساخته شده است، پس از محاسبه‌ی ممان اینرسی تک‌تک این مقاطع حول محور مدنظر، با ترکیب نتایج، ممان اینرسی کل مقطع به دست می‌آید. در شکل زیر ممان اینرسی یک مقطع تیرورق، حول محور x و y محاسبه خواهد شد.

 

محاسبه ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

روش اول:

با دقت در این شکل مشخص می‌شود که مقطع از سه قسمت تشکیل شده است: دو مستطیل افقی (بال مقطع)  و یک مستطیل عمودی (جان مقطع). ممان اینرسی مستطیل عمودی با توجه به اینکه محور x از مرکز تقارن آن عبور نموده است برابر با فرمول ارائه شده در بخش اول می‌باشد. فرمول معروفی که برای محاسبه‌ی ممان اینرسی مستطیل به کار می‌رود (bh3/12) می‌باشد که پیشنهاد می‌شود حتماً به خاطر بسپارید.

همانطور که مشاهده می‌شود در این حالت، یکی از اضلاع مستطیل دارای توان 1 بوده (ضلع b) و دیگری به توان 3 می‌رسد (ضلع h). حال سؤال مهم این است که در شرایط مختلف چگونه می‌توان تصمیم گرفت که کدام ضلع دارای توان 3 و کدام یک دارای توان 1 می‌باشد؟

تصمیم‌گیری در این رابطه با توجه به محور مدنظر برای محاسبه‌ی ممان اینرسی انجام خواهد شد. به عنوان یک نکته‌ی تستی مهم، می‌توان گفت: ضلعی که دارای توان 3 می‌باشد، ضلعی است که توسط محور مدنظر برای محاسبه‌ی ممان اینرسی قطع می‌شود. به عبارت دیگر در شکل فوق، برای محاسبه‌ی ممان اینرسیِ جان مقطع حول محور x، hw باید به توان 3 برسد، زیرا توسط محور x قطع شده است:

 

فرمول ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

 

 

ممان اینرسی مستطیل‌های افقی بالا و پایین (بال‌های مقطع) را با توجه به این‌که محور x از مرکز تقارن آنها عبور نکرده است، نمی‌توان مسقیما از فرمول (bh3/12) محاسبه نمود، اما با توجه به اینکه محور x با محور تقارن بال‌ها موازیست، می‌توان با استفاده از قانون انتقال محورها، ممان اینرسی آنها را حول محور x  محاسبه نمود که فرمول مربوط به آن در بخش‌های گذشته نشان داده شد:

 

محاسبه ممان اینرسی

 

 

در این رابطه   IXO ممان اینرسی حول محور تقارن مستطیل بوده (که با توجه به فرمول محاسبه می‌شود)  و   dx هم فاصله‌ی بین محور x در شکل بالا و محور تقارن بال می‌باشد، A هم مساحت بال می‌باشد. به دلیل تقارن مقطع حول محور x ممان اینرسی بالِ بالا و پایین برابر می‌باشد:

 

فرمول ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

 

 

در محاسبه‌ی ممان اینرسیِ بال‌های مقطع، برخلاف جان مقطع، محور x مستقیماً یکی از اضلاع را قطع نکرده اما امتدادِ عرض بال (tf) توسط محور x قطع می‌شود، در نتیجه در محاسبه‌ی ممان اینرسی tf  به توان 3 رسیده است.

لازم به ذکر است که این توضیحات برای راحتی فرآیند محاسبات ارائه شده و در حالت کلی، محاسبه‌ی ممان اینرسی بال‌های مقطع با دو فرض زیر انجام شده:

  • بال ابتدا بر روی محور x منتقل شده و بخش اول رابطه‌ی بالا (bf tf3 / 12)نشان دهنده‌ی این فرض می‌باشد.
  • برای اینکه بتوان از فرض فوق استفاده نمود، بخش دوم رابطه‌ی بالا (bf t× (hw/2 + tf/2)2)  مورد استفاده قرار گرفته تا انتقال بال بر روی محور x به کمک قانون انتقال محورها توجیه‌پذیر باشد. در این رابطه،  (hw/2 + tf/2) نشان‌دهنده‌ی فاصله‌ی محور تقارن بال تا محور x می‌باشد.

حال، با جمع ممان اینرسی سه شکل، ممان اینرسی کل مقطع به دست می‌آید:

 

فرمول ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

 

 

 

روش دوم:

روش دیگری که می‌توان ممان اینرسی این مقطع را محاسبه نمود در نظر گرفتن این مقطع به صورت یک مستطیل توپر می‌باشد که دو مستطیل توپر (در طرفین جان) از مقطع خارج شده است:

 

فرمول ممان اینرسی مقاطع I شکل

 

 

 

  • با توجه به نکات ذکر شده، به نظر شما مقدار ممان اینرسی حول x بزرگ‌تر خواهد بود یا حال محور y؟

برای پاسخ به این سؤال، ابتدا ممان اینرسی حول محور y هم محاسبه خواهد شد. بدین منظور شکل مقطع را 90 درجه می‌چرخانیم، توجه نمایید که محور y همچنان موازی با جان تیرورق می‌باشد:

 

روش محاسبه ممان اینرسی مقاطع I شکل

 

در این حالت هم طبیعتاً همچنان مقطع از سه بخش جداگانه تشکیل شده است با این تفاوت که این بار ممان اینرسی هر مقطع با توجه به فرمول، حول محور y محاسبه خواهد شد. برای محاسبه‌ی ممان اینرسیِ جان حول محور y دقیقاً مشابه با بخش اول عمل نموده، با این تفاوت که در این حالت محور y عرض جان (tw) را قطع نموده، در نتیجه این ضلع باید به توان 3 برسد:

 

ممان اینرسی مستطیل

 

 

 

با یک مقایسه‌ی ساده بین ممان اینرسی جان، در دو حالتی که حول محور x و y  محاسبه شدند، تفاوت قابل توجه این دو مقدار مشهود می‌شود به طوری که حول محور x مقدار آن454238.8 mm4   و حول محور y این مقدار 762.4 mm4  می‌باشد که این موضوع نشان‌دهنده‌ی تأثیر محور انتخابی بر مقدار ممان اینرسی مقطع می‌باشد. حول محور x با توجه به این‌که مصالح مقطع از محور دورتر می‌باشند، ممان اینرسی هم حول این محور بزرگ‌تر بدست آمده است. در ادامه ممان اینرسی بال‌های مقطع هم حول محور y محاسبه خواهد شد.

تفاوت بسیار مهم در محاسبه‌ی ممان اینرسی بال‌ها حول محور y با محور x در استفاده از قانون انتقال محورها می‌باشد. همانطور که مشاهده شد در حالتی که ممان اینرسی بال مقطع حول محور x محاسبه شد، به دلیل منطبق نبودن محور x بر محور تقارن بال، مجبور به استفاده از قانون انتقال محورها شدیم. اما با بررسی دقیقتر بال‌ها مشاهده می‌شود که محور y منطبق بر یکی از محورهای تقارن بوده و در نتیجه احتیاجی به استفاده از قانون انتقال محورها نخواهیم داشت، در این حالت:

 

فرمول ممان اینرسی مقاطع I شکل

 

 

 

از آنجایی که محور y، ضلع بزرگتر بال‌ها را قطع نموده، در نتیجه bf به توان 3 رسیده است. برای محاسبه‌ی ممان اینرسی کل مقطع حول محور y، ممان اینرسی جان و دو بال با یکدیگر جمع خواهند شد.

 

محاسبه ممان اینرسی

 

 

 

مشاهده می‌شود که ممان اینرسی مقطع حول محور x در حدود 11 برابر ممان اینرسی همان مقطع حول محور y می‌باشد. این پدیده اهمیت توجه به جهت بارگذاری مقاطع در سازه‌ها را نشان می‌دهد، تا مقاطع در سازه حول محوری کار گذاشته شوند که در آن جهت برای مقابله با خمش، احتیاج به ممان اینرسی بیشتری داریم.

در ابتدای این ایبوک در رابطه با شکل زیر بحث شد  اما برای بررسی بیشتر در ادامه توضیحات تکمیلی در رابطه با آن ارائه می‌شود. در این شکل در حالت شماره 2، مقطع به شکلی کار گذاشته شده که خمش ایجاد شده به واسطه‌ی حضور شخص بر روی آن توسط محور ضعیف (محوری با ممان اینرسی کوچکتر یا محور y  در مثال فوق) تحمل می‌شود. این در حالیست که با چرخاندن مقطع در حالت 1، تغییرشکل مقطع بسیار کاهش یافته است که دلیل این امر این است که در این حالت خمش توسط محور با ممان اینرسی بزرگتر (محور x در مثال فوق) تحمل می‌شود.

 

اثر خمش بر روی ممان اینرسی

تأثیر ممان اینرسی مقطع در تغییرشکل در اثر خمش

 

 

در ابتدای این ایبوک ذکر شد که ممان اینرسی، در واقع مقاومت مقطع در مقابل تغییرشکل‌های ناشی از خمش می‌باشد، در نتیجه زمانی که خمش ناشی از حضور شخص، توسط محور قوی‌تر تحمل می‌گردد (حالت 1)، تغییرشکل مقطع هم کاهش می‌یابد.

 

محاسبه‌ی ممان اینرسی مقاطع مرکب

در مهندسی عمران، مستطیل مرسوم‌ترین شکلیست که در اکثر مقاطع به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با دانستن فرمول ممان اینرسی این مقطع و همچنین نحوه‌ی استفاده از قانون انتقال محورها، تقریباً می‌توان ممان اینرسی 90% مقاطع مورد استفاده در مهندسی عمران را به راحتی محاسبه نمود. با این حال، به منظور درک بهتر از نحوه‌ی استفاده از فرمول‌های موجود، در شکل زیر ممان اینرسی یک مقطع مثلث توپر به همراه یک سپری (که خود ترکیب دو مستطیل می‌باشد) در غالب یک مقطع مرکب محاسبه خواهد شد ( ممان اینرسی حول محورهای x و y مدنظر است که این دو محور بر مرکز تقارن جان مقطع منطبق می‌باشند).

 

محاسبه ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

در ابتدا ممان اینرسی حول محور x محاسبه خواهد شد، توجه نمایید که محور x ارتفاع جان (hw) را قطع نموده در نتیجه این پارامتر به توان 3 خواهد رسید:

فرمول ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

 

 

ممان اینرسی بال سپری به دلیل اینکه محور x بر محور تقارن مقطع منطبق نیست باید با توجه به قانون انتقال محورها محاسبه شود:

 

ممان اینرسی مستطیل

 

 

ممان اینرسی مقطع سپری برابر است با مجموع ممان اینرسی بال و جان:

 

آموزش ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

 

 

حال ممان اینرسی مقطع مثلثی شکل محاسبه می‌شود، با توجه به جدولی که در بخش‌های گذشته نشان داده شد، ممان اینرسی مثلث حول دو محور عمود بر هم که از مرکز سطح می‌گذرند برابر است با bh3/36 که در این رابطه h ارتفاع و b هم قاعده‌ی مثلث می‌باشند و مشابه با مقاطع مستطیلی شکل، در اینجا هم محوری که ممان اینرسی حول آن مدنظر می‌باشد هر ضلعی را که قطع نماید، آن ضلع به توان 3 خواهد رسید. در اینجا محور x ارتفاع مثلث را قطع نموده، در نتیجه h به توان 3 می‌رسد. با توجه به اینکه محور x بر محور عبوری از مرکز سطح مثلث مطبق نیست، در نتیجه برای محاسبه‌ی ممان اینرسی از قانون انتقال محورها استفاده می‌نماییم:

 

 

 

 

مشاهده می‌شود که ممان اینرسی مقطع توپر تا چه حد بزرگتر از ممان اینرسی یک مقطع مانند سپری می‌باشد. لازم به ذکر است که ممان اینرسی مثلث حول محور عبوری از قاعده برابر است با bh3/ 12  . در نهایت،  ممان اینرسی مقطع مرکب برابر است با:

 

محاسبه ممان اینرسی مثلث

 

 

در ادامه ممان اینرسی این مقطع حول محور y هم محاسبه می‌شود:

 

روش محاسبه ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

روند محاسبه ممان اینرسی مقاطع مرکب

 

 

 

 

 

 

ممان اینرسی کل مقطع حول محور y برابر است با:

 

 

 

 

 

 

خرید لينک هاي دانلود

با عضویت بدون وارد کردن اطلاعات رایگان دریافت کنید.

دانلود و ذخیره فقط همین آموزش ( + عضو شوید و یا وارد شوید !)

دانلود سریع و رایگان

پیش از همه باخبر شوید!

تعداد علاقه‌مندانی که تاکنون عضو خبرنامه ما شده‌اند: 37,298 نفر

تفاوت خبرنامه ایمیلی سبزسازه با سایر خبرنامه‌ها، نوآورانه و بروز بودن آن است. فقط تخفیف‌ها، جشنواره‌ها، تازه‌ترین‌های آموزشی و ... مورد علاقه شما را هر هفته به ایمیلتان ارسال می‌کنیم.

نگران نباشید، ما هم مثل شما از ایمیل‌های تبلیغاتی متنفریم و خاطر شما را نخواهیم آزرد!

تولید کنندگان آموزش
با ارسال 63اُمین دیدگاه، به بهبود این محتوا کمک کنید.
نظرات کاربران
  1. نیما مظاهری

    چرا مقدار (bh3/12) توی همه کتابها اومده ولی توی شکل هیچ کتابی h وجود نداره ؟همه هم از روی هم کپی میزنن

    پاسخ دهید

  2. مهندس علی پابخش (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام و وقت بخیر
    اگر به شکل دقت کنید h همان طول مستطیل و یا همان d موحود در تصویر می‌باشد.

    پاسخ دهید

  3. فراز

    سلام و احترام،مطالب عالی و قابل درک بود،خیلی ممنون، فقط در بخش محاسبات ممان اینرسی بال مقطع سپری فکر کنم جواب آخر اشتباهی رخ داده.

    پاسخ دهید

  4. مهندس علی پابخش (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    با سلام و خسته نباشید
    محاسبات بررسی شد و مشکلی دیده نشد لطفا اگر مشکل خاصی مد نظرتون هست بفرمایید تا بررسی بشه

    پاسخ دهید

  5. محمد مرتضی

    سلام لطفا طریقه محاسبه مشخصات هندسی مقاطع دوبل را هم توضیح دهید با تشکر

    پاسخ دهید

  6. مهندس علی پابخش (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    با سلام و وقت بخیر
    ممنون از نکته ای که بیان کردید در بروزرسانی بعدی مقاله اضافه میکنیم.

    پاسخ دهید

  7. ah ma

    سلام لطف کنید فرمول محاسبه ممان اینرسی قوطی و یا مقطع مستطیل توخالی جدار نازک

    پاسخ دهید

  8. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان روزتون بخیر
    برای مقطع قوطی مربع میشه ۲/۳ ضربدر t ضربدر a^3
    اون t ضخامت هست، و a عرض متوسط قوطی
    که a میشه عرض کلی قوطی منهای t
    برای مستطیلی میشه bh^3/12 خارجی منهای bh^3/12 داخلی
    در رابطه b عرض و h ارتفاع هست

    پاسخ دهید

  9. ah ma

    سلام و سپاس ..از روی فرمول مستطیل نمیتوان به مربع رسید ؟

    پاسخ دهید

  10. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    بله مهندس جان از همون فرمول مستطیل میشه به مربع هم رسید

    پاسخ دهید

  11. مهرداد

    باسلام. نرم افزار یا برنامه ای دارید که باهاش ممان اینرسی مقاطع مرکب دلخواه محاسبه بشه؟

    پاسخ دهید

  12. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان روزتون بخیر
    خیر متاسفانه همچین برنامه ای رو نداریم
    🙏🌺

    پاسخ دهید

  13. سید مجتبی حجتی

    استاد فراوان داریم اما استادی که بتونه علمش رو قابل فهم ارائه بده خیلی کم، شما بسیار خوب مطلب رو ارائه دادین. خیلی خیلی ممنونم از شما.

    پاسخ دهید

  14. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلامت باشین مهندس عزیز
    تشکر از همراهی شما
    🌺🙏

    پاسخ دهید

  15. رضا هاشمی

    سلام
    بعداز چند سال تحصیل در رشته عمران تازه به مفهوم واقعی ممان اینرسی پی بردم.ممنونم از زحمات همه عزیزان

    پاسخ دهید

  16. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان وقتتون بخیر
    تشکر از همراهی شما
    موفق باشید

    پاسخ دهید

  17. عاقل سالم

    سلام
    خیلی عالی با اون ۲ تا مثال اولتون حال کردم ما بقیه رو از هر منبعی به راحتی میتونیم به دست بیارم ولی اون مثالاتون ممانو بردند به حافظه دائمیم ….بسیار سپاس

    پاسخ دهید

  18. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان وقت بخیر
    خداروشکر که براتون مفید بوده و راضی هستید
    موفق باشید🌹

    پاسخ دهید

  19. سیدامیر نظری

    بسیار عالی! چکیده و روان و قابل فهم! ممنون از زحماتتون خدا اجرتون رو بده انشاءالله ❤
    در ضمن من رشته ام مکانیکه؛‌ یک سوال مهندسی ازتون دارم میتونم همینجا ازتون بپرسم؟‌

    پاسخ دهید

  20. مهندس مهران کیانی (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس وقتتون بخیر
    خواهش میکنم ممنون از همراهی شما
    خوشحالیم که تونستیم رضایتتون رو جلب کنیم.
    مهندس سوالتون رو بپرسین به پشتیبان های علمی ارجاع میدم اگر در حوزه عمران بود پاسخشون رو براتون ارسال میکنم

    پاسخ دهید

  21. razaghi1969

    سلام-عالی هستید. بنظرم اگه یه مجموعه سوالات آزمون (نه سوالات خود آزمونها)محاسبات طراحی کنید ؛ عالی خواهد بود.

    پاسخ دهید

  22. مهندس مهران کیانی (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان روزتون بخیر
    ممنونم لطف دارین 🌹🌹
    مهندس جان کتاب ۵ آزمون جامع آزمایشی رو داریم که سوالاتش تالیفی و شبیه سازی شده آزمون نظام مهندسی هست که در قالب تور محاسبات ارائه میشه

    پاسخ دهید

question