صفحه اصلی  »  گفتگوهای تخصصی  »  سبزگپ سوم؛ مدلسازی اطلاعات ساختمان(BIM) چیست؟

سبزگپ سوم؛ مدلسازی اطلاعات ساختمان(BIM) چیست؟

 

یکی از راهکار های بالا بردن کیفیت و سرعت در  طراحی سازه استفاده از فرآیند BIM است نرم افزار های این حوزه از جمله رویت، تکلا استراکچرز و … می توانند تمامی مشکلات اجرایی احتمالی پروژه را قبل از ساخت به شما نشان دهند اما کاربرد بیم در کارگاه ساختمانی چیست؟ مدلسازی اطلاعات ساختمان در ایران چه جایگاهی دارد؟ ارتباط ایمنی سازه با بیم چیست ؟

در این سبزگپ جامع علاوه بر پاسخ به سوالات بالا، به معرفی نرم افزار های بیم و کاربرد آن در صنعت ساختمان خواهیم پرداخت. قبل از شروع مطالعه این مقاله، ویدئو جذاب ابتدا صفحه را حتما یکبار مشاهده کنید تا به خوبی با فرایند بیم آشنا شوید. همچنین برای استفاده از تجارب افراد فعال در این حوزه، مصاحبه هایی در این حوزه با متخصصین داخل و خارج کشور انجام دادیم که میتوانید آنها را مشاهده کنید.

⌛️ آخرین به روزرسانی: 03 تیرماه 1400

📕 تغییرات به روزرسانی: اضافه شدن مصاحبه با مهندس شجیع در خصوص معرفی تکلا استراکچرز

 

با مطالعه این سبزگپ جامع چه می آموزیم؟

📺 معرفی نرم افزار تکلا استراکچرز و کاربردهای آن

شما برای انجام یک مناقصه واقع گرایانه و براورد هزینه از چه نرم افزاری استفاده می کنید؟ از چه راهی مطمئن می شوید که مدل سازه ای شما قابلیت ساخت را دارد؟ برای تحلیل سریع تر سازه چه می کنید؟

در این گفتگو جذاب مهندس حسام محمدی و مهندس شجیع قصد دارند به تمامی سوالات شما در این مورد پاسخ دهند. البته اگر جواب سوال شما در این ویدئو نیست حتما در کامنت های همین صفحه مطرح کنید تا مهندس شجیع به آن پاسخ دهد.

 

 

 

مهندس شجیع در این گفتگو جذاب به چه سوالاتی پاسخ می دهد؟

  1. کاربرد تکلا چیست؟
  2. ارتباط تکلا با مبحث بیم به چه صورت است؟
  3. منظور از کلش گیری چیست؟
  4. چگونه تکلا را یاد بگیریم؟
  5. آیا تکلا در اسکلت های معمولی هم کاربرد دارد؟
  6. یادگیری تکلا برای چه رشته هایی توصیه می شود؟
  7. آیا کاربرد تکلا فقط در اسکلت فلزی است؟
  8. آیا در تکلا می شود کارهای عمران، معماری و تاسیسات به صورت موازی انجام شود یا حتما باید پشت سر هم باشند؟
  9. با داشتن دانش تکلا به چه شکل می توان وارد بازار کار شد؟
  10. با یاد گرفتن تکلا در چه فیلد کاری می توان فعالیت نمود؟
  11. درآمد تکلا به چه صورت است؟
  12. رویت استراکچر چیست؟
  13. نرم افزار advanced steel چیست؟ آیا همان تکلاست؟
  14. آیا تکلا قابلیت رندر گرفتن دارد؟

 

 

📺 کاربرد مدل سازی اطلاعات ساختمان (bim) در کشورهای اروپایی

قبلا مهندس شاکری در مورد bim  و کاربرد نرم افزار رویت صحبت کرده بودند اما با توجه به اینکه عده ای از مهندسین به کاربرد این نرم افزار جهانی شک داشتند اینبار جواب سوالاتتان را از زبان مهندس Per Ole Otterness (عضو یکی از کمپانی های بزرگ اروپایی) بشنوید. در این گفتگو جذاب سوالاتی مانند مدلسازی اطلاعات ساختمان چیست؟ آینده bim چگونه است؟ بعد از شروع به کار یک پروژه چقدر بیم می تواند مهم باشد؟ و… مطرح شده است.

اگر جواب سوال شما در این ویدئو نیست حتما در کامنت های همین صفحه سوالتان را مطرح کنید و جواب درست دریافت کنید.

 

 

 در این گفتگو جذاب چه سوالاتی پاسخ داده می شود؟

  1. معرفی شرکت symetri و فعالیت های این شرکت؟
  2. بیم در چه جنبه هایی از کسب و کار مفید است؟
  3. با توجه به مزایای بیم چرا برخی نسبت به اجرای آن مقاومت می کنند؟
  4. EIR و BEP در ساخت و ساز چیست؟ و چگونه با هم ارتباط دارند؟
  5. بعد از شروع به کار یک پروژه چقدر بیم می تواند مهم باشد؟
  6. آیا در مورد آینده بیم در صنعت ساختمان پیش بینی دارید؟
  7. چطور اسکن لیزر سه بعدی و واقعیت VR را در فاز بهره برداری ساخت استفاده می کنند؟
  8. داغ ترین روندهای تحقیق یا موضوعات در مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) کدامند؟
  9. دانستن مهارت های BIM برای یافتن شغل مهندسی عمران ومعمار در اروپا یا آمریکای شمالی چقدر مهم است؟
  10. آیا داشتن دانش و استفاده از مهارت های بیم تاثیری در حقوق و درآمد یک مهندس عمران دارد؟

 

 

📺 آشنایی با نقشه کشی فاز 2 معماری (اردیبهشت 1399)

این ساختمان در آینده چند اتاق خواهد داشت؟ چه مصالحی برای احداث دیوار بین دو اتاق استفاده خواهید کرد؟ جنس کف سازی ساختمان چه خواهد بود؟ تمامی این موارد سوالاتی است که عموم مردم جامعه به عنوان کارفرما از شما خواهند پرسید. در این گفتگو جذاب مهندس حسام محمدی و  مهندس طیبه شاکری  به معرفی کامل دوره نقشه کشی فاز 2 معماری می پردازند و به شما آموزش می دهند چگونه باید به این سوالات پاسخ دهید.

 

 

 

مهندس شاکری در این گفتگو جذاب به چه سوالاتی پاسخ می دهد؟

  1. توضیح کلی درباره دوره نقشه کشی فاز 2 معماری؟
  2. سرفصل های این دوره شامل چه مواردی است؟
  3. این دوره برای چه افرادی مناسب است؟
  4. آیا این دوره به پیش نیاز خاصی احتیاج دارد؟
  5. چرا در این دوره از نرم افزار اتوکد استفاده شده است؟
  6. چه ضوابط و آیین نامه هایی که در فاز 2 معماری استفاده می شوند؟
  7. آیا در این دوره ضوابط مورد نیاز تدریس می شود؟
  8. روند اخذ پروژه های فاز 2 به چه صورت است؟
  9. ارتباط طراحی مرحله فاز 2 معماری با مهندس عمران، مکانیک و برق به چه صورت است؟
  10. یادگیری فاز 2 معماری برای مهندسین چه قابلیت هایی را ایجاد می کند؟
  11. مهندسین نقشه کش فاز 2 معماری در چه بخش هایی از شرکت ها می توانند مشغول به کار شوند؟
  12. توصیه شما برای استفاده هر چه بیشتر از دوره چیست؟

 

📺 BIM و کاربرد نرم افزار رویت

بیم یک نگرش در صنعت ساختمان است که در یک پروسه 7 بعدی به ما کمک می کند به هدفمان برسیم. بر خلاف تصور عموم مردم bim هزینه های ساخت و ساز را کم می کند اما شرکت های طراحی در حوزه بیم به چه افرادی نیاز دارند؟

در این گفتگو جذاب مهندس کاویان پور و مهندس شاکری قصد دارند به تمامی سوالات شما در این مورد پاسخ دهند. البته اگر جواب سوال شما در این ویدئو نیست حتما در کامنت های همین صفحه مطرح کنید تا مهندس شاکری به آن پاسخ دهد.

 

 

مهندس شاکری در این گفتگو جذاب به چه سوالاتی پاسخ می دهد؟

  1. کاربرد بیم چیست؟ (آیا BIM فقط همان مدل سازی سه بعدی است؟)
  2. آیا BIM هزینه بیشتری به پروژه تحمیل میکند؟
  3. تفاوت شاپ دراوینگ با BIM در چیست؟
  4. تفاوت تکلا با رویت؟
  5. بعد از یادگیری چگونه باید دنبال کار گشت؟
  6. بیم اختیاری است یا برای برخی پروژه ها اجبار برای این کار وجود دارد؟ آیا احتمال الزامی شدن آن در دستورالعملهای شهرداری ها وجود دارد؟
  7. چه نرم افزارهایی در حال حاضر در دنیا برای این کار استفاده می شود؟ در ایران چطور؟ تفاوت های این نرم افزارها در چیست؟
  8. آیا نیاز به داشتن اطلاعات طراحی هم هست؟ یعنی مثلا ما اتصالات را فقط مدلسازی میکنیم یا طراحی هم می شود با این نرم افزارها انجام داد؟
  9. برای مدلسازی هر بخش مثل معماری، سازه، برق و مکانیک باید یک نرم افزار جداگانه نصب و استفاده کرد؟ و ارتباط این ها به چه صورت است؟
  10. برای انجام پروژه فرد جدایی برای این کار در شرکتها لازم است یا برخی با برخی مشاغل مانند مترور ادغام می شود؟
  11. آیا طراحان سازه نیاز به یادگیری BIM دارند؟
  12. از چه نرم افزارهایی می‌توان خروجی گرفت و در رویت استفاده کرد؟ مثلا مدل ایتبس و مقاطع آن در رویت قابل استفاده و ایمپورت است؟
  13. آیا کتاب یا منبعی جامع برای یادگیری بیم وجود دارد؟
  14. کسی که با این نرم افزار ها کار میکند باید ضوابط آیین نامه ای هم بلد باشد؟
  15. در حال حاضر چقد می شود با این کار کسب درآمد کرد؟ (درصدی هست یا متری؟)
  16. برای خارج از کشور می توان پروژه گرفت؟ نیاز به لایسنس نرم افزار هست؟
  17. قیمت حدودی هر پروژه و زمانی که لازم است؟
  18. کلش چیست؟

منابع یادگیری بیم

  1.  کتاب مدلسازی اطلاعات ساختمان ،پورفسور گلابچی
  2. کتاب درک مدلسازی اطلاعات ساختمان جان توکی
  3. Mastering Autodesk Revit 2020 
  4. BIM Handbook

 

 

💬 1. بیم چیست ؟

صنعت ساخت‌ و ساز هزاران سال است که به یک روش عمل می‌کند. بتن ریخته شده و سطح آن پرداخت می‌شود، آجرها روی‌هم انباشته‌ شده و سیستم‌های گرمایش و آب در گوشه و کناره‌ها قرارگرفته و این کار در طبقات متعدد تکرار می‌شود. قبل از دهه ۱۹۷۰ میلادی نقشه‌های ساختمانی با مداد، جوهر و کاغذ ترسیم می‌شدند. اصلاح اشتباهات نقشه‌ها بسیار مشکل بوده و مخصوصاً اگر اشتباهات، روی نقشه‌های وابسته دیگری اثر می‌گذاشت، نتیجه کار وحشتناک بود. بسیاری از مشکلات طراحی و ساخت سنتی منجر به افزایش هزینه و خسارات گسترده میشد که در شکل زیر نشان داده‌شده است:

 

رفع اشکلات اجرایی در نرم افزار های بیم

شکل 1 اشکالات اجرایی ساخت به روش‌های سنتی ساختمان به دلیل عدم هماهنگی گروه‌های مختلف مهندسی

 

همان‌طور که در عکس‌های بالا مشاهده گردید، اشتباهات در زمینه ساخت و طراحی مربوط به یک حوزه نیست و ممکن است تمامی گروه‌های مهندسی ساختمان اعم از سازه، معماری، مکانیک و برق را دربرمی‌گیرد. در نتیجه طراحی سنتی و با استفاده از دست، مشکلات و معضلات مربوط به خود را داشته که با برخی از آنها نشان داده شدند.

 

نقشه کشی دستی (در صورت عدم رشد فرایند BIM)

شکل 2 طراحی دستی نقشه‌های مهندسی در شرکت‌ها

 

مهندسین در یک اقدامی شگفت‌انگیز در دهه 70، روش‌های ترسیم کامپیوتری (CAD (CAD – Computer-Aided Drafting را ابداع کردند؛ که تنها روی پایانه‌های گرافیکی کامپیوترهای مرکزی قابل‌ اجرا بودند. از دهه ۱۹۸۰ به بعد با ابداع کامپیوترهای خانگی، استفاده از برنامه‌های CAD در دفاتر مهندسی رواج بیشتری یافت. با این ابزار الکترونیکی، ترسیم، اصلاح و انتقال نقشه‌ها بسیار راحت شد، سرعت کار بالا رفته و ترسیم اشکال پیچیده و سه‌بعدی وارد مرحله جدیدی شد. توانایی‌های CAD نسبت به روش‌های دستی عالی بود، ولی باوجود توانایی سه‌بعدی سازی، هنوز مشکلات زیادی در این مرحله وجود داشت.

پس از سیر تکمیل فرآیند CAD با مدل‌سازی دوبعدی و سه‌بعدی، در حال حاضر به مفهومی به نام بیم (BIM) رسیده‌ایم. با وجود تلاش‌های بسیاری که اخیراً برای پیشرفت بیم و شناخت فواید بهره‌گیری از آن ایجاد شده است، بیم در واقع مفهوم جدیدی نیست. عبارت «مدل‌سازی ساختمان» اولین بار در یک مقاله در دهه 80 میلادی به کار گرفته شد، مقاله‌ای که پیش‌بینی کرده، اجزای مختلف مدل یک ساختمان می‌توانند به دیتابیس‌ های مرتبط و مملو از انواع مختلف اطلاعات متصل شوند. پیش از آن نیز، محققان دانشگاهی در حال تلاش برای بهبود تکنیک‌های مدل‌سازی ساختمان توسط کامپیوتر بوده‌اند. تحقیقات دانشگاهی حتی در بخش گرافیکی نیز تأثیر بسزایی در پیشرفت مدل‌سازی داشته‌اند.

کمپانی‌های نرم‌افزاری در طول دهه‌های اخیر همواره در حال بهبود ابزارهای طراحی، نقشه‌کشی، رندرگیری و تحلیل سازه‌ها، برای ایجاد یک محیط نرم‌افزاری حرفه‌ای بوده‌اند. اگرچه بیشتر تمرکز آن‌ها بر روی مدل‌سازی سه‌بعدی بوده و همچنین بزرگ‌ترین سیستم‌عامل‌ها به بررسی چگونگی استفاده بیشتر و بهتر از اطلاعات و همچنین مشخصات محصولات سازه‌ای پرداخته‌اند. اولین استفاده از اصطلاح بیمبرای توصیف همه این‌ها به دهه 90 میلادی برمی‌گردد. با این‌ وجود، سرمایه‌گذاری و حمایت از آن در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است.

BIM مخفف Building Information Modeling به معنای مدل‌سازی اطلاعات ساختمان می‌باشد در واقع CAD صرفاً یک نمایش سه‌ بعدی از طراحی‌ های دو بعدی بوده و برخلاف بیم هوشمند نیست. برای مثال، مدل سه‌بعدی CAD قادر به شناسایی اشتباهات موجود در آن نبوده و مخصوصاً نمی‌تواند اشتباهات وابسته به وضعیت موجود را در جاهای دیگر به‌صورت خودکار اصلاح کند (عدم قابلیت تشخیص ارتباط بین نقشه‌های پلان، نما، برش و…). مفهوم BIM ورای CAD بوده و در واقع یک سیستم مدل‌سازی بر مبنای پایگاه داده می‌باشد. در بیم فرایند طراحی با ساخت یک مدل آغاز می‌شود که متشکل از در و پنجره، سقف، تیرها، پلکان، سیستم تهویه مطبوع، سیم‌کشی و… می‌باشند. این اجزاء هم خودشان و هم ارتباطشان با بقیه اجزاء را می‌شناسند؛ بنابراین برای کسب اطلاعات در مورد یک جزء مشخص مثل پنجره از قبیل اندازه، جنس شیشه، چهارچوب و… لازم نیست چندین نقشه پلان، برش، نما و… را زیر و رو کنیم. کافی است مستقیماً به خود جزء مراجعه کرد. این جزء تمام اطلاعات مربوط به ویژگی‌هایش را در خودش ذخیره کرده و با اعمال هر تغییری در خواص آن، خودش را با طرح جدید تطابق می‌دهد.

✅ اگر متوجه موضوع نشده اید پیشنهاد می کنم حتما ویدئو ابتدا صفحه که بسیار جذاب و روان به معرفی بیم پرداحته است را مشاهده کنید.

 

روند فرایند بیم

 

1. 1 BIM به زبان ساده

متأسفانه تعاریف بسیار زیاد و متفاوتی از BIM وجود دارد که بسیاری از آن‌ها توسط شرکت‌ها و سازمان‌ های مختلف ارائه‌ شده‌ اند و دلیل اختلاف این تعابیر، تغییر مفهوم بیم در طول زمان است. بیشتر مردم اتفاق‌ نظر دارند که BIM شکل کوتاه شده‌ی عبارت “Building Information Modeling” یا همان «مدل‌سازی اطلاعات ساختمان» است، اما عده‌ای آن را کوتاه شده‌ی عبارت “Building Information Management” یا همان «مدیریت اطلاعات ساختمان» می‌دانند (تو بخش بعدی نگاه دقیق‌تری به معنی و مفهوم سه حرف تشکیل‌دهنده‌ی BIM خواهیم کرد).

توجه داشته باشد که بیم یک فرم کوتاه پذیرفته‌ شده است و نیازی به بیان عبارت کامل آن نیست، دقیقاً مثل استفاده از «برجام » به‌ جای «برنامه جامع اقدام مشترک»! از نظر ما بیم در واقع یک‌روند انجام کار است، بنابراین می‌تواند شامل هر دو مفهوم «مدل‌سازی» و «مدیریت» باشد. طبق تعریف:

BIM فرآیندی برای ترکیب اطلاعات و فناوری برای ایجاد یک نمایش دیجیتال از پروژه است که داده‌های منابع بسیاری را ادغام می‌کند و به‌ موازات پروژه واقعی در جدول زمانی خود، تمام اطلاعات پروژه، از جمله مشخصات طراحی، ساخت ساز و اطلاعات عملیاتی را شامل می‌شود. در حال حاضر بیم یک کلمه مستقل به‌حساب می‌آید و به‌ جای آن‌که هر دفعه بگویید «مدل‌سازی اطلاعات ساختمان» می‌توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید. ولی برای آنکه بفهمید بیم چیست و یا بخواهید آن را برای دیگران توضیح دهید، این سه حرف می‌تواند شروع بسیار خوبی باشد:

B: از آنجا که B در بیم مخفف “Building” یا ساختن است، در واقع به این موضوع اشاره دارد که شما می‌توانید بیم را در تمامی انواع ساختن مانند زیرساخت‌ها، مهندسی عمران و حتی ایجاد چشم‌انداز، حتی در پروژه‌های بزرگ دولتی و خصوصی اعمال کنید.

I: این حرف در بیم در مورد درک این مسئله است که حتی اگر شما اطلاعات موجود در کل محتوای پروژه را داشته باشید، اثری که تولید می‌کنید فقط نیمی از داستان را بیان می‌کند. شما حتی نیازی به نگرانی در مورد مدل‌سازی ندارید تا بتوانید بیم را اعمال کنید. می‌توانید فرایندها و تبادل داده‌ها را مدت‌ها قبل از شروع کار طراحی روی یک پروژه عملی کنید. ارزش واقعی بیم در توانایی تحلیل مدل و پیدا کردن داده‌های موردنظر، در هنگام نیاز است.

M: این حرف مخفف مدل‌سازی است. این جنبه از بیم احتمالاً دارای بیشترین قدمت است و صدها برنامه برای نشان دادن محیط ساخت‌ و ساز با استفاده از تکنیک‌های 3D CAD و طراحی و ساخت مجازی (VDC) در دسترس است. (در حقیقت، اکثر منابع رایگان برای BIM، بیش‌ از حد بر جنبه‌های مدل‌سازی سه‌بعدی بیم توجه می‌کنند.)

 

1. 2 بررسی مزیت های بیم نسبت به روش‌های ستنی طراحی

در روش‌های سنتی، همان‌طور که شکل زیر نشان می‌دهد تقریباً نحوه رسیدن به ایده اولیه بصورت اتفاقی و براساس دانش تیم طراحی و اطلاعاتی که در اختیار طراح قرارگرفته شکل می‌گیرد و با تغییر جزئی در طرح بطور کلی طرح نهایی متفاوت از شرایط اولیه می‌شود.

 

شیوه سنتی طراحی سازه

شکل 4 -شیوه سنتی طراحی

 

نکته دیگری که باید توجه شود در مرحله تهیه اسناد و مدارک است. به طور سنتی به علت نوع در اختیار داشتن اطلاعات و البته شیوه تعامل خاصی که هرکدام از گروه‌ها و شرکت‌ها باهم دارند امکان وجود تعارضات و مشکلات عدیده‌ای روی می‌دهد؛ به‌عبارت‌دیگر محصول نهایی ساخته‌شده حاصل تعامل چندین گروه ایده پرداز و سازنده است که هرکدام ممکن است به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات کافی سبب تداخل در پیشبرد پروژه شوند. ضعف مهم دیگر این رویکرد سنتی، صرف زمان و هزینه بسیار زیاد برای هماهنگ‌سازی ارکان مختلف طراحی و ساخت یک پروژه می‌باشد.

در ادامه شیوه BIM در شرایط مشابه را موردبررسی قرار می‌دهیم.

 

مدلسازی اطلاعات ساختمان

شکل 5 -شیوه مدرن طراحی

 

همان‌طور که در دیاگرام بالا مشاهده می‌شود در نخستین مرحله، هماهنگی و طراحی‌ها توسط افراد مربوطه از روی اطلاعات جامعی که حاصل تعامل و تجربیات پروژه‌های مشابه پیشین است، انجام می‌شود.

مزایای این روش این است که برخلاف شیوه سنتی، سلیقه‌های شخصی که گاه سبب عدم هماهنگی لازم بین افراد تیم می‌شود اعمال نمی‌گردد و بدین وسیله طرح نهایی از حداکثر پیش بینی‌ها و تمهیدات لازم برخوردار می‌شود.

کلیپ زیر روند مدلینگ یک پروژه را در بیم نمایش می‌دهد حتما این ویدئو کوتاه را یکبار مشاهده کنید.

 

 

 

1. 3 زیرمجموعه‌های بیم و سطح جزئیات

بیم دارای قابلیت‌های مختلفی می‌باشند که هرکدام زیرمجموعه‌ای از سیستم کلی می‌باشند. هر یک از این زیرمجموعه‌ها،به اصطلاح به عنوان یک بٌعد شناخته می‌شوند. با توجه به اینکه فناوری بیم بصورت یکپارچه تعریف نشده و به صورت سه‌بٌعدی شروع شده و به نسبت پیشرفت در دوره‌های مختلف ابعاد دیگر نیز به آن اضافه شده است، ترتیب این ابعاد با توجه به توسعه تدریجی آن است.

با اضافه شدن بعدهای بیشتر در یک پروژه، دید و کیفیت بیشتری از اطلاعات پروژه خواهید داشت. دسته‌بندی این ابعاد بصورت موارد زیر می‌باشند:

این ظرفیت چند بعدی BIM به‌عنوان مدل‌سازی nD تعریف‌ شده است زیرا می‌توان ابعاد تقریباً نامتناهی را به مدل ساختمان اضافه کرد.

 

load چیست

 

1. 4 سطوح جزئیات (LOD) مختلف در پروژه‌ها

BIM به ما این امکان را می‌دهد تا بر اساس تجربه خود و نیازهای پروژه در مدل‌سازی ساختمان، به سطح جزئیات متفاوتی بپردازیم که به این سطوح،LOD) Level of Development) می‌گویند. دسته‌بندی LOD ها از LOD 100 شروع و می‌تواند تا LOD 500 ادامه داشته باشد که نمایش شماتیک این سطوح در شکل 7 مشاهده می‌شوند.

  • سطح LOD 100:

این سطح در واقع یک شکل ساده از طرح کلی می‌باشد. در این سطح المان‌ها به صورت نماد و علائم نمایش داده می‌شوند و هیچ تشابه کاملی به المان واقعی ندارند.

  • سطح LOD 200:

هر المان گرافیکی به صورت یک مشخصات کلی از طرح واقعی و با اندازه‌های تقریبی، شکل، موقعیت المان و نحوه قرارگیری نشان داده می‌شوند.

  • سطح LOD 350:

در این سطح هر مدل باید بصورت یک طرح کامل و با جزئیات بیشتری در بخش اندازه‌های المان، شکل اصلی، مختصات و حتی متریال آن ارائه شود. در این سطح، هر المان با جزئیات ضروری‌ برای هماهنگی با طرح اجرایی نشان داده می‌شود. برای مثال نحوه اتصال ستون فلزی با بیس پلیت.

  • سطح LOD 400:

در این سطح علاوه بر اطلاعات بالا جزئیات اتصالات و شیوه اتصال و … مشخص می‌شود. برای مثال طول و بٌعد جوش و محل دقیق آن‌ها.

  • سطحLOD 500:

به‌طور کلی این سطح با LOD400 تفاوت زیادی ندارد و تنها می‌توان گفت شامل عنوان ساختاری و اطلاعات موردنیاز برای مدیریت و کامل کردن مدل می‌باشد، به‌عبارت‌دیگر اطلاعات غیر گرافیکی ممکن است به مدل المان‌ها پیوست شود. برای مثال: تاریخ ساخت، مشخصات سازنده و پیوست تصویر واقعی المان.

 

سطح نمایش جرئیات load

شکل 7 – تصویر سطح جزئیات یک المان

 

1. 4 ابزارهای موردنیاز BIM

به منظور فراگیر شدن فناوری بیم پارامترها و اقدامات مختلفی وجود دارد که باید شناخته شود تا بتوان از قابلیت‌های فوق العاده‌ی بیم در صنایع مختلف استفاده نمود، این پارامترها عبارتند از:

  1. دیجیتالی شدن:

شک نکنید که آینده‌ی تمام صنایع در دنیای دیجیتال است. توجه کنید که امروزه فنّاوری‌های نوین صنایع مختلف را در برگرفته ولی همان‌طور که می‌دانید صنعت ساخت‌ و ساز همچنان تا حد زیادی به‌صورت کاغذی و سنتی باقی‌ مانده است. برای پیشرفت در بیم به تغییر مسیر حرکت به سمت ابزار نوین و آینده‌ی دیجیتالی و نرم‌ افزاری نیاز است.

  1. زیرساخت‌های صحیح:

برای ایجاد یک فرآیند BIM پیشرفته، شما به یک زیرساخت قوی از شبکه‌های ارتباطی برای تبادل اطلاعات و داده‌ها نیازمندید که در آینده به‌طور دقیق با آن‌ها آشنا خواهید شد.

  1. فرآیند:

بیم اثرات مثبتی در فرآیند ساخت‌وساز دارد به‌طوری‌که حرکت به سمت بیم موجب بهبود زمان، هزینه و پیشرفت روی کار و تجارت شما خواهد داشت.

  1. فنّاوری:

شما باید اطمینان کسب کنید که تمامی فنّاوری‌های لازم برای پشتیبانی از بیم را در اختیار دارید. فنّاوری می‌تواند شامل سخت‌افزار و نرم‌افزارهای لازم باشد. در اختیار داشتن فنّاوری کافی، امکان کار در فضای دیجیتال را برای شما فراهم می‌کند.

  1. تمرین:

تمامی ابزارها و دانش‌ها و فرآیندهای جهان بی‌فایده خواهند بود اگر کسی نداند که چطور باید از آن‌ها استفاده کرد! بنابراین کلید اصلی دستیابی به BIM و یادگیری استفاده از روش‌ها و فنّاوری‌های لازم برای آن، در انجام تمرینات مدون و شخصی است.

  1. مشوق‌ها و محرک‌های تجاری:

مشوق‌ها آن چیزهایی هستند که سازمان و شرکت شما را تشویق و تهییج می‌کند تا به سمت بیم تغییر جهت دهد و محرک‌های تجاری، به فرایندهایی اطلاق می‌شوند که برای ادامه موفقیت و رشد کسب‌ و کار شما ضروری هستند. برخی از این محرک‌ها ممکن است محرک‌های خارجی باشند برای مثال شرایط اقتصادی خاصی که یک شرکت همیشه نمی‌تواند در آن تأثیرگذار باشد. دولت انگلستان استفاده از بیم را از سال 2016 اجباری کرده است و ایالات‌متحده پتانسیل عظیمی برای استانداردسازی بیم از خود نشان می‌دهد.

  1. استاندارد سازی:

برای پیشرفت بیم به ایجاد قابلیت همکاری در آن نیاز است. قابلیت همکاری مسئله‌ای بسیار مهم در بیم است. قابلیت همکاری در واقع به شما اطمینان می‌دهد که شما می‌توانید از خروجی عملکرد دیگر افراد در گروه پروژه خود استفاده کنید زیرا همه شما از یک بستر واحد برای انجام کارهای خود استفاده می‌کنید.

✅ آیا بیم فقط به معماران و مهندسین اختصاص دارد؟

خیر، تمام افراد حرفه‌ای ازجمله پیمانکاران، نقشه‌برداران، تولیدکنندگان، مدیران ساختمان و افراد تحت قرارداد علاوه بر معماران و مهندسین که به نحوی در فرایند طراحی و اجرا نقش داشته و قصد بهینه‌سازی سازه را دارند، باید فعالیت‌های خود را با BIM تطبیق دهند. همان‌طور که یک اتم دارای انرژی بالقوه زیادی است، بیم هم دارای توانایی تغییر نحوه‌ی مدیریت پروژه‌های ساختمانی و هدایت آن‌ها در جهت رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب است. درواقع بیم برای تمامی گروه‌های مهندسی مشغول در صنعت کاربرد دارد.

 

BIM به زبان ساده

شکل 8 همکاری همه گروه‌های مهندسی در BIM

 

بیم علاوه بر ایجاد ارتباط هوشمند بین اجزاء مختلف طراحی، امکان بررسی سناریوهای مختلف طراحی را برای تمام گروه‌ها، به‌صورت مجازی می‌دهد. به‌ عنوان‌ مثال یکی از سناریوها، می‌تواند چرخش مدل ساختمان و بررسی تغییرات میزان مصرف انرژی آن، برحسب زوایای مختلف تابش خورشید باشد. همین‌طور گروه‌های دیگر طراحی مشتمل بر سازه و تأسیسات نیز قادرند با اعمال تغییراتی در مدلشان، اثرات این سناریوها را بر معماری پروژه ببینند؛ و بالاخره، پیمانکاران قادرند در حین طراحی و توسعه مدل ساختمان، مواردی از قبیل توالی اجرا، کارایی، ساخت و نصب را به‌ صورت مجازی تجربه کنند. بیم به‌ عنوان یک مدل واقعی از ساختمان می‌تواند در بخش آموزش به‌ خصوص در جهت ایجاد درک بهتر دانشجویان معماری از مفاهیم سازه‌ ای مانند یک مدل ماکت کمک کرده و آشنایی آن‌ها را به‌صورت مؤثری افزایش دهد.

2. مدلسازی اطلاعات ساختمان در ایران

قبل از اینکه به بررسی بیم در ایران بپردازیم بهتر است نیم‌نگاهی به BIM در کشورهای مطرح دنیا داشته باشیم. با وجود اینکه شکل‌گیری فرایند بیم به سال‌ 1992 برمیگردد ولی می‌توان گفت که بعد از سال‌ 2003 میلادی گسترده شده است. از این‌ رو، بسیاری از کشورهای دنیا در این دهه اخیر سرمایه‌گذاری ویژه‌ای روی این موضوع داشته‌اند. بریتانیا، فنلاند، آلمان، استرالیا، چین، سنگاپور، کانادا و ایالات‌متحده آمریکا کشورهای پیشرو درزمینه بیم هستند.

مدل‌سازی اطلاعات ساختمان در ایران بسیار نوپاست  ولی در سال‌های اخیر خبرهای خوبی برای علاقه‌مندان و مهندسین شنیده‌ شده است. در سال 1395 دکتر مظاهریان به‌عنوان معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی از لزوم اجرایی شدن BIM در کشور صحبت کرد. پس از برگزاری کنفرانس بیم در دو سال متوالی در کشور، وضعیت بیم در بسیاری از نقاط کشور بهبود پیدا کرد. در تیرماه سال 98 سازمان نظام‌مهندسی ساختمان از همه افراد حقیقی و حقوقی که درزمینه بیم فعالیت می‌کردند درخواست کرد که همکاری خود را در زمینه BIM اعلام کنند. نکته مهم استانداردسازی خدمات بیم برای همه گروه‌های مهندسی و ذی‌نفعان پروژه است که با دهمت دانشگاه علم و صنعت در حال آماده‌سازی است. در آینده نزدیک جامعه مهندسی می‌تواند خدمات BIM را به شکلی کامل منظم و مشخص مطابق با استاندارد موجود ارائه دهد. با توجه به موارد بالا، در ایران پروژه‌های مختلف با رویکرد بیم پیاده‌سازی شد به‌عنوان‌مثال پروژه ایران مال، مشهد مال و… .

3. مزایا و کاربردهای BIM

فرض کنید که شما مسئول برخی از تصمیم‌گیری‌های کلیدی در سازمان خود شده‌اید و آن‌ها به شما نیاز دارند تا یک پرونده تجاری توسط بیم تهیه کنید. به‌عنوان بخشی از پرونده تجاری، باید سرمایه موردنیاز خود را توجیه کنید، این سرمایه در واقع پولی است که سازمان شما باید برای اجرای طرح بیم اختصاص داده است. شما همچنین باید تمامی تحولاتی را که برای انجام پروژه خود به آن‌ها نیاز دارید در نظر بگیرید از فن‌آوری‌های جدید گرفته تا ساختارهای جدید تیمی و حتی استخدام کارمندان جدید. نه‌ تنها این، بلکه احتمالاً باید اطمینان از بازگشت هزینه سرمایه‌گذاری شده در اسرع وقت را نیز اثبات کنید. رئیس شما می‌خواهد بداند، بیم چقدر هزینه دارد و باید بازدهی قابل قبولی داشته باشد تا ارزش انجام دادن داشته باشد. به‌ صورت خلاصه در بخش‌های بعدی مزایای بیم شرح داده شده است.

3. 1 هماهنگی و ارتباط بهتر

مدل‌های BIM امکان به اشتراک‌‌گذاری و همکاری را به کاربران می‌دهد که این امکان در طراحی‌های کاغذی فراهم نبود. به کمک ابزارهای مبتنی بر BIM Autodesk360، همکاری در قالب BIM می‌تواند به طور یکپارچه در تمام رشته‌ها در پروژه رخ دهد. سیستم BIM360 به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا مدل‌های پروژه و برنامه‌ریزی هماهنگی را به اشتراک بگذارند و اطمینان حاصل کنند که تمامی گروه‌های طراحی در پروژه نظارت داشته باشند.

دسترسی به این فضای اطلاعاتی بصورت دیجیتال به تیم‌های پروژه این اجازه را می‌دهد تا اطلاعات را به کارگاه‌های عمرانی برده و با ابزارهایی که برنامه BIM360 فراهم کرده، تیم‌ها می‌توانند طرح‌ها و مدل‌ها را در محل و بر روی تلفن‌های همراه خود مرور کرده و اطمینان حاصل کنند که در هر زمان به اطلاعات ‌بروز پروژه دسترسی دارند.

 

مزایای استفاده از بیم

شکل 9– بررسی محتوا و مدل هوشمند سازه در بازدید میدانی

 

همچنین BIM می‌تواند مانع از دست رفتن داده‌ها در طی یک پروژه شود، همچنین در مبادلات اطلاعاتی، شما می‌توانید با کمترین اتلاف وقت و انرژی، از داده‌های پروژه به‌صورت اشتراکی استفاده کنید. نکته مهم‌تر این است که افراد دارای سمت و مسئولیت متفاوت در یک پروژه، می‌توانند از داده‌های یکسانی از پروژه استفاده کنند و این مسئله در هنگام همکاری با افراد و سازمان‌هایی که فعالیت آن‌ها در پروژه دیرتر از بقیه آغاز خواهد شد، مانند گروه‌های مدیریت شهری و گروه‌های عملیاتی، کمک شایانی به شما خواهد کرد.

3. 2 بهبود امکانات معرفی و نمایش پروژه

بیم بهترین شرایط را برای مشتریان و کارفرمایان شما فراهم خواهد کرد تا مدل کاملی از آنچه در آینده ساخته خواهد شد مشاهده کرده و در مقایسه با مدل‌های غیرگرافیکی و دوبعدی، درک بهتری از سازه‌ی طرح‌شده داشته باشند و حتی این امکان را برایشان فراهم می‌کند که تمامی ایده‌های خود را به‌صورت سه‌بعدی بر روی سازه مشاهده کنند.

 

مزایای استفاده از لیست نرم افزار های bim

شکل 10 – قابلیت نمایش تمامی جزییات پروژه به صورت دیجیتال

 

3. 3 بهره‌وری بیشتر

دقت بالقوه BIM و احتمال پالایش مهندسی پروژه، مدت‌ها قبل از خاکبرداری و شروع هرگونه عملیات ساخت، به معنای آن است که پروژه‌ها می‌توانند از مفاهیم جدیدی مانند ساخت خارج از سایت (OSM) استفاده کنند که در آن تولیدکنندگان می‌توانند عناصر ساخت‌وساز را به‌صورت پیش‌ساخته آماده کرده و آن‌ها را به محل انجام پروژه منتقل کنند.

در مطالعات تخصصی مشخص گردیده که BIM به صورت ملموسی سبب افزایش راندمان در کار می‌شود. در یک مطالعه‌ای که بر روی یک شرکت پیمانکاری کوچک صورت گرفت، تأثیر BIM بر راندمان نیروی کار، بررسی شد که یافته‌ها نشان داد حدود 75 تا 240 درصد، راندمان نیروی کارافزایش یافته است.

3. 4 کمک به محیط‌زیست

شما می‌توانید میزان مصرف انرژی و کربن تولیدی را با سطح جدیدی از جزئیات محاسبه کنید. با اجرای شبیه‌سازی‌ها و آزمایش مفاهیم چرخه انرژی و کربن در محیط مدل در اوایل مراحل طراحی و مراحل قبل از ساخت، می‌توانید نسبت به عملکرد آینده خود اطمینان بیشتری کسب کنید. همچنین می‌توانید در مورد برنامه پروژه و مشکلات احتمالی که ممکن است به وجود بیاید آگاهی بیشتری داشته باشید.

3. 5 ایمنی و سلامتی

با بهبود اطلاعات در قسمت ابتدایی BIM (ازجمله به‌کارگیری زودتر پیمانکاران اصلی و پیمانکاران فرعی)، می‌توانید خطرات احتمالی پروژه را پیش‌بینی کنید. به‌ویژه در مواردی که فعالیت‌های خطرناک انجام می‌شود برای رسیدن به سطح بالایی از ایمنی در جریان احداث پروژه، BIM می‌تواند نقش مهمی ایفا نماید. در قسمت های بعدی این مجموعه مقاله می‌توانید نمونه‌هایی از استفاده بیم در کارگاه و محل احداث پروژه و نه‌ فقط در دفتر طراحی را مشاهده کنید.

3. 6 مدیریت بودجه و تخمین هزینه‌ها

به دلیل کیفیت بالاتر اسناد و همچنین برنامه‌ریزی دقیق‌تر ساخت‌وساز، زمان و هزینه کمتری در فرآیند مدیریت و ساخت صرف می‌شود. از طرفی متره و برآورد دقیق پروژه‌در تمام دیسیپلین‌های مدل شده در بستر BIMکمک می‌کند تا اقتصادی بودن پروژه و تمام مسائل مالی را پیش از انجام هر پروژه سنجید و از ضررهای احتمالی جلوگیری نمود. تصویر زیر مربوط به بخش متره و برآورد مبلمان های یک پروژه در محیط نرم‌افزار رویت می‌باشد.

 

متره پروژه با bim

شکل 11  متره و برآورد پروژه

 

در یک گزارش توسط McKinsey (یک کمپانی معروف طراحی) طی یک مطالعه نشان داده‌شده که بیش از 75% شرکت‌هایی که پروژه‌های خود را طبق استانداردهای BIM ‌ انجام داده‌اند، بازده مثبت سرمایه‌گذاری خود را با چرخه عمر کوتاه پروژه و پس‌انداز در مورد کاغذ و هزینه‌های مواد گزارش داده‌اند.

3. 7 تشخیص تداخلات (Clash Detection)

از دیگر مواردی که بارها در پروژه‌های بزرگ و کوچک پیش آمده تداخلات موجود در بخش سازه با تاسیسات و دیگر موارد است که اغلب موجب مشکلات زیادی می‌شود که حتی سبب مختل شدن روند اجرای پروژه نیز می‌شود.

 

جلوگیری از ایرادات اجرایی با فرایند های بیم

شکل 12 – عبور لوله‌های تأسیسات از داخل تیر ریزی

 

BIM این امکان را می‌دهد که بتوان پیمانکاران جزء را بهتر هماهنگ نمود. بیم هرگونه برخوردهای تأسیسات در فضای داخلی یا خارجی مدل را قبل از شروع ساخت‌وساز ردیابی می‌کند در واقع بیم می‌تواند به این دست از سؤالات پاسخ‌ دهد:

  1.  آیا لوله‌های برق با یک تیر فولادی برخورد می‌کند؟
  2.  آیا اتصالات پیچی موجود به‌اصطلاح آچارخور می‌باشند؟

در واقع به کمک بیم می‌توان از تداخلات بصورت خودکار جلوگیری کرد. با اجتناب از تداخلات، احتمال دوباره‌کاری کارهای مختلف را می‌توان کاهش داد. علاوه بر این در پروژه‌هایی که از فناوری BIM استفاده می‌‌شود به راحتی می‌توان از تغییرات لحظه آخری و مسائل پیش‌ بینی‌نشده در حوزه‌های مختلف جلوگیری کرد.

 

تشخیص تداخلات اجرایی با کمک فرایند های بیم

شکل 13 – تشخیص تداخلات (Clash Detection)

4. لیست نرم‌افزارهای BIM

در بیم با استفاده از اطلاعات دیجیتال به شیوه‌ای نوین، داده‌ها مدل‌سازی و تحلیل می‌شوند. بیم همه‌ی تصمیمات آینده را تحت یک مدل قضاوت می‌کند. خیلی ساده است وقتی شما یک مدل یکپارچه از تمامی اجزا در فرآیند ساخت داشته باشید پس قضاوت‌های مناسب‌تری خواهید داشت. در نظر داشته باشید که این نرم‌افزارها هستند که در خدمت نیازهای مدل‌سازی bim قرار می‌گیرند پس بیم یک فرآیند اطلاعاتی است که با ابزاری مثل نرم‌افزار پیاده‌سازی می‌شود بنابراین باید بین BIM و نرم‌افزار تفکیک قائل شویم.

 

لیست نرم افزار های بیم

شکل 14 – برخی از نرم‌افزارهای بیم

 

نرم‌افزار مدل‌سازی اطلاعات (BIM) به‌طور گسترده‌ای توسط بسیاری از شرکت‌های ساختمانی بزرگ و کوچک به‌ویژه در بخش AEC (معماری، مهندسی، ساخت‌وساز) مورداستفاده قرار می‌گیرد. عملکرد سیستم‌های بیم فراتر از یک طراحی مبتنی بر کامپیوتر (CAD) است. هنگامی‌که از ویژگی‌های آن به‌درستی استفاده می‌کنید، می‌توانید به میزان قابل‌توجهی هزینه‌ها، خطاها و خطاهای قبل از ساخت‌وساز واقعی را کاهش دهید و برنامه‌های ساخت‌وساز را سرعت ببخشید. امروزه بسیاری از شرکت‌ها درحال‌توسعه نرم‌افزارهای BIM هستند. نرم‌افزارهای بیم در گروه‌های مختلف دسته‌بندی‌شده است که در ادامه با برخی از این نرم‌افزارها آشنا خواهید شد و همچنین به بررسی جزئیات برخی از نرم‌افزارهای پرمخاطب‌تر این حوزه می‌پردازیم.

4. 1 نرم‌افزارهای مدل‌سازی بیم

این نرم‌افزارها برای مدل‌سازی در پروژه‌های bim استفاده خواهند شد. بسیاری از این نرم‌افزارها کاربران زیادی در دنیای مدل‌سازی اطلاعات ساختمان برای خود دارند که در آینده به‌صورت کامل‌تر توضیح خواهیم داد. برخی از این نرم‌افزارها به شرح زیر می‌باشند:

  • AUTODESK REVIT
  • ARCHICAD
  • VECTORWORKS
  • TEKLA
  • AECOSIM
  • ALLPLAN
  • CATIA
  • SOLIDWORKS
  • DESIGN FOR FABRICATION
  • RHINO BIM
  • BRICSCAD BIM
  • AUTODESK FABRICATION

3. 2 نرم‌افزارهای مدل‌سازی پارامتریک BIM

نرم‌افزارهای پارامتریک برای توسعه و سرعت مدل‌سازی طراحی‌شده‌اند. بسیاری از این نرم‌افزارها در حال حاضر قدرت خودشان را از زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا مثل پایتون و سی شارپ می‌گیرند. به عبارتی مدل‌سازی با استفاده از برنامه‌نویسی تصویری در این نرم‌افزارها رایج است که کاربر باید توان مدل‌سازی با نرم‌افزارهای اصلی را داشته باشد. برخی از این نرم‌افزارها عبارت‌اند از:

  • DYNAMO
  • GRASSHOPPER
  • XGENERATIVE DESIGN
  • HYPAR
  • EDGEWISE

3. 3 نرم‌افزارهای آنالیز و طراحی بیم

این نرم‌افزارها در راستای طراحی و بهینه‌سازی پروژه فعالیت می‌کنند. در واقع برای طراحی عناصر مختلف سازه، تأسیسات، انرژی و فرآیند ساخت می‌توان از این گروه از نرم‌افزارها استفاده کرد. در نظر داشته باشید عوامل مختلفی در انتخاب این نرم‌افزارها در طراحی دخیل‌اند که با توجه به شرایط توسط تیم BIM تصمیم‌گیری خواهد شد. برخی از این نرم‌افزارهای عبارت‌اند از:

  • ROBOT STRUCTURAL ANALYSIS
  • Etabs-Safe
  • STAAD
  • SEFAIRA
  • SCIA
  • GREEN BUILDING STUDIO
  • LADYBUG

3. 4 نرم‌افزارهای کارگروهی BIM

یک از ویژگی‌های فرآیند بیم استفاده از کارگروهی در همه گروه‌های مهندسی و ذی‌نفعان پروژه است ازاین‌رو نرم‌افزارهای مختلفی برای شبیه‌سازی و همکاری گروه‌های مختلف طراحی‌شده است. در حال حاضر با پیشرفت هریک از این نرم‌افزارها قدرت همکاری در فرآیند BIM شدت گرفته است. برخی از این نرم‌افزارها عبارت‌اند از:

  • BIM 360
  • TRIMBLE CONNECT
  • ALLPLAN BIMPLUS
  • BIMSIGHT
  • DROFUS
  • BIMX

3. 5 نرم‌افزارهای اعتبارسنجی و تداخل گیری بیم

مهم‌ترین بخش استفاده از فرآیند بیم پیدا کردن تداخل در بین فایل‌های بیم است. در واقع قبل از ساخت، تمام این تداخل‌ها باید چک شوند و هریک به‌صورت تخصصی بررسی گردند. این قابلیت در روش‌های سنتی بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود بنابراین با توجه به توسعه فناوری، نرم‌افزارهای برای کشف این تداخل‌ها طراحی‌شده است که برخی از این نرم‌افزارها عبارت‌اند از:

  • NAVISWORKS
  • SOLIBRI MODEL CHECKER
  • BIMCOLLAB
  • BIM TRACK
  • REVIZTO
  • BIM ASSURE
  • SIMPLEBIM

4. 6 آشنایی با جزئیات نرم‌افزارهای پرمخاطب بیم

در این بخش با محبوب‌ترین نرم افزارهای مورد استفاده در حوزه‌ی BIM نرم افزار بیشتر آشنا خواهیم شد.

  •  نرم افزار AUTODESK REVIT:

رویت یک نرم‌افزار مدل‌سازی اطلاعات ساختمان است که توسط معماران، مهندسان عمران و مهندسان بخش تأسیسات برای مدلسازی مدل‌های سه‌بعدی و ترسیم جزئیات ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

نرم افزار رویت یکی از نرم افزار های فرایند بیم

شکل 15 نرم‌افزار رویت

 

نام Revit از واژه (Revitalization) به معنای حیات بخش می‌باشد. دلیل این نام‌گذاری، قدرت بالای این نرم افزار در خلق طرح‌های مختلف می‌باشد.

رویت علاوه بر مدلسازی سه بعدی دارای قابلیت‌های زیر می‌باشد:

  • ترسیم همزمان نقشه‌های دو بعدی و سه بعدی
  •  امکان ارتباط هم‌زمان بین دیسیپلین‌های سازه، تأسیسات و معماری
  •  المان‌های پارامتریک برای مؤلفه‌های ساختمانی
  •  ارزیابی دقیق متره و برآورد و تخمین دقیق میزان هزینه
  •  ایجاد هماهنگی بیشتر در پروژه
  •  انعطاف‌ پذیری بسیار بالا
  • قابلیت هوش مصنوعی در ایجاد طرح‌های پارامتریک
آشنایی با نرم افزار های حوزه bim

شکل 16 محیط نرم افزار رویت

  • نرم افزار Tekla Structures:

نرم‌افزار Tekla ابزاری قدرتمند و درعین‌حال بسیار ساده‌ برای مدلسازی سه بعدی سازه‌های صنعتی و ساختمانی با جزییات کامل می‌باشد.

 

تکلا استراکچرز یکی از نرم افزار های حوزه بیم

شکل 17 نرم‌افزار تکلا

 

تیر، ستون، مهاربندها، تمامی اتصالات و اجزا، پیج و مهره، جوش، برش گیر و… در تکلا قابل مدلسازی هستند. با مدلسازی دقیق سازه در تکلا استراکچر می‌توان کلیه ایرادات احتمالی ساخت و مشکلات اجرایی را به راحتی شناسایی و رفع نمود. با استفاده از مدل سه بعدی سازه و گزارش‌های برنامه، لیست دقیقی از مصالح مصرفی را در اختیار خواهید داشت که در برآورد هزینه‌های اسکلت فلزی جهت متره و برآورد بسیار مفید می‌باشد.

از مدل سه بعدی آن می‌توان استفاده‌های زیر را به عمل آورد:

  • تهیه نقشه‌های شاپ در سطوح مختلف
  •  تهیه MTO یا همان متره از تمامی اجزاءسازه از جمله پیچ و مهره‌ها ورق‌ها. مقاطع و….

در حال حاضر اکثر شرکت‌های معتبر نفت و گاز و پتروشیمی همچنین شرکت‌های ساختمانی از این نرم‌افزار بهره می‌برند. در گذشته عموماً ایجاد نقشه شاپ در محیط AUTOCAD انجام می‌گرفت که تهیه نقشه در این نرم‌افزار نیاز به زمانی بسیار طولانی داشت و احتمال خطا نیز بالا می‌رفت اما امروزه با توجه به  این نرم‌افزار شامل ۳ بخش مدلینگ، نقشه‌گیری و گزارش‌‌گیری است.

 

آشنایی با محیط تکلا

شکل 18 محیط تکلا

 

  • نرم افزار ROBOT Structure:

نرم افزار روبوت استراکچر، امکانات و ابزارهای حرفه‌ای را در اختیار مهندسان طراح قرار می‌دهدتا قادر به انجام تجزیه ‌و تحلیل پیشرفته سازه‌های بزرگ و پیچیده باشند. از ویژگی‌های نرم‌افزار Autodesk Robot Structural Analysis تجزیه‌وتحلیل سازه‌های ساختمانی، سازگاری کامل با نرم‌افزار Autodesk Revit Structure، هماهنگی با (BIM)، سرعت در تجزیه و تحلیل جامع انواع سازه‌ها و … می‌باشد.

 

روبوت استراکچر یکی از نرم افزار های بیم

شکل 19 -نرم افزار روبوت استراکچر

 

از قابلیت‌های این نرم افزار امکان طراحی سازه‌های فولادی و بتنی و چوبی، انواع سقف ‌ها و دال‌ ها، دیوار برشی بتنی و فولادی، انواع پی، شمع، مهاربندها، اتصالات سازه‌های فولادی و اتصالات سازه‌های چوبی و … است. از دیگر توانایی‌های خاص این نرم افزار می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • سازگاری با Revit و قابلیت انتقال مدل به یکدیگر
  • طراحی پیشرفته با اجزاء محدود
  • آنالیز و محاسبات پیشرفته

که دارای انواع آنالیز به شرح ذیل است:

  • Modal taking into account static forces
  • Statics Buckling-
  • Harmonic Analysis – Modal Analysis
  • Push Over Analysis
  • Harmonic Analysis in the frequency domain

از دیگر قابلیت‌های این نرم افزار می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • نتایج محاسباتی قابل تنظیمو ویرایش
  • پشتیبانی از واحدهای مختلف اندازه‌گیری
  • سازگار با استانداردهای آئین‌نامه‌هایطراحی کشورهایمختلف
  • طراحی یکپارچه برای محاسبه‌یبتن‌آرمه و سازه‌های فلزی

 

آشنایی با نرم افزار های BIM

شکل 20 محیط نرم افزار روبوت استراکچر

 

  • نرم افزار Navis Work:

AUTODESK Navisworks یک نرم‌افزار مدیریتی می‌باشد که به مهندسان و مدیران این امکان را می‌دهد تا پروژه‌های خود را مدیریت کرده و بتوانند طرحی جامع از یک فعالیت ساختمانی و یا صنعتی را ایجاد نمایند. این نرم‌افزار به ‌عنوان ابزاری در بستر BIM است.

نرم‌افزار Navisworks برای کارخانه‌داران و یا افرادی حرفه‌ای که در زمینه‌ی طراحی سیستم‌های سنگین صنعتی فعالیت دارند کاربرد فراوانی دارد که به کمک آن می‌توانند بصورت کلی در یک طرح بازنگری کنند. این نرم‌افزار می‌تواند روند یک پروژه را به راحتی و بصورت انیمیشن از صفر تا صد نمایش داده و به بهینه‌سازی آن بپردازد.

قابلیت‌های این نرم‌افزار به شرح زیر است:

  •  یکپارچه‌سازی همه بخش‌های یک پروژه
  • بررسی و تحلیل طرح و ارتباطات بین بخش‌های مختلف تیم طراحی
  • تشخیص تداخلات و متره و برآورد دقیق
  • تشکیل یک برنامه زمان‌بندی برای پروژه قبل از ساخت

 

Novis Work یکی از نرم افزار های سه بعدی ساز حوزه مدلسازی اطلاعات ساختمان

شکل 21 جدول زمان‌بندی در محیط Novis Work

4. 7 افزونه‌ها (Plug-ins)

پلاگین‌ها (افزونه)، درواقع نرم‌افزارهای جانبی هستند که بصورت زیرمجموعه در نرم‌افزارهای طراحی نظیر رویت، قابل نصب می‌باشند و کاربرد هریک از آن‌ها در بخشی خاصی می‌باشد. به‌ طور کلی کاربرد پلاگین افزایش سرعت کار در نرم‌افزارها و ساده کردن فرایند طراحی برای طراح می‌باشد.

در ادامه این بخش به معرفی یک پلاگین و یکی از شرکت‌های معروف در این زمینه خواهیم پرداخت. به عنوان مثال افزونه DYNAMO یکی از افزونه‌های پرکاربرد می‌باشد. Dynamo ابزاری برای مدلسازی طراح‌های پیچیده پارامتریک می‌باشد که در محیط رویت استفاده می‌شود؛ و می‌توان با فرمول‌ نویسی بصورت حرفه‌ای سازه‌های پیچیده پارامتریک را در کمترین زمان در این نرم‌افزار مدل نمود. بعد از نصب Dynamo، این پلاگین به‌طور خودکار در محیط رویت و در تب

Add-INS قابل‌اجرا است.

 

 پلاگین داینامو در رویت

شکل 22  پلاگین داینامو در رویت

 

همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌گردد دستورات مختلف در هر پنجره قرار گرفته است که با یکدیگر به‌صورت پیوسته در ارتباط می‌باشند. نکته جالب این پلاگین این است که به‌طور هم‌زمان هر تغییر در Dynamo در طرح اصلی ما در Revit نیز اعمال می‌گردد.

شرکت NAVIATE یکی از شرکت‌های بزرگ در زمینه تولید پلاگین می‌باشد که پلاگین های مختلفی در بخش طراحی معماری، طراحی سازه و تأسیسات و همینطور CIVIL3D را طراحی نموده است.

که این پلاگین ها سرعت کار شما در مدل‌سازی را بالاتر می‌برند برای مثال: NAVIATE STRUCTURE قابلیت آرماتورگذاری هوشمند در المان‌های بتنی را با سرعت بالا دارا می‌باشد که شما با استفاده از آن کنترل کاملی بر آرماتورگذاری خواهید داشت.

 

سایت NAVIATE

شکل 23 محیط سایت NAVIATE

 

5. سیر تحولات در حوزه BIM

پرسش مهمی که با بررسی تاریخچه BIM و توسعه آن برای ما پیش می‌آید این است که در سیر تحولات این حوزه، ما در کجای مسیر قرار داریم؟
اغلب دانشگاه‌های مطرح دنیا مطالعات خود را برای دربرگرفتن مهندسی و طراحی با استفاده از BIM تطبیق داده‌اند این سازگاری سبب خواهد شد که نسل بعدی معماران و مهندسان مسیر خود را حول یک فناوریِ چالش برانگیز بدانند.
در طول چند سال گذشته، ما برخی پروژه‌های مربوط به BIM جالب را دیده‌ایم که با افزودن ویژگی واقعیت مجازی به پروژه‌ها، مرزهای BIM را حتی بیشتر از قبل گسترده کرده‌ و BIM را با فن‌آوری‌های بزرگ دیگر مانند چاپ سه‌بعدی، بخش‌های پیش‌ساخته و AR / VR ترکیب نموده‌اند.

 

مدلسازی سه بعدی پروژه

شکل 24  بررسی پروژه با واقعیت مجازی

 

1.5 پروژه‌های اجراشده با استفاده از فناوری BIM

در سطح دنیا پروژه‌های های زیادی با این فناوری اجراشده و ما در این بخش دو مورد از این پروژه‌های اجرایی را شاهد هستیم.

  • Nanjing International Youth Cultural Centre / Zaha Hadid Architects

 

پروژه های اجرا شده با نرم افزار های BIM

شکل 25 پروژه اجراشده به کمک بیم

این سازه که در کشور چین قرار دارد، در تنها ۳۴ ماه با استفاده از تخصص و تجربه در طراحی 3D-BIM مدل‌سازی اطلاعات پروژه انجام‌شده و با مدیریت ساخت‌وساز برای کاهش زمان منجر به ساخت این شاهکار مهندسی، تنها به مدت ۱۸ ماه شد.

  •  Statoil Regional and International Offices / a-lab

این پروژه مربوط به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های انرژی نروژ است که و در ۳۷ کشور جهان فعالیت دارد. در حال حاضر ۲۵۰۰ نفر از کارمندان این شرکت در این ساختمان منحصربه‌فرد مشغول به کار هستند. ساختار نمادین این پروژه به دنبال بازتاب نقش S، به عنوان حرف ابتدای نام این شرکت (Statoil Regional and International Office) نفتی پیشرو و بین‌المللی می‌باشد،

 

پروژه های اجرا شده با نرم افزار های بیم

شکل 26 پروژه اجراشده به کمک بیم

 

نتیجه‌گیری

سرانجام صنعت ساخت‌وساز با نوآوری و روش‌های جدید کسب‌وکار همراه شده است. طولی نخواهد کشید که ساختمان‌ها و پروژه‌هایی که روی آن‌ها کار می‌کنید بیش از هر زمان دیگری با روش‌های جدید، مدلسازی و اجرا شوند. شاید شما اصطلاح شهرهای هوشمند را شنیده باشید، BIM یکی از تولیدکننده‌های اصلی اطلاعات دیجیتال موردنیاز برای دستیابی به جهان متصل به اینترنت است. با افزودن سنسورهای ساختمانی هوشمندتر و آنچه” اینترنت اشیا” نامیده می‌شود، درک مهندسین از اینکه مردم واقعاً از محیط ساخته‌شده چگونه استفاده می‌کنند، فراتر از هراندازه که پیش از آن تصور می‌شد، افزایش خواهد یافت.

به‌طورکلی می‌توان دریافت که BIM تنها مربوط به دنیای صنعت ساخت‌وساز نیست و ابعاد گسترده‌ی خواهد داشت و روزبه‌روز توسعه این دانش در قسمت‌های مختلف مهندسی بیشتر خواهد شد؛ بنابراین می‌توان دریافت که شروع انقلابی جدید در حوزه‌های مهندسی آغازشده است و با حضور پررنگ در این مسیر می‌توان آینده‌ای روشن برای همه افراد شاغل و یا جویایی کار داشته باشد.

منابع

  1. bimone
  2. BIM Software List for 2019
  3. BIM Handbook- Third Edition- Rafael Sacks
  4. Building Information Modeling For Dummies- John Wiley & Sons, Ltd
  5. Construction Manager’s BIM Handbook – John Eynon
  6. Autodesk.com
  7. Top 10 Benefits of BIM in Construction
  8. Projects in Which BIM was Essential
  9. What is BIM
  10. مدلسازی اطلاعات ساختمان BIMنوشته پرفسورمحمود گلابچی انتشارات دانشگاه تهران
  11. TEKLA.COM
  12. NAVIATE
خرید لينک هاي دانلود

با عضویت بدون وارد کردن اطلاعات رایگان دریافت کنید.

دانلود و ذخیره فقط همین آموزش ( + عضو شوید و یا وارد شوید !)

دانلود سریع و رایگان

تولید کنندگان آموزش
با ارسال 13اُمین دیدگاه، به بهبود این محتوا کمک کنید.
نظرات کاربران
  1. سید جلال هاشمی

    بسیار عالی و حرفه ای به مطلب پرداخته اید.
    آیا امکان برگزاری سمینار یا جلسات توجیهی برای مهندسین یک سازمان وجود دارد؟ منتظر نظر کارشناس محترم هستیم

    پاسخ دهید

  2. مهندس علی پابخش (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    با سلام و وقت بخیر خدمت شما مهندس عزیز
    لطفا سوال و یا پیشنهاد خودتون در این زمینه را با تماس با بخش پشتیبانی سایت سبزسازه مطرح کنید.

    پاسخ دهید

  3. محمدرضا

    سلام. خسته نباشید. بین محاسبات سازه ، تکلا استراکچرز و نقشه کشی فاز دو، کدوم بازار کار بهتر و دارای درآمد بیشتری هستش؟

    پاسخ دهید

  4. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان
    بستگی به علاقه شما داره که کدوم مسیر رو پیش برید
    همچنین میتونید با مشاورین در ارتباط باشین تا در انتخاب درست کمکتون کنند
    شماره تلگرام و واتساپ جهت مشاوره ۰۹۰۵۹۶۹۷۵۹۷

    پاسخ دهید

  5. مهدی کیخسروی

    سلام
    خیلی ممنون توضیحات و معرفی خوبی بود
    اما ای کاش به پروژه های داخلی خودمون هم اشاره میکردید ، برای مثال بعضی از پروژه های پتروشیمی رو با واقعیت مجازی vr داخل کشور خودمون اجرا کردیم.
    و کلا اساتید و دانشجو های دانشگاه علم و صنعت در این زمینه پیشرو هستن و برای اولین بار در کشور هم کتاب هایی در این زمینه به چاپ رسوندن.

    پاسخ دهید

  6. مهندس شکوه شیخ زاده (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    سلام مهندس جان
    بله حتما در آپدیت بعدی لحاظ خواهد شد

    پاسخ دهید

  7. Reihane

    بگو سلام ممنون بابت مقاله خوبتون.
    میخواستم بدونم پس از انالیز توی ایتبس چطور میشه همون مقاطع رو مستقیما به رویت انتقال داد؟

    پاسخ دهید

  8. مهندس سجاد احمدی نیا (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    باسلام. دو روش برای این کار وجود داره یکی خروجی ifc گرفتن از ایتبس و ایمپورت در رویت که ممکنه گاهی بعضی مقاطع شناسایی نشه.
    روش دوم که خودم توصیه میکنم استفاده از پلاگین csixrevit هست که از فایل ایتبس مستقیم خروجی رویت میگیریم و با این پلاگین فایل رو در رویت اجرا میکنیم.

    پاسخ دهید

  9. میثم منصوری

    با سلام
    مثل همیشه کامل و جامع و فوق العاده بود
    چقدر می تونه عالی و شگفت انگیزتر باشه که مجموعه توانمند سبز سازه مثل بقیه آموزش ها و دوره هاش یک دوره آموزشی و جامع رو در خصوص نرم افزارهایی مثل revit در تمام دیسپلین های معماری و سازه و تاسیسات و نرم افزار robot structure را تهیه و در اختیار مخاطبانش قرار بدهد
    با آموزشهایی که من به شخصه با حدود ۱۶ سال سابقه کاری در مجموعه سبز سازه دیدم ، مطمئناً خیلی می تونه مورد توجه قرار بگیره
    با تشکر فراوان

    پاسخ دهید

  10. مهناز افضلی (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    ممنون از لطف شما به مجموعه سبزسازه. بله در برنامه تولید داریم و انشاالله در سال ۹۹ منتشر خواهد شد

    پاسخ دهید

  11. سارا جاهد

    سلام، خیلی ممنون بابت این مقاله جامع و مفیدتون.
    توی کلیپ اول مقاله اشاره کردید که این فناوری بعد از ساخت و توی بهره برداری هم کاربرد داره.
    میخواستم اگر ممکن باشه یه مثال از کاربردش در زمان بهره برداری بزنید.
    با تشکر

    پاسخ دهید

  12. مهندس سجاد احمدی نیا (پاسخ مورد تایید سبزسازه)

    باسلام. خوشحالم که مورد توجهتون قرار گرفته.
    بیم پس از ساخت کاربردهای گسترده ای داره برای مثال در بخش تعمیر و نگهداری ساختمان.
    شما با داشتن مدل بیم در صورت وجود هر ایراد در تاسیسات شما به راحتی میتونید مسیر عبوری تاسیسات رو پیدا کنید و فقط قسمت مشخصی که نیاز هست تعمیر خواهد شد.
    که توی پروژه های بزرگ این قابلیت بیشتر حس میشه.

    پاسخ دهید

question