سبزگپ نهم؛ فناوری های نوین در صنعت ساختمان

فناوری‌های نوین ساختمانی به مجموعه ‌ای از متدها گفته می‌شود که هدفش توسعه و بهبود عملکرد پروژه‌های ساختمانی است. این فناوری‌ها به مهندسین در حوزه صنعت ساختمان این امکان را می‌دهد تا بدون هیچ محدودیتی ساختمان‌‌های جدیدی را طراحی و ایجاد کنند.

ما در این سبزگپ تلاش کردیم با متخصصین این حوزه مصاحبه‌هایی را برای آگاهی بیشتر شما مهندسین ترتیب دهیم. اگر سوالی هنوز برایتان باقی مانده، می‌توانید در کامنت همین صفحه ذکر کنید تا مصاحبه‌های دیگری نیز برگزار شود.

⌛️ آخرین به روزرسانی: 7 شهریور ماه 1400

📕 تغییرات به روزرسانی: انتشار جدید

 

 

📺 جداساز لرزه‌ای چیست؟ (تاریخ مصاحبه: مردادماه 1400)

لازم به ذکر است مطالب ذیل، خلاصه ای از موضوعات مطرح شده در لایو می باشد. مطالب و جواب سوالات مطرح شده را به صورت مفصل و با جزئیات بسیار بیشتر در لایو مربوطه مشاهده کنید.

در این گفتگو جذاب به چه سوالاتی پاسخ داده می شود؟

1. آیا جداسازهای لرزه ای در ایران هم کاربرد دارد؟

• • در ایران یک نیاز جدی است، اما تا به امروز آن طور که باید استفاده نشده است.
  • جداساز لرزه ای 14 سال است که وارد ایران شده است. متاسفانه دلیل استفاده ی این جداسازها در کشورهای مطرح همچون ژاپن اتفاقات تلخی بوده که رخ داده و مشاهده کردند ساختمان هایی که جداسازهای لرزه ای داشتند خیلی خوب عمل کردند و این باعث ترویج آن ها در کشور هایی مثل ژاپن و علی الخصوص ترکیه که رکوددار استفاده از جداساز لرزه ای است شده است.

2. جداساز لرزه ای چه کاری انجام می دهد و کاربرد آن چیست؟

• • اگر ما مثل پرندگان از زمین جدا بودیم در هنگام زلزله از خطر به دور بودیم. جداساز لرزه ای ایده آلش این است که سازه را از زمین جدا کند که البته سعی شده که به سمتش هم حرکت کنیم.
  • جداساز لرزه ای در عمل اجزایی هستند که در یک یا چند تراز کل سازه را به دو بخش تقسیم میکنند: زیر سازه با زمین حرکت میکند و رو سازه با فرکانس بسیار پایین تر شروع به حرکت میکند.

3. جداسازهای لرزه ای به چه روش هایی اجرا می شوند؟

• • 2 رده ی اصلی و سیستم جداساز لرزه ای داریم که رایج ترین آن LRB (جداسازهای لاستیکی) است.و بعد از آن FBS (تکیه گاه آونگی و اصطکاکی)

4. سازو کارهای این جداسازها به چه شکلی است؟ آیا شتاب زلزله را هم میگیرند یا صرفا فقط دریفت را به خودشان منتقل میکنند؟

• • نیاز اساسی برای مقاومت در برابر زلزله کاهش شتاب و دریفت سازه به صورت همزمان است که تنها راه آن استفاده از جداسازهای لرزه ای است و روش های متعارف کم می آورند. چرا؟ چون کنترل دریفت سازه نیازمند این است که سازه سخت باشد و برعکس کنترل شتاب سازه نیازمند سازه ی نرم است.
  • ضریب رفتار یعنی خسارت کنترل شده. ولی با جداساز، این ابزار دریفت را از کل سازه جذب میکند و همین طور نرمی لازم را هم درون خود جای میدهد.

5. آئین نامه یا نشریه ی اختصاصی برای جداسازهای لرزه ای وجود دارد؟

• • ضابطه 550 توسط مرکز تحقیقات و نشریه ی 523 توسط معاونت راهبردی در سال 1389 منتشر شد. ولی در کل منابع بین المللی کامل تر هستند و ASCE7 فصل 17 رفرنس بسیار مناسبی است.

6. غیر از نشریات آیا کتابی هم منتشر شده است؟

• • کتاب های ترجمه شده موجود هستند. پروفسور نعیم و پروفسور کلی-کتاب آقای دکتر رابینسون که منبع کاملی است. کتاب اندرو چارلسون را هم که بنده ترجمه کردم.

7. عمر یک جداساز با توجه به متریال هایش چقدر است؟ زلزله با چه شدتی رخ دهد نیلز به تعویض جداساز است؟

• • عمر جداسازهای لرزه ای باید پا به پای خود سازه باشد. باید از لاستیک طبیعی استفاده بشود. ادعای دکتر رابینسون بالای 100 سال عمر مفید است. شاهدش هم پل هایی است که در استرالیا در اواخر قرن 19 استفاده شده و هنوز هم در حال استفاده هستند.
  • در ASCE7-2016 الزام شده است که جداسازهای لرزه ای قبل از نصب باید تا آستانه ی زلزله ی طرح تست شوند. در ژاپن ساختمان های داری جدا ساز لرزه ای که چندی قبل تحت زلزله ی توهوکو که پنجمین زلزله ی بزرگ ثبت شده در تاریخ کره ی زمین بود، قرار گرفتند و جداسازها بخوبی عمل کردند و تعویض هم نشدند.

8. میزان جابه جایی قابل تحمل مجاز جداساز چه مقدار است؟

• • از حدود 1متر تا حدودا 120سانتی متر جابجایی را تحمل میکنند.

9. با استفاده از چه موادی باید روی فونداسیون را پوشاند تا سازه راحت تر حرکت کند؟

• • یک سری دیتیل ها هست که در کتابی که ترجمه کردم هم هست. ساده ترین دیتیل ها این است که مثلا یک سری پلیت ها با شیب خیلی کمی روی پلیت دیگر قرار میگیرد که بتوانند آزادانه حرکت کنند. ولی خب دیتیل های پیچیده تر هم موجود است.

10. نحوه و ساز و کار تعویض جداسازها چطور است؟

• • همیشه باید یک CROSS SPACE بگذاریم و فضا برای دسترسی همه ی جداسازها باشد.

11. در هنگام تعویض جداساز،نحوه ی جک زدن به چه صورت است؟

• • جک ها با فاصله از ستون ها زده میشوند و فضا برای جابجایی جداسازهای جدید هست.

12. در سازه هایی که جداساز نداریم و قصد نصب جداساز را داریم به چه شکل عمل میکنیم؟

• • اولین سازه ای که از جداساز در آن کاشت شد یک سازه با مصالح بنایی بود و ارزش فرهنگی داشت. در ترازی که قصد بکارگیری جداساز را داشتند، دیافراگم ایجاد کردند و با تیرهای ساندویچی در بالای جداساز اسکلت ایجاد کردند و بار که قبلا روی دیوار باربر بود را با ایجاد دیافراگم به جداساز منتقل کردند.

13. روش های تحلیل در جداسازهای لرزه ای چیست؟ خطی یا غیر خطی؟

• • در شرایط مختلف هم از تحلیل خطی و هم غیر خطی استفاده میشود که شرایط آن را ضابطه 550 عنوان کرده است. در ساختمان های کوتاه و میان مرتبه، تحلیل های خطی جوابگو هستند. ولی همیشه توصیه ای که به کارفرما میشود این است که ملزومات طراحی غیر خطی از جمله طیف ویژه ساختگاه را تهیه کنند تا تحلیل غیر خطی را انجام دهیم وجداساز لرزه ای را غیر خطی در نظر بگیریم و سازه را خطی.

14. نرم افزار های طراحی جداسازهای لرزه ای چه هستند؟

• • نرم افزارهای ETABS-SAP و PERFORM. ولی در عمل از کنترل دستی نمی توان فرار کرد. البته یک سری شرکت ها اکسل هایی را برای این منظور ارائه داده اند.

15. الگوریتم های طراحی در این نرم افزارها برای طراحی جداسازهای لرزه ای چیست؟

• • روش آن ها در واقع DISPLACEMENT BASE DESIGN است. یک روند تکراری است و با یک پریود هدف و یک جابجایی هدف شروع میشود.
  • یک نکته فوق العاده مهم و اساسی در پروژه های نزدیک گسل این است که حتما و حتما طرح طیف ویژه ساختگاه تهیه شود.

16. هزینه طراحی و اجرای جداسازهای لرزه ای چقدر است و اینکه آیا صرفه ی اقتصادی دارند؟

• • اگراز فاکتور تامین زمین کافی برای درز انقطاع صرف نظر کنیم (که این به نوبه ی خود برای پروژه های مسکونی هزینه است)، توجیه اقتصادی دارد. این یک عرف است که گفته می شود جداساز لرزه ای هزینه ی اولیه دارد اما با رویکرد هزینه های چرخه ی عمر(CYCLE CAST) توجیه اقتصادی خواهد داشت. وقتی کارفرما توجیه می شود که حداقل های آئین نامه ای چیست، آن وقت ترغیب می شود که برای جداسازهای لرزه ای هزینه کند.

17. ارتفاع سازه و دوره تناوب آن در راندمان جداساز چه تاثیری دارد؟

• • هر چه سازه بلندمرتبه تر باشد، راندمان آن پایین تر می آید. ولی این امنیت روانی ای که جداساز لرزه ای ایجاد میکند خیلی در کاهش تلفات جانی در هنگام زلزله اهمیت پیدا کرده است.
  • بطور خلاصه:در سازه هایی که از لحاظ زیرساختی از اهمیت بالایی برخوردار هستند، اصلا نباید به صرفه اش نگاه کرد هرچند که به صرفه هم خواهد بود. اما در دیگر سازه ها(مسکونی با تعداد طبقات بالا) آن کسی که میخواهد سرمایه اش را نگه دارد به نفعش خواهد بود که از این جداسازها استفاده کند.

18. جداساز در چه ترازی توصیه می شود؟

• • در سازه های ساختمانی جداساز قرار است که از سازه ی بالای خودش محافظت کند پس قاعدتا اگر در پایین ترین تراز قرار بگیرد از کل سازه  محافظت خواهد کرد. اما بسته به شرایط پروژه در ترازهای مختلفی اجرا می شوند حتی دیده شده که در وسط ستون هر اجرا شده اند.

19. اندر کنش خاک و سازه هنگام استفاده ازجداساز را چطور می توان در نظر گرفت؟

• • فرقی ندارد. همان سازو کای که برای ساختمان های عادی به کار برده می شود و جداساز تغییری در این روند ایجاد نخواهد کرد.

20. آیا اجرای ترکیبی جداساز لرزه ای به دو روش LRB و FBS امکان پذیر است؟

• • بله استفاده از جداسازهای LRB و اصطکاکی مسطح هم در ایران و هم در خارج رایج است.خصوصا در نقاطی که با UPLIFT داریم دست و پنجه نرم میکنیم.

21. در مواردی که ستون کج داریم آیا امکان پذیر است که از جداساز استفاده کرد؟

• • بله.با ایجاد دیافراگم فونداسیون گونه زیر ستون بله امکان پذیر است

22. آیا جداسازهای لرزه ای در یک سازه نیروی یکسانی را جذب می کنند؟

• • قرار است که جابجایی یکسان باشد و بسته به ابعاد و سختی های آن ها،نیروهای متفاوتی در آن ها ایجاد خواهد شد.

 

 

• مطلبی میخواهید که نیست ؟ از ما بپرسید تا برایتان محتوا رایگان تولید کنیم!

• ارسال سوال برای تولید محتوا